ދުނިޔޭގެ ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަމުގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ނޫސްވެރިންނާ ބައްދަލުކުރައްވައި ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅު

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ‎

السَّلامُ عَلَيْكُم.

اَلْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينْ، وَالصَّلاَة وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ ٱللَّهِ، وَعَلَى آلهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينْ.

އާދެ، ވާރލްޑް ޕްރެސް ފްރީޑަމް ޑޭގެ ތަހުނިޔާ، ހުރިހާ ނޫސްވެރިންނަށް އަޅުގަނޑު ދަންނަވަން.

އާދެ، ވަރަށް އުފާކުރަން، ތިޔަބޭފުޅުންނާ އެކީގައި މިގޮތަށް ވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލަން ހަމަޖެހިގެން ގޮސްފައިވާތީ.

އާދެ، މިއަދު އަޅުގަނޑު ޤަޞްދުކުރަނީ، ސަރުކާރުގެ މަސައްކަތްތަކާ ބެހޭ އޯވަރވިއުއެއް އަޅުގަނޑު ފުރަތަމަ ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އަރުވަން. ޕްރެޒެންޓޭޝަނެއްގެ ގޮތުގައި. ދެން އެ އޯވަރވިއުގައި އަޅުގަނޑު އޯވަރއޯލްކޮށް ހަމަ ހުރިހާ ދާއިރާއެއްހެން ކަވަރ ކޮށްލެވޭތޯ ބަލާނަން.

އެއަށްފަހު، ތިޔަބޭފުޅުން ބޭނުންފުޅުވާ ކޮންމެ ސުވާލެއް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތުވެސް ހަމަ އޮންނާނެ. ލިބިގެންދާނެ. ދެން ތިޔަބޭފުޅުން ބޭނުންފުޅުވާ ހުރިހާ ސުވާލަކަށް ޖަވާބުދީ ނިމުނީމަ، ޕްރެސް ނިމޭނީ. އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް ކުރިއަށް ގެންދާނީ.

ދެން އެހެންވީމާ، ފުރަތަމަ ޕްރެސް، މި އޯވަރވިއު ހުށަހަޅާލާފައި، ދެން ސުވާލުތަކަށް ދާނީ. ދެން ސުވާލުކުރަން ކޮންމެ ބޭފުޅަކަށްވެސް ހަމަހަމަ ފުރުޞަތު އަޅުގަނޑު ދޭން ބޭނުން. އެހެންވީމާ، ކަނާތްފަރާތުން ފަށާނީ. ކޮންމެ ބޭފުޅަކުވެސް އެއް ސުވާލު ކުރައްވާފައި އިށީންނަވާނީ. ދެން އިންނަވާ ބޭފުޅާއަށް ފުރުޞަތު ދޭނީ. އެ ބޭފުޅާ ފުރުޞަތު ނެންގެވީމާ، ދެން އަނެއް ބޭފުޅާ. އެހެންގޮސް މުޅި ރައުންޑް ނިމުނީމަ އަނެއްކާވެސް ފަށްޓަވާނީ. ކޮންމެ ބޭފުޅަކު އެއް ސުވާލު ކުރައްވާ ގޮތަށް. ބޭފުޅަކު ސުވާލެއް ކުރައްވަން ބޭނުންނޫނިއްޔާ، ޖެހިގެން އިންނަވާ ބޭފުޅާ ސުވާލު ކުރައްވަން ވަޑައިގަންނަވާނީ. އޭރުން ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް ފުރުޞަތު ލިބޭނެ. ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް ހަމަހަމަވާނެ. ހުރިހާ ސުވާލެއް، ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް ކުރެއްވޭނެ އިނގޭތޯ.

އެހެންވީމާ، އެ އުޞޫލުން ގެންދަވާނީ. ފުރުޞަތުގައި ކުރައްވާނީ އެއް ސުވާލު. ދެން ވަޑައިގެންފައި ހަމަ ދެން އޮތް ސުވާލަށް ފުރުޞަތު ލިބޭނެ، ރައުންޑް ނިމޭއިރުގައި އަނެއްކާވެސް. އެގޮތަށް ގެންދާނީ.

އާދެ، އަޅުގަނޑު ދެންމެ ދެންނެވި ގޮތަށް ފުރަތަމަ ހަމަ ސަރުކާރުގެ ޖުމްލަކޮށް، އޯވަރވިއުއެއް ގޮތަށް އަޅުގަނޑު ބައެއް ކަންތައްތައް ދަންނަވާލާފައި ކުރިއަށްދާނަން.

އާދެ، ތިޔަބޭފުޅުން ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، އަޅުގަނޑު ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގަޔާއި އަދި އެކިއެކި ފަހަރުތަކުގައި ވާނެ ވަޢުދުތަކެއް ވެފައި. ސަރުކާރުން މަސައްކަތް ކުރަނީ، އަޅުގަނޑުވީ ވަޢުދުތައް ފުއްދުމަށް. އަޅުގަނޑު ޕޯޑިއަމެއް ކައިރީގައި ދައްކާފައި ހުންނަ ވާހަކަތައް އެއީ، އެ ވާހަކަ އެ ދައްކަނީ، އެކަން ކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި، ޢަޒުމުގައި. އެގޮތަށް އެކަން ކުރުމަށް ކަނޑައަޅައިގެން.

އެހެންވީމާ، މިއަދާ ހަމަޔަށްވީ ހުރިހާ ވަޢުދެއް ވަނީ ލިސްޓް ކުރެވިފައި. އަދި ބައެއް ވަޢުދުތަކަކީ، ދެކެވުނު ވާހަކަތައް ފޮތްފޮތަށްވެސް ނެގިފައިވާ ވާހަކަތަކެއް، ނޫނީ ވަޢުދުތަކެއް.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު ފުރަތަމަވެސް ދަންނަވާލަން މި ބޭނުންވަނީ، އަޅުގަނޑު ހަނދާން އެބަހުއްޓޭ އަޅުގަނޑުވީ ވަޢުދުތައް. މެނިފެސްޓޯގެ ތެރެއިން 289 ވަޢުދެއްވީން. އަދި 1051 ވަޢުދެއް، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި، ކެމްޕެއިންގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑު ވެފައި ވާނެ. ދަތުރުތަކުގައި، އެއީ، އެކިފަހަރުމަތިން މިއަދާ ހަމަޔަށް ކުރެވުނު ދަތުރުތަކުގައި، ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުވެ ދެކެވުނު ވާހަކަތަކުގައި، 484 ވަޢުދެއް ވެފައި ވާނެ. އަދި އެކިއެކި އެހެން އިވެންޓްތަކުގައި އިތުރު 305 ވަޢުދެއް، ޖުމްލަ 2129 ވަޢުދު. މި ވަޢުދުތަކަކީ ރައީސް އޮފީހުގައި ވަރަށް ސިސްޓަމެޓިކަލީ، ލިސްޓް ކުރެވިގެން، މޮނިޓަރ ކުރެވޭ ވަޢުދުތަކެއް. މިއިން ކޮންމެ ވަޢުދަކާ ބެހޭގޮތުން މުޅި ސަރުކާރުގެ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި، އަޕްޑޭޓްސް ނަގައި، މޮނިޓަރކޮށް، ކަންކަން ފެސިލިޓޭޓް ކޮށްދީ، ހާސިލުވަމުންދާވަރު ބަލާ ވަޢުދުތަކެއް.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ބިނާވެފައިވަނީ ވަޢުދު ފުއްދުމަށް. ނަތީޖާ ނެރުމަށް. އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ދަންނަވަން، މި ސަރުކާރަކީ ނަތީޖާ ނެރުމަށް އެކަނި ފޯކަސްކުރާ ސަރުކާރެކޭ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ހުރިހާވެސް އިންޓްރެސްޓެއް އޮތީ ނަތީޖާ ނެރުމުގައި.

އެހެންވީމާ، މި 2129 ވަޢުދު ފުއްދުމުގައި، މުޅި ސަރުކާރު މަސައްކަތް ކުރަނީ. މުޅި ސަރުކާރުގެ ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ޒިންމާއަކީ އެއީ. އެއީ، ކޮންމެ މަގާމެއްގައި ހުރި މީހެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އެ މީހަކު އަޅުގަނޑު އަޢްޔަންކޮށްފައި ވާނީ، މި ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ބޭނުންވާތީ. އެ މީހަކު ބޭކާރުކޮށް ޢައްޔަންކުރި މީހެއް ނުހުންނާނެ. މިނިސްޓަރެއް ވިޔަސް އަދި އެހެން މަގާމެއްގައި ހުރި ބޭފުޅެއް ވިޔަސް، އެމް.ޑީ.އެއް ވިޔަސް، އަދި އެންމެ އާދައިގެ މަގާމެއްގައި ހުންނެވި ބޭފުޅެއް ވިޔަސް، އެ ބޭފުޅަކު ޢައްޔަންކޮށްފައި ވަނީ، މި 2129 ވަޢުދު ފުއްދުމަށް. އެ މަސައްކަތް ކުރަން ބޭނުންވާ މީހުން އަޅުގަނޑުމެން ޢައްޔަންކުރީ.

ދެން މި މަސައްކަތް ކުރުމަށްޓަކައި، މި ދެންނެވި ވަޢުދުތައް ފުއްދުމަށްޓަކައި މި އަހަރާއި މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ކުރުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ތަފްޞީލު މި ދަންނަވާލަނީ.

ޖުމްލަ 2130 މަޝްރޫޢެއް ކުރިއަށް ގެންދަން ވާނީ ނިންމާފައި. އަޅުގަނޑު އިތުރަށް ކުރިއަށްދިޔުމުގެ ކުރިން ދަންނަވާލާނަން. މި ޕްރެޒެންޓޭޝަން، ހަމަ ފުލް ޕްރެޒެންޓޭޝަން، އޭގެ ގޮތުގައި ހަމަ ޕީ.ޑީ.އެފް.އަކަށް، ޕީ.ޑީ.އެފް.އެއް ހަދާފައި، ޕްރެސް ކޮންފަރެންސް ނިމުނީމާ ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ލިބިގެންދާނެ އިނގޭތޯ. ހަމަ މިހާރު ނޯޓް ކުރެއްވުމުގެ އިތުރަށްވެސް، ހަމަ ފަހުން ބައްލަވައިލައްވަންވެސް ހަމަ ފުލް ޕްރެޒެންޓޭޝަން އަޅުގަނޑުމެން ދޭނަން.

އެހެންވީމާ، 2130 މަސައްކަތެއް، މަޝްރޫޢެއް، މި ދެންނެވި ވަޢުދުތައް ފުއްދުމަށްޓަކައި ކަނޑައަޅާފައި އެވަނީ މި އަހަރާއި، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ކުރިއަށް ގެންދަން. އޭގެ ބްރޭކްޑައުންވެސް އަޅުގަނޑު މިއިން މި ދައްކާލަނީ. ކޮންމެ އެއްޗެއް ވަކިން އަޅުގަނޑު މިތާ ރިޕީޓްކޮށް ނުކިޔަސް. މިސާލަކަށް، ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާއިން 551 މަޝްރޫޢެއް، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުގައި ގެންދަން ހަމަޖެހިފައި ވަނީ. ކުނީގެ ނިޒާމު، 153 މަޝްރޫޢެއް. ދެން މިހެންގޮސް އެކިއެކި ދާއިރާތަކުން، އެކިއެކި މަސައްކަތްތައް ކުރަން ކަނޑައަޅާފައި ހުރި ޢަދަދުތައް. މިސާލަކަށް، ބިން ހިއްކުމުގެ 42 މަޝްރޫޢު. ދެން ވަކި ތަރުތީބަކުން ނޫން. ހަމަ މި ޓޭބަލުން މި ފެންނަނީ، ދެންމެ އަޅުގަނޑު މި ދެންނެވި ވަޢުދުތައް ފުއްދުމަށްޓަކައި މި އަހަރާއި، މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް ޕްލޭން ކުރެވިފައި ހުރި، އަޅުގަނޑުމެން ބަޖެޓްކޮށް، މަސައްކަތް ކުރަން ނިންމައި، ކުރަމުންދާގޮތް.

