ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށާ ގުޅިގެން މަރުގެ އަދަބު ކަނޑައަޅާ ޙާލަތްތަކުގައި، މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުމުގައި (ޤިޞާޞް ހިފުމުގައި) ޢަމަލުކުރާނެ ސިޔާސަތުތަކާއި އުޞޫލުތަކާ ގުޅޭގޮތުން، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 132 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)ގެ ދަށުން ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް މިއަދު މަޝްވަރާ ދެއްވައިފިއެވެ.
މިގޮތުން، ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށާ ގުޅިގެން މަރުގެ އަދަބު ކަނޑައެޅުމަކީ، މިހާރުވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޢަމަލުކުރަމުންދާ ޤާނޫނުތަކުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އަދަބެއް ކަމާއި، މި އަދަބު ތަންފީޛުކުރުމަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުތަކުން އެއްވެސް ހުރަހެއް އޮތް ކަމެއް ނޫންކަމުގައި ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.
އަދި ވޭތުވެދިޔަ ފަސްވަރަކަށް އަހަރަށް ބަލާއިރު، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޤަސްދުގައި މީހުން މެރުމުގެ ކުށުގެ ޢަމަލު، ނިސްބަތުން ވަރަށްގިނަވެފައިވާކަމާއި، އެ ކުށް ކުރުމުގައި ރަޙުމުކުޑަ އަދި ލާއިންސާނީ ޢަމަލުތައް ހިންގަމުންދާ މިންވަރު އިތުރުވެފައިވާކަމާއި އަދި ރޭވިގެން ކުރެވޭ ކުށެއްގެ (އޯގަނައިޒްޑް ކްރައިމެއްގެ) ގޮތުގައިވެސް މިކަން ކުރެވެމުންދާކަން ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޢާންމު ފަރުދުންނާއި، މުޖުތަމަޢުގެ ޙައްޤުތަކާއި، މިނިވަންކަމާއި ރައްކާތެރިކަން ގެއްލިފައިވާކަމާއި، މުޖްތަމަޢުގެ ސަލާމަތާއި އަމަންއަމާންކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ނޭދެވޭ އަސަރުކޮށްފައިވާކަމަށްވެސް ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ދެކެވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަދި އެހެންމެ، ދިވެހިރާއްޖެފަދަ ކުޑަ އަދި މީސްކޮޅު މަދު ޤައުމެއްގައި، މިކަން ގޮސްފައިވާ މިންވަރަށާއި ޒާތަށް ބަލާއިރު، މިއީ ޤައުމީ ފެންވަރެއްގައި ވަރަށް ސީރިއަސް މައްސަލައެއްކަންވެސް ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.
އެހެންކަމުން، އިސްވެ ދެންނެވި ސަބަބުތަކަށްޓަކައި ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށާ ގުޅިގެން މަރުގެ އަދަބު ކަނޑައަޅާ ޙާލަތްތަކުގައި، މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުމުގައި (ޤިޞާޞް ހިފުމުގައި) ޢަމަލުކުރާނެ މައިގަނޑު ސިޔާސަތުތަކެއްގެ ގޮތުގައި، އަންނަނިވި ކަންކަން ކުރެއްވުމަށް ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް މަޝްވަރާ އެރުވިއެވެ.
o ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށާ ގުޅިގެން މަރުގެ އަދަބު ކަނޑައަޅާ ޙާލަތްތަކުގައި، މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުމުގައި (ޤިޞާޞް ހިފުމުގައި) ޢަމަލުކުރާނެ އިޖްރާޢަތުތައް ތަފްޞީލުކޮށް ބަޔާންކޮށްދޭ ޤަވާޢިދެއް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި، މިހާރު ޢަމަލުކުރަމުންދާ ޤާނޫނުތަކުގެ ދަށުން ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ވީއެންމެ އަވަހަކަށް އެކުލަވާލައްވައި، އެ ޤަވާޢިދަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުން.
o އިސްވެދެންނެވި ޤަވާޢިދުގައި، މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ތަޙްޤީޤު މަރުހަލާގަޔާއި، ދަޢުވާ އުފުލޭ މަރުހަލާގަޔާއި، ޝަރީޢަތް ކުރެވޭ މަރުހަލާގަޔާއި، މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުމުގައި ޢަމަލުކުރަންވާނެ މައިގަނޑު އިޖުރާޢަތުތައް ހިމެނުން.
o މިގޮތުން، ތަޙްޤީޤު މަރުހަލާގައި ތުހުމަތު ކުރެވޭ ފަރާތަށް ޤާނޫނުއަސާސީއިން ލިބިދޭ އެންމެހައި ޙައްޤުތަކެއް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި؛ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ ކުރިން ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ޔަޤީން ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ބަޔާންކުރުމާއި؛ ޝަރީޢަތުގެ މަރުޙަލާގެ ތަރުތީބު ކަނޑައެޅުމާއި؛ މަރުވި މީހާގެ ވާރިޘުންގެ ބަސްހޯދުމުގައި ޢަމަލުކުރާނެ އުޞޫލުތަކާއި؛ އެފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ޙުކުމް ތަންފީޛު ކުރެވޭނީ، އެ މައްސަލައެއްގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމުންކަމާއި، ޤާނޫނީ އަދި ޝަރުޢީގޮތުން ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭ ހުރިހާ ކަމެއް ފުރިހަމަވެއްޖެކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްފަހުގައި ކަމަށް، އެ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކުރުން.
o ދުނިޔޭގައި މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛު ކުރަމުންދާ ޤައުމުތަކުގައި، މަރުގެ އަދަބު ތަންފީޛު ކުރެވެމުންދާ އެކިއެކި ގޮތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށްފަހު، އިސްވެ ދެންނެވި ޤަވާޢިދުގައި އެކަށައެޅޭ އިޖުރާޢަތުތައް ފުރިހަމަކުރުމަށްފަހު، "ލީތަލް އިންޖެކްޝަން" ޖަހައިގެން ދިވެހިރާއްޖޭގައި މަރުގެ އަދަބު ތަންފީޛުކުރުން.