އެހެންވީމާ، ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އެކިއެކި މިނިސްޓަރުން އަރިހުން، ކުންފުނިތަކުގެ ވެރިން އަރިހުން ބައްލަވައިލެއްވޭނެ. މިވެނި ދާއިރާއެއްގެ މިތައް މަސައްކަތް އޮތްއިރުގައި، މިހާރު ކިހިނެއްތޯ މަސައްކަތް ދަނީ. ވަރަށް ސާފު. ދިޒް އިޒް އަވަރ ޕްލޭން. އަޅުގަނޑުމެން ވަޢުދުވެފައި ހުރި ކަންތައްތައް އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވާލީ. އެ ވަޢުދުތައް ފުއްދަން ރާވާފައި އޮތްގޮތް މި ދަންނަވާލީ. އެހެންވީމާ، މި ޕްލޭނާ އެއްގޮތަށް ސަރުކާރުގެ މަސައްކަތް ހިނގަމުންދަނީ. އަދި ދާނީވެސް.

އެހެންވީމާ، މީގެތެރެއިން ދެން ތަފްޞީލަށް ކޮންމެވެސްވަރަކަށް އަޅުގަނޑު ދާނަން. ވަކި ދާއިރާތައް ގޮތަށް، ކޮންމެވެސްވަރަކަށް. ހުރިހާ ކަމެއް ނޫން. އެއީ، އެކިފަހަރުމަތިން ހުންނާނެ މީޑިއާއާ ބައެއް މަޢުލޫމާތު، އެކި ބޭފުޅުން ޙިއްޞާކޮށްފައިވެސް. އެކަމަކު މި ޕްރެސް ކޮންފަރެންސްގެ ތެރޭގައި، ބައެއް ކަންކަން ހަމަ ދަންނަވާލުމަށް އަޅުގަނޑު ޤަޞްދުކުރަން.

އެގޮތުން، ކޮންމެގޮތެއްވިޔަސް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށްވެސް، އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހީންނަށްވީތީ، އަޅުގަނޑުމެން ފަޚުރުވެރިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނަށް. އެހެންވީމާ، ދީނުގެ ދާއިރާއިން ބަލާކަމަށްވަންޏާ، އަޅުގަނޑު ހަމަ ފާހަގަކޮށްލަން ބޭނުންވަނީ، މި ސަރުކާރުން އެންމެ އިސްކަމެއް ދޭ ތަފާތު ކަމެއް ގޮތުގައި ފާހަގަކޮށްލާ އެއްކަމެއް އެއީ، ވަޤުފް އިންވެސްޓްމަންޓް. މިއީ ޙަޤީޤަތުގައި ދުރު ރާސްތާއަށް އަދި މެދު ރާސްތާއަށްވެސް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. ވަޤުފް އިންވެސްޓްމަންޓްތައް، މި ސަރުކާރުން މެނިފެސްޓޯގައި ހިމަނާފައި އޮތް ކަމެއް. ވަރަށް އިސްކަމެއް ދީގެން އެބަ މަސައްކަތް ކުރޭ.

އެހެންވީމާ، މައިގަނޑު ތިން މަޝްރޫޢެއް އަޅުގަނޑު މި ފާހަގަކޮށްލަނީ. ހުޅުމާލޭ ފޭސް 1 ގައި ދާރުއްސަލާމް. އިސްލާމިކް ކޮމްޕްލެކްސް މިހާރު ޕްރީ ޓެންޑަރިންގ މަރުޙަލާގައި އެއުޅެނީ. ބިން ހަމަޖެހިފައި. އަދި މާލޭގައި "ދާރުލްއަރްޤަމް" ނަމުގައި އިތުރު އިމާރާތެއް އެޅުމަށް ހަމަ އެ މަރުޙަލާގައި މިދަނީ. ދެން ކީރިތި ޤުރްއާނާބެހޭ ޚާއްޞަ ވަޤުފް އިމާރާތެއް އަޅަން މިހާރު ބިން ކަނޑައަޅާފައި. މި ވަގުތު އަޅުގަނޑު އަތުގައި މަޢުލޫމާތު އޮތީމަ، އެ ބިން ކަނޑައަޅާފައި އޮތްތަން ދަންނަވާލާނަން. އެއީ، ރަސްފަންނު ކައިރިން، ކުރީގައި "ކޮރަލް ބޮލުވަރޑް" ކިޔާ މަޝްރޫޢެއް ހިންގަންވެގެން ނަގާފައި އޮތް ބޮޑު ބިމެއް އޮންނާނެ. އެ ތަނުން ދިހަހާސް އަކަފޫޓް އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ވާނީ މިކަމަށް ކަނޑައަޅައި ހަމަޖައްސައިދީފައި. އެއީ، ދެން ވަރަށްބޮޑު ބިމެއް. ގާތްގަނޑަކަށް ހަތްދިހަވަރަކަށް ހާސް އަކަފޫޓުގެ ބިމެއް. އެހެންވީމާ، އެތަނުން ދިހަހާސް އަކަފޫޓް މިކަމަށް މިހާރު އޮންނާނީ ކަނޑައަޅައިދީފައި.

އެހެންވީމާ، މި ތިން ވަޤުފް އިމާރާތް އެޅުނީމަ، އެ ލިބޭ އާމްދަނީ، އެ އާމްދަނީގެ ތެރެއިން އިސްލާމީ އެކި ކަންކަމަށް ޚަރަދުކުރަން، ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން ނުނަގައި، އެ ލިބޭ އާމްދަނީގެ ތެރެއިން ވަރަށްގިނަ ކަންކަން ކުރެވިގެންދާނެ. ދީނީ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުން، އެކިކަހަލަ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގުން، މިހެންގޮސް އެކި ކަންކަމަށް.

ދެން މީގެއިތުރަށް، މިސްކިތް އިމާރާތް ކުރުމަށް ބަލާއިރުގައި، މި ޗާޓުން އަޅުގަނޑު މި ދައްކާލަނީ މިހާރުގެ ޙާލަތު. މިސްކިތް އިމާރާތް ކުރުމަށް ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި، މިހާރު އެބަ ކުރިއަށްދޭ، 21 މަޝްރޫޢެއް. ދެން މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގޮސްފައި އަދި އޭގެއިތުރަށް، ދާދިފަހުން އަޅުގަނޑުމެން ސޮއިކުރި 17 މަޝްރޫޢަކާ އެކީގައި، މިއީ މިހާރު އޮތް އޮޕަރޭޝަން، ނޫނީވިއްޔާ ހިންގުމުގެ މަރުޙަލާއަށް ގޮސްފައި ހުރި މަޝްރޫޢުތަކަކީ. މިހިރީ، ދެން ޗާޓުގައި ހުރި ކޮންމެ ރަށެއްގެ ނަން އަޅުގަނޑު ނުކިޔާނަން. ހަމަ ތިޔަބޭފުޅުންނަށް މި ޕްރެޒެންޓޭޝަން ފަހުން ލިބިގެންވެސްދާނެ. އަނެއްކާ މިހާރުވެސް ނޯޓް ކުރެއްވޭނެ. ކޮންމެގޮތެއްވިޔަސް މީގައި މިހިރީ މިވަގުތު ކުރިއަށްދާ، ސޮއިކޮށްފަޔާއި އަދި ޢަމަލީގޮތުން ކުރިއަށްދާ ހުރިހާ މަޝްރޫޢުތަކެއް. އެހެންވީމާ، މިހާރު މިގޮތަށް މި ކުރިއަށްދާ މަޝްރޫޢުތައް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހަމަ ގިނަ މަޝްރޫޢުތަކެއް ނިމި، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ބާކީ މަޝްރޫޢުތައް ނިމިގެންދާނެ. މިއީ އެއް އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި، އެންމެ ގިނަ މިސްކިތް އިމާރާތް ކުރެވޭ އަހަރަށްވެގެން އެބަދޭ. 2025.

ދެން މި އަންނަ އަހަރަށް، މި އަންނަ އަހަރަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުރި، މިސްކިތް އިމާރާތް ކުރުމާއި އަދި އިސްލާމީ ދާއިރާއިން ހުންނާނެ އިސްލާމިކް ސެންޓަރު އެޅުންވެސް. ޤުރްއާނާބެހޭ މަރުކަޒުގެ ތަންތަން ހެދުންވެސް. އެހެންވީމާ، ޖުމްލަކޮށް، އިސްލާމީ ދާއިރާގެ މަޝްރޫޢުތައް، މި އަންނަ އަހަރަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުރި ރަށްރަށަކީ، މި ސްލައިޑްގައި މިވާ ރަށްތައް. އެހެންވީމާ، ދެންމެ އަޅުގަނޑު މި ދެއްކި ސްލައިޑްގައި ހުރި މަޝްރޫޢުތަކުގެ އިތުރުން، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި މަޝްރޫޢުތައް ކުރިއަށް ގެންދާނަން. މީގައި ހުންނާނީ، މި ދެންނެވި ގޮތަށް، މިސްކިތާއި، އިސްލާމީ މަރުކަޒުތަކާ، މިހެންގޮސް ދީނީ ދާއިރާއަށް މުހިންމު އެކިކަހަލަ ކަންކަން.

އާދެ، އިސްލާމްދީނަށް އަޅުގަނޑުމެން މައިގަނޑު ސިޔާސަތު ކަނޑައެޅުމަށްފަހު، ދެން އެންމެ އިސްކަމެއް މިދެނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާދަތު ޙިމާޔަތް ކުރުމަށް. އާދެ، އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ދަންނަވަން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތު އޮތްގޮތް. މޯލްޑިވްސް ފަސްޓް ޕޮލިސީ ދޮގެއްތޯ.

މި ސަރުކާރުގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތަކީ، އޭގެ އަސާސަކީ ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައިވެސް ދިވެހީންގެ މަޞްލަޙަތު އިސްކުރުން. ދިވެހީންގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތީ ބާރު ޙިމާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓުން. އަދި މި ހަމައިގެ މަތީގައި ހުރިހާ ޤައުމުތަކާ ގާތް ގުޅުން ބޭއްވުން. މާނަޔަކީ މި ހަމަޔަށް ރެސްޕެކްޓް ކުރާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންނާ ގުޅުން އޮންނާނޭ ކޮންމެ ޤައުމަކާވެސް. އަޅުގަނޑުމެންނަކަށެއް ތަފާތެއް ނޫނޭ، އެއްވެސް ޤައުމެއް. އެ ޤައުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަޞްލަޙަތަށް ރެސްޕެކްޓް ކުރާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަމާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާދަތަށާއި، ޓެރިޓޯރިއަލް އިންޓެރގްރިޓީއާއި، މި ހުރިހާ ކަމެއް، ހަމަ އެ ޤައުމަށްވެސް އޮންނަ ފަދައިން، އަޅުގަނޑުމެންނަށްވެސް އޮންނާނެކަން ގަބޫލުކުރާ ހުރިހާ ޤައުމުތަކާ އެކީގައި އަޅުގަނޑުމެން ގާތް ގުޅުން ބާއްވާނަން. އެހެންވީމާ، މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާސަތަކީ. މި ސިޔާސަތަކަށް އެއްވެސްއިރަކު ނާދޭ ބަދަލެއް.

މިއީ އަޅުގަނޑު ކެމްޕެއިން ތެރޭގައި، އެންމެ ފުރަތަމަ ކެމްޕެއިން ލޯންޗްކުރި ރޭވެސް އިޢުލާނުކުރި ސިޔާސަތު. ލިޔެވިފައިވެސް އޮތީ މި ސިޔާސަތު. ޢަމަލުވެސް ކުރަނީ މި ސިޔާސަތަށް. މިއަކަށް ބަދަލެއް އައި އެއްވެސް ވަގުތުކޮޅެއް އަދިއެއް ނާދޭ. އަދި ނުވެސް އަންނާނެ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ.

ޚާރިޖީ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމުގެ ތެރެއިން އެކި ދަތުރުތައް ކުރެވިފައިވާއިރުގައި، ތިޔަބޭފުޅުން ފަހުން ބޭނުންފުޅުނަމަ، ހަމަ ވަރަށް ތަފްޞީލުކޮށް ދަތުރުތަކުގެ މަޢުލޫމާތުވެސް އަޅުގަނޑަށް ދެވެން އެބަހުރި އިނގޭތޯ. ހަމަ ރެޑީކޮށް ހުންނާނީ. އަޅުގަނޑު ހަމަ މައިގަނޑު ހަތަރު ޤައުމެއް މި ފާހަގަކޮށްލީ މި ތަނުގައި. ތުރުކީވިލާތާއި، ޗައިނާ، އިންޑިއާ، އެސްޓޯނިއާ. އަދި ހަމަ ބައެއް އެހެން ޤައުމުތަކަށްވެސް ދިޔައިން. މިއިން ކޮންމެ ޤައުމަކަށްވެސް މިދަނީ ރާއްޖެއަށް އެއިން އެކި ދާއިރާތަކުން ފައިދާވާ ކަންތައްތައް ހޯދުމަށްޓަކައި. ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުންތައް، ބައިލެޓްރަލް ގުޅުންތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފައިދާވާ. ދެންމެ މި ދެންނެވި ސިޔާސަތު ތަންފީޛު ކުރުމަށްޓަކައި. އެހެންވީމާ، މިއިން ކޮންމެ ޤައުމެއްގެ ގުޅުމުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިރާދަކުރެއްވީތީ ގިނަގުނަ ފައިދާތަކެއް ލިބިގެން އެބަދޭ.

އެހެންވީމާ، މީގެއިތުރަށް، ހަމަ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކޮންފަރެންސްތަކަށް އަޅުގަނޑު ވާނީ ގޮސްފައި. މީގެތެރެއިންވެސް އަޅުގަނޑު ހަމަ ބައެއް ކަންކަން މި ފާހަގަކޮށްލަނީ. ކުދި ޤައުމުތަކުގެ ޖަމުޢިއްޔާ "ސިޑްސް" ގައި އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ކޯރ ޗެއަރ. 10 އަހަރުން އެއް އަހަރު އޮންނަ ކޮންފަރެންސެއް އެއީ. އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ސިޑްސް ކޮންފަރެންސް، އެއަށް އަޅުގަނޑު އެންޓިގުއާ އެންޑް ބަރބިޑުއާއަށް ދިޔައިން. ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިރާދަކުރެއްވީތީ ކުޅެވިފައިވޭ. އަދިވެސް، މިހާރުވެސް ދަނީ ކުޅެވެމުން. ކުދި ޤައުމުތަކުގެ މި މޫސުމީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އަންނަ ގެއްލުމުގައި ރާއްޖެ އިރާދަކުރެއްވީތީ ވަރަށް ބޮޑަށް ލީޑް ކުރަމުން މިދަނީ. އޭގެ ސަބަބުން ވަރަށްބޮޑު މަގެއް އެބަ ފަހިވެގެންދޭ. އަޅުގަނޑުމެން ކަހަލަ ކުދިކުދި ޤައުމުތަކަށް މި ލިބޭ ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް ގެއްލުންތަކުން މިޓިގޭޓް ކުރެވިގެން އަރައިގަންނަން މަސައްކަތް ކުރަން. ދެން އަދި ފަހުން ތަފްޞީލު އަޅުގަނޑު ގެނެސްދޭނަން. އ.ދ. ޢާންމު މަޖިލީހުގައި އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަޑުއިއްވާފައި. އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާސަތު ވާނީ ހާމަކޮށްފައި. ފަލަސްޠީނާ ބެހޭގޮތުންވެސް. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ ތަރައްޤީ، ކުރިއަށް އޮތް ވިއްސަކަށް އަހަރު ގެންދަން ބޭނުންވާ ހިސާބުވެސް. އަދި ޖުމްލަކޮށް.

އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވީތީ ރާއްޖެއަކީ ކޮބައިކަން، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސަތު، ރާއްޖޭގެ ވިސްނުން ހުރިގޮތް، އިރާދަކުރެއްވީތީ ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުން، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުން މުޅި ދުނިޔެއަށް ގެންގޮސްފައި ވާނެ. ފަލަސްޠީނުގެ މައްސަލައިގައި ބޭއްވުނު އޯ.އައި.ސީ. ސަމިޓް އެއީ، ވަރަށް މުހިންމު ސަމިޓަކަށް ވެގެންދިޔަ. އަދި ކޮޕްގެ ދެ ކޮންފަރެންސަށް މިހާރު ދެވިއްޖެ. މޫސުމާބެހޭ ކަންކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ވަރަށް މުހިންމު ދައުރުތަކެއް އަދާކޮށްފައި.

އިޒްރޭލް ޕާސްޕޯޓް މަނާކުރުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތުގެ ފަޚުރުވެރި ނިންމުމެއް. އެއީ، އަޅުގަނޑުމެން ފަޚުރުވެރިކަމާއެކީ ނިންމި ނިންމުމެއް. ޖެނޮސައިޑަލް ވޯރ ހިނގަމުންދާ. އެ އެޓްރޯސިޓީޒްތަކާ ދެކޮޅަށް، ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤުގައި، ދިވެހި ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުން ސަރުކާރުން ނިންމި މުހިންމު ނިންމުމެއް އެއީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމު ކުޑަވެދާނެ. އެހެންނަމަވެސް، 100 ޕަސެންޓް އިސްލާމީ ޤައުމެއް. އަޅުގަނޑުމެން ކަމާ ދެކޮޅުކަން އަޅުގަނޑުމެން ހާމަކުރީ. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެކަން އެގޮތުގައި ދެމިއޮންނާނެ.

އާދެ، އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވީއިރުގައި އޮތް މައްސަލައެއް، ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދުން ދޫކޮށްލި ބައިގެ މައްސަލަ. އެ ދޫކޮށްލި ބައި ހޯދުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތް ކުރާނެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑު ދެންނެވިން. މިއަދާ ހަމަޔަށް އައިއިރުގައި ކުރެވިފައި އެހެރީ މަސައްކަތްތައް. ވަރަށް އުނދަގޫ ދަތި، ކަވި މަސައްކަތްތަކެއް. އެ މަސައްކަތްތަކުގައި އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ބޭރުގެ އެކްސްޕަރޓުންގެ ލަފާވެސް ހޯދާފައި. އަދި މިހާރު މިވަނީ އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ކުރަންހުރި، ދެންހުރި މަރުޙަލާގެ ކަންތައްތައް ކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްތައް ފަށާފައި. މިދޭތެރެއިން ޗާގޯސް މައްސަލައިގައި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ސިޔާސަތަށް އައި ކުޑަ ބަދަލެއް ފާހަގަވެގެންދިޔަ. އެކަމާ ގުޅިގެން އަޅުގަނޑުމެން ކުރަންޖެހޭ މަޝްވަރާތައްވެސް ހުންނާނެ. އެހެންވީމާ، ކޮންމެގޮތެއްވިޔަސް، ގެއްލިގެންދިޔަ ކަނޑުގެ ބައި ހޯދުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަމަ މައި ސިޔާސަތެއް. އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަސައްކަތަކަށް ކުޑަވެސް ދުލެއްނުދެން. އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން މިދަނީ ހަމަ އެއްވާނެއްގައި ކުރިއަށް.

ލިޔެފައި ހުރި އެއްޗެހި، އަކުރުން އަކުރަށް އަޅުގަނޑު ނުކިޔަން އިނގޭތޯ. ހަމަ ޖުމްލަކޮށް މި ދަންނަވާލަނީ.

ޢަސްކަރީ އެއްބަސްވުންތައް ހާމަކުރުން. އަޅުގަނޑުވީ ވަޢުދެއް ދޮގެއްތޯ؟ ޢަސްކަރީ އެއްބަސްވުންތައް އަޅުގަނޑުމެން ބެލިން. އަޅުގަނޑު ދޭން ބޭނުންވާ މައިގަނޑު ޔަޤީންކަމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަށް، ކުރިން މި ދެންނެވި މިނިވަންކަމާއި، ސިޔާދަތު ޙިމާޔަތްކުރުމުގައި، ގެއްލުންވާނެ ކަމެއް އޮތިއްޔާ، މިހާރު އެކަމެއް ނޯންނާނެ.

މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އެއްކަމަކީ، ހައިޑްރޮގްރަފީގެ އެއްބަސްވުމެއްގެ ތެރެއިން ކަނޑުގެ އަޑީގެ ހުރިހާ މެޕިންގއެއް ހަދާގޮތަށް އޮތް އެއްބަސްވުން، މުއްދަތު ހަމަވީމަ އަލެއް ނުކުރަން. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެންގެ ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑްކުރަން ހަމަ ކޮންމެ ޤައުމަކަށްވެސް އެހީވެވޭނެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑްކުރަން، ހައިޑްރޯގޮރަފީ ސަރވޭ ކުރުމުގައިވެސް. އެކަމަކު އެހެން ބަޔަކު މިތަނަށް ސްޓޭޝަންވެގެން އެކަން ކުރުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެން އެއްވެސް ޤައުމަކަށް، އަޅުގަނޑުމެންގެ މައިގަނޑު ސިޔާސަތާ ފުށުއަރާ ކަމަކަށްވާތީ، ހަމަ ރެސްޕެކްޓްފުލީ ނޫނެކޭ ބުނެފައި އޮތް ކަމެއް. އެހެނެއްނޫން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކެޕޭސިޓީ، ދެންމެ މި ދެންނެވި ގޮތަށް، އިކްވިޕްމަންޓް ވައިސް، ހިއުމަން ރިސޯސް ވައިސް، ޓްރޭނިންގ ވައިސް ހޯދައިދޭން ޤައުމަކުން ބޭނުންފުޅުވަންޏާ، އަޅުގަނޑުމެން މަރުޙަބާ ކިޔާނަން. އެކަމަށް އެއްބަސްވުންވެސް ހަދާނަން. އެއަކު އެއްވެސްވަރަކަށް، ބޭރު ޤައުމެއްގެ ސިފައިން މިތާ ތިބުމެއް، ނޫނިއްޔާ ބޭރު ޤައުމަކުން ސްޓޭޝަންވެގެން ކުރާކަށް އަޅުގަނޑުމެން ފުރުޞަތެއް ނުދޭނަން. އެއީ، ކިތަންމެ ބޮޑު ޤައުމެއް ކަމުގައިވިޔަސް، ކިތަންމެ ކައިރި ޤައުމެއް ކަމުގައިވިޔަސް. އަދި އެ ޤައުމަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކިތަންމެ އެހީއެއް، އެހެން ކަންކަމުގައިވާ ޤައުމެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް މުހިންމެއް ނުވާނެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަމަށް ސުވާލެއް އުފެދިގެންދިޔުމަށް. މިނިވަންކަމަށް ބުރޫއެރުމުގެ ސުވާލު އުފެދުން ބޭނުމަކީ. އެހެންވީމާ، އެ ފުރުޞަތެއް ނޯންނާނެ.

އެހެންވީމާ، އެކަން ފާހަގަކޮށްލާފައި، ދެން ސޮއިކުރެވިފައި ހުރި އެއްބަސްވުންތަކުގެ ކޮންފިޑެންޝިއަލިޓީ ކްލައުޒް އޮތުމާ އެކީގައި، ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރެވިފައި އޮތް ކަމަކަށްވާތީ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަދި މިއަދާ ހަމަޔަށް އައިއިރުގައި، އެ އެއްބަސްވުންތައް ސޮއިކޮށްފައި ހުރި ޤައުމުތަކުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ޤައުމުތަކުގެ ރުހުމާނުލައި، ނޫނީ އެ ޤައުމެއްގެ ރުހުމާނުލައި އެއްބަސްވުން ހާމަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު، ލީގަލް އިޝޫއަކަށްދާތީ ނެތީ. އެހެންވީމާ، ބައިލެޓްރަލް މަޝްވަރާތައް އަދިވެސް އެކަމުގައި ކުރިއަށްދޭ. އޭގެ އިޝޫޒްތަކެއް ހުރެގެނެއް ނޫން. އެހެންނަމަވެސް، ހާމަކުރާނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައިވާތީ، މަސައްކަތް ކުރަމުން އެބަދަން. ބައިލެޓްރަލް ޑިސްކަޝަންސްތަކުގެ ތެރެއިން، އެ ހާމަކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރެވޭތޯ. ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް އޭގައި ހުރެގެނެއް ނޫން. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުގެ ވަޢުދު ފުއްދުމަށްޓަކައި.

އާދެ، ޢަސްކަރީ ވާހަކަ ދައްކާއިރުގައި، ޢަސްކަރީ ޤާބިލްކަން އިތުރުކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތް ކުރަމުން މިދަނީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަސްކަރިއްޔާއަށް ކުރިމަތިވެފައި އޮތީ ވަރަށް ނިކަމެތި ކަމެއް. ވިއްސަކަށް އަހަރު، ނޫނީވިއްޔާ ފަންސަވީހަކަށް އަހަރުވީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އެމް.އެން.ޑީ.އެފް.ގެ ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑް ނުކުރާތާ. ހަމަ ވީރާނާވާން ދޫކޮށްލެވިފައި އޮތީ. މިއީ ވަރަށްދެރަ ކަމެއް. ކޮންމެހެން އަޅުގަނޑުމެން ކުރަންޖެހޭ އެހެން މުހިންމު ކަންކަން ހުއްޓާލާފައި މިކަން ކުރަނީކީ ނޫން. އަޅުގަނޑުމެން ކުރަންޖެހޭ މުހިންމު ހުރިހާ ކަމަކާ އެކީގައި ކުރަންޖެހޭ މުހިންމު ކަމެއް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިފާޢީ ބާރު ވަރުގަދަކުރުމަކީ. އެއީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެއް. ސަރުކާރެއްގައި ވިއްޔާ، އެ ސަރުކާރެއްގެ ޒިންމާއަކަށް ވާނެ، އެ ޤައުމެއްގެ ދިފާޢީ ބާރު ވަރުގަދަކުރުން. އަޅުގަނޑުމެން މިއުޅެނީކީ ހަނގުރާމައެއް ކުރާކަށްވެސް ނޫން. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ޞުލްޙަވެރި ޤައުމެއް. އަޅުގަނޑުމެންގެ މި ސަރަޙައްދުވެސް އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ ޞުލްޙަވެރިކޮށް އޮންނަން. އެކަމަކު ފަޚުރުވެރި މިނިވަން ޤައުމެއްވީމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިފާޢީ ބާރުގެ ވަރު ހުންނަންޖެހޭނެ. ކެޕޭސިޓީ ހުންނަންޖެހޭނެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ފެންވަރުން ހުންނަންޖެހޭނެ.

މި ދެންނެވީ ވިއްސަކަށް، ފަންސަވީހަކަށް އަހަރުވީއޭ، އެއްގޮތަކަށްވެސް އަޅައިނުލެވި، ޙަޤީޤަތުގައި ނިސްބަތުން އަޅައިނުލެވުނިއްޔޭ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މިސާލަކަށް، މެރިން ކޯރއަށް ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑްކުރަން މި ފެށީ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ޓޭންކަރުތަކެއް ހޯދީކީ ހަނގުރާމައަކަށް ނުކުންނާކަށް ނޫން. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓޭންކަރު މި ހޯދީ. ކުރީގައި ހުރި އެއްޗެހި ނުވެސް ދުވަނީ އިނގޭތޯ. ނުވެސް ދުވަނީ ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް. ލަދުގަންނަންޖެހޭ ހިސާބަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަސްކަރީ ޙާލަތު އޮތީ ގޮސްފައި. ދެން އޭގެ ތަފްޞީލަށް ނުދަމާ. އެއީ، އެކަމެއް ކުރި ބަޔަކު އެއަށް ޖަވާބުދާރީވާނީ.

ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިއު ސަރވިސަސް. މިއީ އަޞްލު ވަރަށް ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެއް. މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ބަޖެޓުން މި ބަލަނީ މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ދެ އަހަރަށް ބަހާލައިގެން. މިސާލަކަށް، ވަރަށް އުސް އިމާރާތްތައް އެބަހުރޭ. 25 ބުރިއަށް އަރާ. މިއިން ތަނެއްގައި ކަމެއް ހިނގައިފިއްޔާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ނުހިނގާނެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުޢާއަކީ އެއީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކެޕޭސިޓީއެއް ނެތް. އެހެންވީމާ، ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށްވެސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ، އެމް.އެން.ޑީ.އެފް.ގައި މިއަދާ ހަމަޔަށް ނެތްކަން. ދެން ހަމަ މިގޮތަށް ބަލަންޏާ، އެހެންވީމާ، ފަޔަރ އެންޑް ރެސްކިއު ސަރވިސަސް ވަރަށް ބޮޑަށް އަޕްގްރޭޑް ކުރަންޖެހޭ.

ކޯސްޓްގާޑް. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑު، 99 އިންސައްތައަކީ. ކޯސްޓްގާޑޭ ބުންޏަސް، ކުދިކުދި ލޯންޗްތަކެއް ނޫންތޯ މި ހުންނަނީ ޙަޤީޤަތުގައި. އޭގެތެރެއިންވެސް ގިނަ ލޯންޗްތައް ހަމަ ގްރައުންޑް ވެފައި. އެހެންވީމާ، އެބަޖެހޭ ކުރަން. އަޅުގަނޑުމެން ކުރަންޖެހޭ އަސާސީ ކަމެއް މިއީ ޙަޤީޤަތުގައި. އެހެންވީމާ، ކޯސްޓްގާޑް ދެގުނަކުރަން ނިންމީ. މިހާރު އޭގެ އެއް މަޝްރޫޢު ހަވާލުކުރެވިގެން، އުޅަނދުތައް ބަންނަމުން އެދަނީ. އެހެންވީމާ، ކޯސްޓްގާޑުގެ ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރަނީވެސް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓެރެޓަރީ ބަލަހައްޓަން. އަޅުގަނޑުމެންގެ އީ.އީ.ޒެޑް ވަރަށްބޮޑު އިރާދަކުރެއްވީތީ. ވަރަށްމަދު ޤައުމެއްގައި މިހާބޮޑު އީ.އީ.ޒެޑެއް އޮންނާނީވެސް.

އެހެންވީމާ، މި ސަރަޙައްދެއް ނުބެލެހެއްޓޭ ނޫންތޯ، މި ހުރިހާ ދުވަހު. ޕައިރަޓުންވެސް ވަންނަނީ. މަސްވެސް ބާނަނީ ބޭނުންވަރަކަށް. އެހެންވީމާ، މި ތަންތަން ޙިމާޔަތްވާންޖެހޭނެ. ޙިމާޔަތް ކުރެވުނީމާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޭގެ ފައިދާވެސް އެބަވޭ. މި ޤައުމަށް އިންވެސްޓް ކުރަން އަންނަ މީހާވެސް އެބަ ބަލައޭ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަން. އަޅުގަނޑުމެންގެ ސަރަޙައްދު، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކިހާވަރަކަށްތޯ ޙިމާޔަތް ކުރެވެނީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ސްޓްރެންތް، އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓުން އޮތީ ކިހާވަރަކަށްތޯ. އެއީ، ކެޕޭސިޓީ ހުރިވަރު ބަލާ. އެހެންވީމާ، ކޮންމެހެންވެސް ކުރަންޖެހޭ ކަންތައް.

ދެން ޑްރޯންގެ އެހީގައި، ޔޫ.އޭ.ވީ.ގެ އެހީގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓުމާ، މިކަހަލަ ކަންކަން ކުރުމަށްވެސް އިންވެސްޓް ކުރަން އަޅުގަނޑުމެން ނިންމީ އެހެންވެގެން. އެއީ، މިހާބޮޑު އީ.އީ.ޒެޑެއް އޮންނައިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެންމެ އޮޓަމޭޓަޑް ގޮތަކަށް، އެ ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓޭނީ، މި ޓެކްނޯލޮޖީއަށް އިންވެސްޓް ކޮށްގެން. އެހެންވީމާ، އެއީ، ކުރަންޖެހޭ ކަމަކަށްވާތީ، އެކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ސަމާލުކަން ދޭން މި ފެށީ.

އެހެންވީމާ، ޖުމްލަކޮށް ދަންނަވާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަސްކަރީ ޤާބިލްކަން އިތުރުކުރަނީ، އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ފަޚުރުވެރި މިނިވަން ޤައުމަކަށްވާތީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަން ޙިމާޔަތްކޮށް ދެމެހެއްޓުމަށް އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން.

އާދެ، އަޅުގަނޑުމެންނަކީ އިސްލާމުންނަށްވެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި، ސިޔާދަތާއި، ޚާރިޖީ ސިޔާސަތު އޮތްގޮތް ބަޔާންކުރުމަށްފަހު، އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ ހަނދާނަށް ގެންނަންޖެހޭނެ، އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ކޮންބައެއްކަން. ޤައުމިއްޔަތު. އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިވަންތަކަން. އިސްލާމްދީނާއި، ދިވެހިބަހަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމިއްޔަތުގެ ދެ އަސާސް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިވަންތަކަން ޙިމާޔަތް ކުރުމާއި، ތަރައްޤީ ކުރުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ވަޢުދުތަކެއް ވެގެން، ހަމަ ތިން ކަމެއް އެކަނި މި ފާހަގަކޮށްލަނީ.

މިއަދާ ހަމަޔަށް އައިއިރުގައި، އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ ފަދައިން، ޤައުމިއްޔަތު ވަކި މާއްދާއެއްގެ ގޮތުގައި، މިހާރު މިވަނީ ކީ ސްޓޭޖް 1، 2 ގައި ކިޔަވައިދޭން މިދިޔަ އަހަރު ފަށާފައި. އަދި ގްރޭޑް 7، 8 ކީ ސްޓޭޖް 3 އަށް މި އަހަރު ފެށިފައި. މީގެ ސަބަބުން ތުއްތުކުދިންގެ ހިތުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިވަންތަކަން، ދިވެއްސަކަށްވީތީ ފަޚުރުވެރިވާން ލޯބިޖެހިގެންދާނެ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ. އެއީ، ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. އަޅުގަނޑުމެން މިހާތަނަށް މިއަދާ ހަމަޔަށް އައިއިރުގައި، ގްލޯބަލައިޒް ވާރލްޑްގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން މިހެން ފަތަމުން ފަތަމުން ދަނީ. އައިޑެންޓިޓީ ހަނދާން ނެތޭ އެބަ. އަދި އަމުދުން ބޭރު ޤައުމަކަށް ދިޔައިމަ، ބައެއްފަހަރު އެހެން އެބަވޭ.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ އައިޑެންޓިޓީ ޙިމާޔަތް ކުރުމަކީ، މި ޤައުމުގެ މިނިވަންކަން، ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކަށް ރައްކާތެރިކަމާ އެކީގައި ފޯރުކޮށްދިނުމުގައިވެސް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. އަޅުގަނޑުމެންގެ ނޭޝަނަލިޓީ، އަޅުގަނޑުމެން ޤައުމުދެކެ ލޯބިވުން، ދިވެއްސަކަށްވުމަކީ ކޮބައިކަން އެނގިގެންދިޔުމަކީ ކުރެވޭ އިންވެސްޓްމަންޓެއް. އެ ފިކުރީ އިންވެސްޓްމަންޓް ކުރަންޖެހޭނެ. އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް މި ދަންނަވަނީ، ވަށާޖެހޭ ތަރައްޤީއެކޭ އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ. އިމާރާތްތަކެއް ތަރައްޤީ ކުރުމާއި، ފިކުރީ ތަރައްޤީ. އެހެންވެގެން މިކަމަށް ސަމާލުކަން މިދެނީ.

ހަމަ އެއާއެކީގައި، ޤައުމިއްޔަތާ ގުޅޭ މަޝްވަރާތަކާއި، ޢިލްމީ ނަޒަރަކުން މަޝްވަރާ ކުރެވި، ވަރަށްގިނަ ކަންތައްތައް އެބަ ކުރެވޭ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ނެތިގެންދާ އާދަކާދަތަކާއި، މިކަންކަން ދިރާސާކޮށް، ޙިމާޔަތް ކުރެވި، ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކަށް ރައްކާތެރިގޮތުގައި، ސިސްޓަމެޓިކް ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންގޮސްދިނުމަށްޓަކައި. އެގޮތުން، ތިންހާހަށްވުރެ ގިނަ މީހުން މިހާރު ވަނީ ތަމްރީނު ކުރެވިފައި.

އާދެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަރަށްގިނަ ތަރިކަތައް އެބަހުރި. މީގެތެރެއިން ބައެއް ތަރިކަތައް ޙިމާޔަތް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު މިވަނީ ފެށިފައި. ހއ. ކެލާ، އުތީމު، އަދި އދ.ގެ ދަނގެތި، ހަންޏާމީދޫގައި.

އާދެ، އަޅުގަނޑު ދެން ޖެހިލާނަން މާލީ ޙާލަތަށް. އާދެ، މާލީ ޙާލަތު މިއީ ވަރަށް މުހިންމު މައުޟޫޢެއް، ޙަޤީޤަތުގައި އަޅުގަނޑުމެން މިކަހަލަ ބައްދަލުވުމެއް ބޭއްވިގެންދާއިރު ފާހަގަކުރަން. އާދެ، މި ގްރާފުން މި ފެނިގެން މިދަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަނިޓަރީ ޙާލަތު ހުރި ހިސާބު. މިހާރު މިވަނީ ރަނގަޅު ރާސްތާއަކަށް ގެނެވިފައި. އާދެ، މާރިޗު މަހުގެ ރިޒަރވް ހުރި ހިސާބު އެވަނީ. އާދެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ރިޒަރވް އިރާދަކުރެއްވީތީ މިދަނީ ރަނގަޅު ޓްރެންޑެއްގައި ކުރިއަށް.

އާދެ، ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށްޓަކައި މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް 2.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ޚަރަދުކޮށްފައި. މިއީ ކުރިން ނަގާފައި ހުރި ލޯނުތައް ދެއްކުމަށްޓަކައި. މީގެތެރެއިން 100 މިލިއަން ޑޮލަރު ދައްކަންޖެހުނު ލޯނެއްވެސްދިޔަ މިދޭތެރެއިން. އެ ލޯނުވެސް ހިމެނޭގޮތަށް، 2.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ ފައިސާ އަޅުގަނޑުމެން ދައްކައިފިން، ބޭރުގެ ލޯނު ދައްކަން.

އާދެ، ފިސްކަލް ޙާލަތަށް ބަލާއިރުގައި، މި އަހަރުގެ ޖަނަވަރީ 1ން ފެށިގެން އެޕްރީލް 24 އާ ހަމަޔަށް ދައުލަތަށް ލިބުނު އާމްދަނީއާއި، ހިލޭ އެހީގެ ޖުމްލައަކީ 12.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ. މި އަހަރުގެ މިދިޔަ ދުވަސްކޮޅު 12.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބިއްޖެ. ހަމަ މި މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި، ޖުމްލަ ޚަރަދަކީ، 10.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ. މިއީ ޖުމްލަ ޚަރަދު. ދެން އޯވަރއޯލް ބަޖެޓް ސަރޕްލަސްއަކީ، 1.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ. އަދި ޕްރައިމަރީ ބެލެންސަކީ 3.5 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ސަރޕްލަސްއެއް. މި އަޅުގަނޑުމެން ވަކި ތަރުތީބަކުން މެއިންޓެއިން މި ކުރަނީ. އަޅުގަނޑުމެން އެބަހުރި މީޓްކުރަންޖެހޭ ޓާގެޓްތަކެއް، މި އަހަރުގެ އެކި މަސްމަހު.

އަޅުގަނޑު ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އިޢުލާނުކުރިން، މި އަހަރު ނިމޭއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރަނި 9.4 ބިލިއަނަށް ކުޑަކުރަންވެސް ބޭނުންވާ ވާހަކަ. އަޅުގަނޑުމެން ބޭރުގެ ދަރަނިތަކެއްވެސް ދައްކަން އެބަހުރި. މި ހުރިހާ ކަމެއް މެނޭޖް ކުރެވިގެން ގެންދިޔުމަށްޓަކައި މި އަހަރުގެ މިހިސާބަށް މިވަރުގެ ޕްރައިމަރީ ބެލެންސެއް ބަހައްޓަން އަޅުގަނޑުމެން ޕްލޭންކޮށްގެން މިހިސާބަށް ގެނެސްފައި މިވަނީ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ކަންކަމަށް ޚަރަދު ނުކުރާން ސޭވްކުރަނީކީ ނޫން. ކުރަންޖެހޭ ޚަރަދުތައްވެސް އެބަ ކުރަން. ކުރިއަށް ހުރި ސްލައިޑްތަކުން ފެންނާނެ އެކަން.

އާދެ، ހަމަ އެއާއެކީގައި، އަޅުގަނޑުމެން އަލަށް ފާސްކުރި ބޭރުގެ ފައިސާއާބެހޭ ޤާނޫނުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ޢަމަލުކުރަން ފެށުމާ އެކީގައި، ބޭންކްތަކަށް މިހާރު މާރުކޮށްފި، 214 މިލިއަން ޑޮލަރު. މާރުކުރައްވައިފި. އިރާދަކުރެއްވީތީ ވަރަށް ރަނގަޅު އެއްބާރުލުމެއް ލިބިގެން މިދަނީ. ޚާއްޞަކޮށް، ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީގެ ތެރެއިން. މީގެ ފައިދާ އިރާދަކުރެއްވީތީ، އަޅުގަނޑު ހަމަ ތަކުރާރު ނުކުރާނަން. ކުރިން އަޅުގަނޑު ވާނީ ދަންނަވާފައި. ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި، ކޮންޓިނިޔުސްލީ މިގޮތަށް އެއްބާރުލުން ލިބޭނަމަ، ވާނެ ފައިދާތައް. ކްރެޑިޓް ކާޑުގެ ލިމިޓް ބޮޑުކުރުމާ ދޮގެއްތޯ؟ ބޭރަށް ފުރާ މީހުންނަށް ފައިސާދޭވަރު އިތުރުކުރުމާއި، މިހެންގޮސް ޓީޓީ ހެދުމުގެ ފަސޭހަތަކާއި، މިހެންގޮސް ވަރަށްގިނަ ކަންތައްތަކެއް އެބަހުރި، އަޅުގަނޑު ދަންނަވާފައި ހުރި. ޕެރަލަލް މާކެޓް އުވާލުމަށް، އެސް.އޯ.އީ.ތަކުން ޕެރަރަލް މާކެޓުން ޑޮލަރު މާރުކުރާ ކުރުން ހުއްޓުވުމަށް ގެނައުމަށް ކަނޑައެޅިފައި ހުރި ޓާގެޓްތައް ދޮގެއްތޯ؟ އެ ޓާގެޓްތައް އެޗީވް ކުރެވިގެންދާނެ، މި ޓްރެންޑްގައި ޑޮލަރު މާރުކުރަމުންދާނަމަ. އެހެންވީމާ، މިއީ މި ވަގުތުގެ ޙާލަތަކީ.

އެހެންވީމާ، ވަރަށް ޔަޤީންކަން އެބައޮތް. އަޅުގަނޑު ހަމަ ދެތިންފަހަރަކު މިހާރު ވާނީ ޕަބްލިކަށް، މި ދެންނެވި ޓާގެޓްސްތައް އިޢުލާނުކޮށްފައި، އެކަންކަން ކުރާނެކަން. އެހެންވީމާ، އެކަންކަން، އެ އިޢުލާނުކޮށްފައި ހުރި ޑޭޓްސްތަކުގައި ކުރިއަށްދާނެ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ.

އާދެ، އެސް.ޑީ.އެފް.، ސޮވްރިންގ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ފަންޑަށް ބަލައިލާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވީއިރުގައި، ދެ މިލިއަން ޑޮލަރު ހުރީ. އެއަށް މިހާރު 121 މިލިއަން ޑޮލަރު އިތުރުކުރެވިއްޖެ. 121 މިލިއަން ޑޮލަރު، 30 އެޕްރީލްގެ ނިޔަލަށް ޖަމާކުރެވިއްޖެ، އެސް.ޑީ.އެފް. ފަންޑަށް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބޭރުގެ ދަރަނި ދައްކަމުން، އެސް.ޑީ.އެފް. ފަންޑަށްވެސް ފައިސާލަމުން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޚަރަދުތައް ކުރަމުން، މުޅި އިކޮނޮމީގެ މިކަންކަން މެނޭޖް ކުރަމުން މިދަނީ ހަމަ ޕްލޭން ކުރެވިގެން، ތަރުތީބަކުން. ދެން މީގެތެރެއިން ބައެއް އެމައުންޓްސް އަޅުގަނޑުމެން އެކިފަހަރު، ޓީ.ބިލްގައި އިންވެސްޓް ކުރޭ. ފިކްސްޑް ޑިޕޮޒިޓްގައި އިންވެސްޓް ކުރޭ. އެ ކުރަންޖެހޭ ފަހަރަކު ކޮށްފައި، ދެން އެގޮތަށް ގެންދާ ކަމެއް އެއީ. އެހެންވީމާ، އެސް.ޑީ.އެފް.އަށް، އަޅުގަނޑުމެން އެކަމާ ހަވާލުވީފަހުން 121 މިލިއަން ޑޮލަރު ޖަމާވެފައިވޭ.

އާދެ، ދެން މައިގަނޑު އިންޑަސްޓްރީތަކަށް ބަލައިލާއިރުގައި، މަސްވެރިކަމަށް އަޅުގަނޑު ބަލައިލާނަން.

މަސްވެރިކަމުގައި އަޅުގަނޑުވީ އެއް ވަޢުދަކީ، 48 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ފައިސާ ދޭން ފެށުން. އާދެ، 10 ޑިސެންބަރުން. މިދިޔަ އަހަރުގެ ޑިސެންބަރުގައި އަޅުގަނޑަށް އެ ކަންތައްތައް ފެށޭވަރުވީ. އޭގެކުރިން ހަމަ ވަރަށް ޑިލޭތައްވެސް އައި ފައިސާ ދައްކަން. އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވީއިރުގައި، 250 މިލިއަނެއްހާ ރުފިޔާ ނުދައްކާވެސް އޮތް. އެ ފައިސާ ދައްކައި، ދެން ހަމަ ޑިލޭތަކާ އެކީގައި ނަމަވެސް، ވަރަށްގިނަ ޢަދަދެއްގެ ފައިސާ މަސްވެރިންނަށް ދެމުންއައިސް، އަޅުގަނޑުމެން ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސްއާއި، މިފްކޯއާއި، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީއާ އެކީގައި ހެދުނު އެއްބަސްވުމެއްގެ ތެރެއިން، 10 ޑިސެންބަރުން ފެށިގެން މިހާރު މެދުނުކެނޑި، ހަމަ އެންމެ ދުވަހެއްވެސް މެދުނުކެނޑި، އެއީ، ބަންދު ދުވަހެއްދިޔަސް. މިދޭތެރެއިން 10 ދުވަސް ރޯދަމަހުވެސް ބަންދުވި ފަހުދިހަޔަށް. ޢީދުވެސް. އެއްވެސް މުއްދަތެއްގައި މެދުނުކެނޑި ހަމަ ބަރާބަރަށް 48 ގަޑިއިރު މިދަނީ އިރާދަކުރެއްވީތީ ފައިސާދެމުން. އެ ފައިސާ ދޭން ފެށިފަހުން އެކަނިވެސް 488 މިލިއަން ރުފިޔާ، އަޅުގަނޑުމެން 488 މިލިއަން ރުފިޔާއަށްވުރެ ގިނަ ފައިސާ، މީގައިވާ އެގްޒިޓް އެމައުންޓް މިހާރުވާނީ މަސްވެރިންނަށް ދޫކުރެވިފައި. އަޅުގަނޑުމެން ހަވާލުވިފަހުން ޖުމްލަކޮށް، މި ފައިސާ ހިމެނޭގޮތުން، 1.59 ބިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ދެވިފައި. އެއީ، ފިއުލް ސަބްސިޑީވެސް ހިމެނޭގޮތަށް. މި ޢަދަދުގެ ފައިސާ މިގޮތަށް އަދި އަމުދުން މިދިޔަ ޑިސެންބަރު 10ން ފެށިގެން މެދުނުކެނޑި ފައިސާ ދެވެމުންދާތީ، އެ ޔަޤީންކަން މަސްވެރިންނަށް ލިބެން ފެށީމަ، އިރާދަކުރެއްވީތީ އާރޯކަން އެބައާދޭ މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީއަށް. މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީއަށް އިންވެސްޓް ކުރަން މިހާރު ފަށައިފި. އަމިއްލަ މަސްވެރިން، ކެޔޮޅުން ދޯނިތައް ބަންނަން ފަށައިފި. ކުރީގައި ދޯނީގައި މަސައްކަތް ކުރަމުންދިޔަ ޒުވާން ކުދިން ގޮސް އެހެން ވަޒީފާތަކަށް، އޮފީސްތަކުގެ ވަޒީފާތަކަށް ވަން ކުދިން އަނބުރާ އަންނަން ފަށައިފި ދޯންޏަށް އަރަން. އެއީ، ކޮންޓިނިޔުސްލީ އެބަ އެނގޭ ފައިސާ އެބަ ލިބޭކަން. އެއީ، އަޅުގަނޑު މި ބޭނުންވި ޓާގެޓަކީ. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވީތީ ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެކަން އެބަ ހިނގާ. މިގޮތުގައި ހަމަ ކުރިއަށްދާނެ. އެ ޔަޤީންކަން އަޅުގަނޑު ދެން.

ދެން ފައިސާ ދިނުމުގެ އިތުރަށް، އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ އެހެން ކަންކަންވެސް ކުރަން ނިންމާފައި އޮންނާނީ، މެނިފެސްޓޯގެ ތެރެއިން ކަނޑައަޅައިގެން، ވަޢުދުތަކުގެ ތެރެއިން. އޭގެތެރެއިން އެއްކަމަކީ، ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުން. އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވީއިރުގައި، 9500 ޓަނުގެ ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ހުރީ ދޮގެއްތޯ؟ އެ ޢަދަދު ގާތްގަނޑަކަށް ތިންގުނަޔަށް ބޮޑުކުރުމުގެ މަސައްކަތް. އަޅުގަނޑުގެ ވަޢުދަކީ ދެގުނަ. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، ވަޢުދުގައި އޮންނާނީ ދެގުނައަށް ބޮޑުކުރާނަމޭ. އެހެންނަމަވެސް، މިހާރު ރޭވިފައި ހުރި މަސައްކަތްތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ރަނގަޅަށް ގެންދެވިއްޖިއްޔާ، ޓުވެންޓީ ފައިވް ތައުޒަންޑް ޓަންސްއަށް ހަމަ ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ކެޕޭސިޓީ ބޮޑުކުރުމަކީ އެޗީވަބަލް ޓާގެޓެއް. މިއީ ވަޢުދެއް ނޫން އިނގޭތޯ. އެޗީވަބަލް ޓާގެޓެއް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަޢުދު ފުދޭނެ، އެ ޑަބަލްކުރުން. 9500 ޑަބަލްކުރުން ވަޢުދަކީ. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ޓާގެޓް ކުރަން، 25,000 ޓަނާ ހަމަޔަށް ދާން.

ދެން ޕްރޮސެސިންގ ކެޕޭސިޓީވެސް މިހާތަނަށް ހުރީ ދުވާލަކަށް 50 ޓަނު. އެ ޢަދަދު 250 ޓަނަށް އިތުރުކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުތަކެއް އެބަ ހިނގާ. ދެން އައިސް އުފެއްދުމުގެ ކެޕޭސިޓީ، އިތުރު 500 ޓަނު އިތުރުވެގެންދާވަރުގެ އައިސް ޕްލާންޓް މަސައްކަތްތައްވެސް އެބަ ހިނގާ. މިގޮތުން ބަލައިލާއިރުގައި، އައިސް ޕްލާންޓްގެ މަސައްކަތް މިހާރު ހިނގަމުންދަނީ މި ދެއްކިފައިވާ ތާވަލުގައި، ނޫނީވިއްޔާ ސްލައިޑްގައިވާ ރަށްރަށުގައި. ހިނގަމުންދާ ފަސް ރަށެއް، ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައިވާ ދެ ރަށެއް، ނިމިފައިވާ އެއް ރަށް. ޕްލޭން ކުރެވިފައިވާ ރަށްތައް އެވަނީ. އެހެންވީމާ، މިއީ މިހާރު މި އައިސް ޕްލާންޓް ކަންތައް ރޭވިފައިވާ ގޮތަކީ. ނޫނީވިއްޔާ ކުރިއަށްދާ ގޮތަކީ.

ދެން ހަމަ އެއާއެކީގައި، އަދިވެސް އިތުރަށް ފާހަގަކޮށްލާނަން. އައިސް ޕްލާންޓާ ބެހޭގޮތުން އިތުރު މަޢުލޫމާތު. މި ރަށް ރަށުގައި. އަޅުގަނޑު ހަމަ ކޮންމެ ރަށެއްގެ ތަފްޞީލަށް ނުދިޔަސް، މި ކޮންމެ ރަށެއްގައި، ށ. ފުނަދޫ، ބަނޑިދޫ، މީދޫ، ދިއްދޫ، މިހެންގޮސް ކޮންމެ ރަށެއްގެ މިވަގުތުގެ ސްޓޭޓަސްވެސް އެއޮތީ އަޅުގަނޑު ހަމަ ވަރަށް ތަފްޞީލާ އެކީގައި ދަންނަވާލާފައި. މިގޮތުގައި ހަމަ ވަރަށް އޯގަނައިޒް ގޮތެއްގައި މިކަން އިޝޫއެއްނެތި ކުރިއަށް އެބަދޭ.

ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ބިނާކުރަން ނިންމާފައިވާ ހަތް ރަށުގެ މަސައްކަތްވެސް ހިނގަމުންދާގޮތް އަޅުގަނޑު ހަމަ މި ފާހަގަކޮށްލީ. ކޫއްޑޫ، މުލައް، ހިރިލަންދޫ، އައްޑޫސިޓީ. ދެން ތިނަދޫ، އިހަވަންދޫ، ފެލިވަރު. މި ތަންތަނުގެ މަސައްކަތްތައްވެސް ހަމަ އިރާދަކުރެއްވީތީ އަޅުގަނޑު މި ނޯޓްކޮށްލާފައިވާ ގޮތަށް ހިނގަމުން އެބަދޭ.

ޕްރޮސެސިންގ ޕްލާންޓްތައް ޤާއިމްކުރެވެނީ، ފަސް ތަނެއްގައި. ފެލިވަރާއި، ފިޔޯރީ، ނިލަންދޫ. ދެން މާލޭގެ މަސްމާރުކޭޓް ތަރައްޤީ ކުރުން. ދެން ހުޅުމާލެ ބޮޑުކަންނެލި ފެކްޓްރީ. މާލޭ މަސްމާރުކޭޓް މަސައްކަތް. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، މީގެ ހިސްޓްރީއަކީ އަޅުގަނޑު މޭޔަރަކަށް ހުރިއިރުގައި، އޭރުގައި ފަށަންވެގެން މަސައްކަތްކުރި މަޝްރޫޢެއް މިއީ. ދެން އެކި ސަބަބުތަކާހުރެ އެކަންނުވީ. ދެން އެ ވާހަކަ އެހިސާބުން ދޫކޮށްލާފައި، ދެން އެކަމަކު މިހާރުވެސް އަޅުގަނޑުމެން މި ބަލަނީ ހަމަ ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ތެރެއިން ގެންދެވޭތޯ. އެކަމަށް ސަރުކާރުން ހަމަ މިއަށް ދޭންޖެހޭ ހުރިހާ އެއްބާރުލުމެއް ދީގެން. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑަށް ޔަޤީންކަން އެބައޮތް. މިހާރު އެ ބޭފުޅުން، އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ ސިޓީ ކައުންސިލް ލައްވައި، އަޅުގަނޑު ބޭނުންވަނީ އޭރު ސޮއިކުރިގޮތަށް ހަމަ އެ ސިޓީ ކައުންސިލް ކްލަޔަންޓް ގޮތުގައި ބާއްވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދަން. ސޯ ޖުލައި މަހު ފެށޭނެ ކަމަށް ވަރަށް ބޮޑު ޔަޤީންކަން އަޅުގަނޑަށް ދެއްވާފައިވޭ. ފްރޮމް ސިޓީ ކައުންސިލް.

ދެން ހުޅުމާލޭ ބޮޑުކަންނެލި ފެކްޓްރީވެސް މިހާރު ކުރިއަށްދާ މަރުޙަލާ، އެ ބިމުގެ އިޝޫ ޙައްލުވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޓެންޑަރިންގއަށް ދާނެ. މީގައި ފައިނޭންސް އިޝޫއެއްވެސް އޮތް މަޝްރޫޢެއް ނޫން. އެހެންވީމާ، މިއީ މިހާރު ޕްރޮސެސިންގ ޕްލާންޓްސްތައް ދާގޮތް.

ދެން އޭގެއިތުރަށް، މަސްވެރިކަމަށް ބޭނުންވޭ ތެޔޮ. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ ކަމެއް، އެސް.ޓީ.އޯ. ރޭޓުގައި ކޮންމެ އަތޮޅެއްގައި އެއް ސްޓޭޝަން ހަދާނެ ކަމަށް. މިހާރު މި މަޝްރޫޢު ވަރަށް ކުރިއަށް ހިނގައްޖެ. ބިހައިންޑް ސީންގައި އިނގޭތޯ. މާނަޔަކީ ފެކްޓްރީއެއްގައި ފިއުލް ސްކިޑްތަކެއް މިހާރު ފެބްރިކޭޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް އެބަ ނިމޭ. ނިމިގެން، ޗާޓުގައި މި ދެއްކިފައިވާ ރަށްރަށުގައި މި އަހަރު ތެރޭގައި، ދެން އެންމެ ލަސްވެގެން ހުރިހާ ރަށެއް ނިމޭނެ، މި އަންނަ އަހަރުގެ މާރިޗާ ހަމަޔަށްދާއިރު. އެހެންވީމާ، ކުރިއަށް އޮތް ދިހަވަރަކަށް މަސްތެރޭގައި، ނޫނީވިއްޔާ އެގާރަވަރަކަށް މަސްތެރޭގައި، މީގައި މި ފާހަގަކޮށްފައި މިވާ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، މި ކޮންމެ އަތޮޅެއްގައި އެއްރަށް މީގައި ހިމެނޭނެ. ބައެއް އަތޮޅުތަކުގައި އެބަހުރި ދެ ރަށްވެސް. މި ރަށްރަށުގައި ފިއުލް ސްކިޑް، ނޫނީވިއްޔާ އެސް.ޓީ.އޯ. ރޭޓުގައި ތެޔޮ ލިބެން ފަށާނެ. ދެން އޭރުން މަސްވެރިންނަށް ވަރަށްބޮޑުތަނުން ތެޔޮ އަގުހެޔޮވެގެންދިޔައީ. ދެން އެހެން ފަރާތްތަކަށްވެސް، ތެޔޮ ގަންނަން ފަސޭހަވާނެ.

އެހެންވީމާ، މި މަޝްރޫޢާއި، އައިސްގެ މައްސަލައާއި، ތެލުގެ މައްސަލައާއި، ފައިސާ ބަރާބަރަށް ލިބުމާއި، ޕްރޮސެސިންގއާ ހަމަޖެހިގެންދިޔައިމަ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީ، އަޅުގަނޑުމެން ވަޢުދުވެފައި އޮތް ގޮތަށް ބާރަށް ރަނގަޅަށް ކުރިއަށްދާނެ.

އާދެ، ދެން އަޅުގަނޑުމެން ފަތުރުވެރިކަން ފާހަގަކޮށްލާނަން. ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަލާއިރުގައި، އަހަރުގެ މިހާތަނަށް އައިއިރުގައި، 823,658 ފަތުރުވެރިން އަތުވެއްޖެ. އެއީ، މިދިޔަ އަހަރުގެ މި ޑިއުރޭޝަނަށް ބަލާއިރުގައި، 7.4 އިންސައްތަ ކުރިއެރުމެއް. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފަތުރުވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީވެސް ދަނީ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ކުރިއަށް. ދެން ބެޑް ނައިޓްސްވެސް އިރާދަކުރެއްވީތީ ހަމަ އަޕްވާރޑް ޓްރެންޑެއްގައި ދަނީ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ކުރިއަށް.

އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކަނެކްޓިވިޓީ ރޮނގުން ބަލާއިރުގައިވެސް، ދެ އެއަރލައިނަކުން އިތުރު ޚިދުމަތް ފަށައިފި. އަދި ހުއްޓިފައި އޮތް ތިން އެއަރލައިނަކުންވެސް އޮޕަރޭޝަން ފަށައިފި. ހެލިކޮޕްޓަރ ޚިދުމަތް ޤާއިމުކުރުމަށް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީއަށް މިއިން ވަރަށް ފައިދާވާނެ ކަމެއް. ބިޑް އިވެލުއޭޝަން މަސައްކަތް ކުރިއަށްދަނީ. އަދި މޯލްޑިވިއަންގެ ވައިޑް ބޮޑީގެ ދެވަނަ ބޯޓު، ހަމަ ކުރިން އަޅުގަނޑު އިޢުލާނުކުރި ގޮތަށް، އޮކްޓޫބަރު މަހުގެ ތެރޭގައި އޮޕަރޭޝަނަށް ގެނައުމަށްޓަކައި ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެބަ ކުރިއަށްދޭ.

އާދެ، ފަތުރުވެރިކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ. އަށް މައިގަނޑު އެންމެ ފައިދާވާ އިންޑަސްޓްރީއަށް ވާއިރުގައި، ފުޅާކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަރަށް މުހިންމު ވަޢުދެއް. މިގޮތުން، އައްޑޫސިޓީގައި އައްސޭރި ޓޫރިޒަމް މަޝްރޫޢަކީ، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި އޮތް، މެނިފެސްޓޯގައި ހިމެނޭ މަޝްރޫޢެއް. މިހާރު ވާނީ އިޢުލާނުކޮށްފައި، މާރިޗު މަހުގެ 21 ވަނަ ދުވަހު ކްރޮސް ސަބްސިޑީ މޮޑެލްގެ ތެރެއިން އައްސޭރި ޓޫރިޒަމް މަޝްރޫޢު ހިންގުމަށް ޝައުޤުވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް ޕްރޮޕޯޒަލް ހުށަހަޅަންވާނެ ކަމަށް ހުޅުވާލާފައި. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، އަޅުގަނޑުގެ ވަޢުދަކީ 6000 ބެޑް.

ދެން އޭގެއިތުރަށް، އެންމެ މަދުން ރިޒޯޓުތައް ހުރި އަތޮޅުތައް. މި ފަސް އަތޮޅު، ހއ. ހދ. ށ. ތ. ލ. މި ފަސް އަތޮޅަށް ފަތުރުވެރިކަން ގެނައުމަށް، އިންވެސްޓަރުން އިންސެންޓިވައިޒް ކުރުމަށް ޝައުޤުވެރިކުރުމަށްޓަކައި ގަވާއިދަށް ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލުތައް މިހާރު ގާތްގަނޑަކަށް ނިމެނީ. އެ ފަސް އަތޮޅަށް އެކަނި އަޅުގަނޑުމެން ވަކި މުއްދަތަކަށް ސަންސެޓް ކްލޯޒެއްލާފައި، އަޅުގަނޑުމެން މިއުޅެނީ ލުއިކޮށްލަން. މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ލޭންޑް އިކުއިޒިޝަން ކޮސްޓްގައި ވަރަށްބޮޑު ލުއިތަކެއް ދޭނަން. އަދި އެ ގެންނަ ތަކެއްޗަށް ނަގާ ޑިއުޓީގަޔާއި، އެކަހަލަ ބައެއް ކަންކަމުގައި ޚާއްޞަ ލުއިތަކެއް ދޭނަން. ދިނީމަ މި ފަސް އަތޮޅަށް އިންވެސްޓް ކުރާނެ ފަރާތްތައް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވާނެ ކަމަށް މި ބަލަނީ. އޭރުން އެންމެމަދުން ފަތުރުވެރިކަން ފެތުރިފައިވާ މި ފަސް އަތޮޅުން އެކަން ފެނިގެންދާނެ. އެ ޔަޤީންކަން ވަރަށް ބޮޑަށް އެބައޮތް. ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި، މި މަހުތެރޭގައި އިޢުލާނު ކުރަން މި ޓާގެޓް ކުރަނީ. މިހާރު މީގެ ހުރިހާ ކަންކަން ނިމެމުން މިދަނީ. މި މަހުގެ ތެރޭގައި އިޢުލާނުކޮށްލައި، ފުރުޞަތު ހުޅުވާލާނެ އިންވެސްޓަރުންނަށް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އިންސެންޓިވައިޒް ކުރެވިގެން. ލޭންޑް އިކުއިޒިޝަން ކޮސްޓް ލުއިކޮށްދީ، ދައްކާ މުއްދަތު އިތުރުކުރުމާއި، އަދި ހަމަ ފްރީކޮށް ލިބޭ މުއްދަތަކާއި، މިހެންގޮސް ތަފްޞީލުތަކެއް ހުންނާނެ. ގަވާއިދު ނުކުންނައިރު ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ އިނގޭތޯ.

އެހެންވީމާ، އިންސެންޓިވައިޒް ކުރެވިގެން، ގަވާއިދަށް ގެނެވޭ ބަދަލަކާ އެކީގައި ސަންސެޓް ކްލޯޒަކާ އެކީގައި ވަކި މުއްދަތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ލުއިކުރާނީ. އެއީ، ވަކި އަހަރެއް ހަމަވަންދެން. އޭގެފަހުން، ދެން އަނެއްކާވެސް ހަމަ ބެކް ޓު ނޯމަލްއަށް ދާނީ.

އޭގެއިތުރަށް، އީކޯ ޓޫރިޒަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓްރޭޑްމާކެއް. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ތިމާވެށްޓަށް ވަރަށް ލޯބިކުރާ ޤައުމެއް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި ވާނެ، ބައެއް ރަށްރަށުގައި އީކޯ ޓޫރިޒަމް ކުރިއަށް ގެންދަން. އެގޮތުން، ހއ. ބާރަށާއި، ށ. ފުނަދޫ، ފަރުކޮޅުފުނަދޫ، ކޭލަކުނު، މިތަންތާނގައި އީކޯ ޕާކުތައް. މާފުކުރައްވާ، މީގައި އެބައުޅޭ ކުޑަކުޑަ އޮޅުމެއް. ނ.ކެނދިކުޅުދޫ އޭގައި މަދުވޭ އެބަ. އީކޯ ޓޫރިޒަމް ފުޅާކުރުމަށްޓަކައި މިހާރުވާނީ މި ޕްރޮޕޯޒަލްތައް ހެދި، އެ މަސައްކަތް ފެށިފައި. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަހަރު ތެރޭގައި، މި ފަސް ރަށުގައިވެސް އީކޯ ޓޫރިޒަމްގެ މަސައްކަތް، އިންވެސްޓަރުން ފަށާނެކަމުގެ ވަރަށް ޔަޤީންކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބައޮތް.

ދަނޑުވެރިކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި އެހާބޮޑަށް އަޅައިލެވި ފުޅާކުރެވިފައިވާ ދާއިރާއެއް ނޫން. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެންގެ އިންޑަސްޓްރިއަލް މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި، ފުޑް ސެކިއުރިޓީ ޤާއިމުކުރުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ދީގެން ވަޢުދުވެފައި އޮތް ކަމެއް. އެހެންވީމާ، އެގްރިކަލްޗަރ އިކޮނޮމިކް ޒޯނެއް ޤާއިމުކުރުމަށް މިހާރުވާނީ ރަސްމާލެ ޕްލޭންގެ ތެރޭގައި ހިމަނާފައި. ރަސްމާލޭ މަޝްރޫޢު ކުރިއަށްދާ މިންވަރަކުން، މި މަޝްރޫޢުގެ ތެރެއިން އެތަނުގައި ޖާގަ އުފެދި، އެތަނުގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ބޮޑު މަޝްރޫޢެއް ފަށައި، އެގްރިކަލްޗަރ އިކޮނޮމިކް ޒޯނެއް ޤާއިމުކުރެވިގެންދާނެ. އަދި އޭގެއިތުރުން، ލ. އަތޮޅުގައިވެސް، ބިންއޮތް އަތޮޅެއްވީމަ، އެ އަތޮޅުގައިވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިކަމުގެ މުހިންމު މަޝްރޫޢެއް ކުރިއަށް ގެންދަން މިވަނީ ނިންމާފައި.

އާދެ، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި ޒުވާނުންނަށް ބަލާއިރުގައި، އެންމެ މުހިންމު އެއްކަމަކަށް އަޅުގަނޑުމެން މި ފެށީ، ނޭޝަނަލް ސަރވިސް. ޤައުމީ ޚިދުމަތުގެ މަޝްރޫޢު. މިހާރު އެވަނީ އިޢުލާނުކޮށްފައި. އަދި މިކަމަށް ޚާއްޞަ ޤާނޫނެއްވެސް ވަރަށް އަވަހަށް ފާސްކުރާނަން. މިއީ، 16 އަހަރާއި 28 އަހަރާ ދެމެދުގެ ކޮންމެ ޒުވާނަކަށްވެސް އޮތް ފުރުޞަތެއް. މި ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިވެރިވާން. ދެން ޤާނޫނު އަންނައިރުގައި، މީގައި އަންނާނެ ތަފްޞީލުތައް. އަޅުގަނޑު ކުރިން ދެންނެވި ގޮތަށް. ކިޔަވައި ނިމި، އޯ ލެވެލް ނިންމާފައި، ސްކޫލް ނިމިފައި އިތުރަށް ކުރިއަށް ނުދެވިފައި، ކިޔެވުމައިގެން ކުރިއަށް ނުދެވޭ، ނޫނީވިއްޔާ ވަޒީފާއެއްވެސް ނުލިބި ހުންނަ ކޮންމެ ޒުވާނަކަށް މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ދޭ ހަމަ ވަރަށް މުހިންމު ފުރުޞަތެއް. އަދި ކިޔަވައިގެން ހުއްޓަސް މިއަށް ވަދެވޭނެ އިނގޭތޯ.

އެހެންވީމާ، 16 އަހަރާއި 28 އަހަރާ ދެމެދުގެ ކޮންމެ ޒުވާނަކަށްވެސް އޮތް ފުރުޞަތެއް. އެކަމަކު މި ދަންނަވާ ފުރުޞަތުތައް ނެތިފައި ތިބި ކުދިންނަށް ހަމަ ކޮންމެހެންވެސް އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުން މި ފުރުޞަތު ހަމަޖައްސަން. އެހެންވީމާ، މިހާރު މިއޮތީ ހުޅުވާލާފައި ފުރުޞަތު. ދެން މި ޕްރޮގްރާމް ކުރިއަށް މިދަނީ ހަމަ މިލިޓްރީ ޓްރޭނިންގ، އެކިކަހަލަ ކަންކަން ދަސްކޮށްދެވޭނެ. އަޚްލާޤު ދަސްކޮށްދެވޭނެ. އެ ކުއްޖާ މުޖުތަމަޢަށް ނުކުމެ، މަސައްކަތްތެރިކަން ދަސްވެގެންދާނެ. އެ ކުއްޖާއަށް ފުރުޞަތު އެބަ ލިބޭ، އަމިއްލަ އެމްޕަވަރމަންޓް އެބަ ލިބޭ ވަޒީފާއަކަށް ދާން. އަދި ބޭނުންނަމަ، ސިފައިންގޭގައި، ނޫނީވިއްޔާ ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތަށް ހަމަ ޖޮއިންވެގެން ކުރިއަށްދާންވެސް ފުރުޞަތު ލިބޭނެ، މި ޕްރޮގްރާމް ނިމޭއިރުގައި. ދެން ކޮންމެ މަހަކު އެލަވަންސެއް ދޭން އަޅުގަނޑުމެން ޤަޞްދުކުރަން. ދެން މިހާރު ފައިނަލް ކުރުމުގެ މަރުޙަލާގައި އަޅުގަނޑުމެން މިއުޅެނީ. ގާތްގަނޑަކަށް 6000 ރުފިޔާގެ އެލަވަންސެއް، މި ޕްރޮގްރާމާ ޖޮއިން ކޮށްގެން ފަށާ ދުވަހުން ފެށިގެން ދޭން އަޅުގަނޑުމެން މި މަސައްކަތް ކުރަނީ. އެހެންވީމާ، ސީދާ ފިގަރ އަޅުގަނޑުމެން އަދި އިޢުލާނު ކުރާނަން. ސިކްސް ތައުޒަންޑް ރޭންޖްގައި ފިގަރއެއްގެ އެލަވަންސެއް ލިބޭނެ. ޕްރޮގްރާމްގެ މުއްދަތުގައިވެސް. ދެން ޕްރޮގްރާމް ނިމި، ގްރެޖުއޭޓްވީމަ، ވަޒީފާއަށް ވަނީމަ، ސިފައިންގެއަށް ވަދެއްޖިއްޔާ، ސިފައިންގެ ސްކޭލްގެ ތެރެއިން ހަމަ އެ ރެކްރޫޓްވާ ހިސާބުން ލިބޭ މުސާރަ ލިބޭނެ. ފުލުހުންނާ ޖޮއިން ކޮށްފިއްޔާ، ފުލުހުންގެ ތެރެއިން ލިބޭވަރު ލިބިގެންދާނެ.

އެހެންވީމާ، ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެންވެސް އެ ކުއްޖާ، ކުރިން ދެންނެވިހެން މަގުމަތީގައި ހުރި ކުއްޖެއް މިއީ. އާމްދަނީއެއް ނެތް، ކިޔެވޭނެ ގޮތެއް ނެތް. އެ ކުއްޖާއަށް ސިކްސް ތައުޒަންޑް ވަރަކަށް ރުފިޔާ ލިބެން ފަށާއިރު، ރަނގަޅު ކަންތައްތަކެއް އެބަ ދަސްވޭ. ރަނުގެ ފުރުޞަތެއް. އަދި ކިޔަވައިގެން ހުރި ކުއްޖަކަށްވެސް ހަމަ ވަދެވޭނެ އިނގޭތޯ.

އެހެންވީމާ، މި ފުރުޞަތު މިހާރު މިވަނީ ހުޅުވާލާފައި. މިއީ ވަރަށް ރަނުގެ، ވަރަށް ރަނގަޅު ފުރުޞަތެއް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި މަސައްކަތްތެރިން އިތުރުކުރަންވެސް. އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒުވާނުން އެމްޕަވަރ ކުރުމަށްޓަކައިވެސް. އަޅުގަނޑު އެދެން، ހަމަ ވަރަށް ޕޮޒިޓިވްލީ، ހަމަ ހުރިހާ އެންމެން މިކަން ބަލައިގަންނަން. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކޮށްދެވޭ ކަމެއް. އެއިން ވާނީ ހަމަ ފައިދާ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ މުސްތަޤްބަލް އުޖާލާވެގެންދާނެ.

އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ތެރެއިން ހަމަ އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލަން ބޭނުން. މަސައްކަތްތެރިކަމާ އެކީގައި، މަސައްކަތްތެރިކަމުގެ ތެރެއިން، މަސައްކަތްތެރިކަމުގެ މަޢުރަޒު ރާއްޖޭގައި ނުބާއްވާތާ ވަރަށް ދުވަސް ވެއްޖެ. އަޅުގަނޑުމެން "މޯލްޑިވްސް އެކްސްޕޯ"ގެ ނަމުގައި މި ބަލަނީ، ހުރިހާ ދާއިރާއެއްގެ މަސައްކަތްތެރިންގެ މަސައްކަތްތައް ދައްކައިލެވޭ މަޢުރަޒު ވަރަށް އަވަހަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ބާއްވަން. ތަންކޮޅެއް ކުރީގައި ވަރަށް ކާމިޔާބުކަމާ އެކީގައި ރާއްޖޭގައި ކޮށްފައި އޮތް ކަމެއް މިއީ. މީގެ ފައިދާ ވަރަށްބޮޑު. އެފަރާތްތަކުގެ އެ އުފެއްދުންތައް މާކެޓް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އެބަ ލިބޭ. އެ އުފެއްދުންތައް ރާއްޖޭގައިވެސް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ވިއްކުމުގެ ފުރުޞަތު އެބަ ލިބޭ.

އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާއަށް ވަރަށްބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ލިބިގެންދާ ކަމެއް މިއީ. އެހެންވީމާ، އެގޮތުން ސަރުކާރުން ނިންމީ މި މަސައްކަތް ކުރިއަށްގެންދަން. ހަމަ މިއީ ވަރަށް ވައިޑް ރޭންޖިންގ، ކޮންމެހެން ފިޒިކަލީ އުފައްދާ އެއްޗަކަށްވާކަށް ނުޖެހޭ. މީގައި ހަމަ އެކިކަހަލަ ވިޜުއަލް އާޓްސްވެސް، ޘަޤާފީ ދައްކާލުންތައްވެސް، އިންޓްރެކްޓިވް އާޓްތައްވެސް. މިހެންގޮސް އެކިޒާތުގެ، އެ މީހެއްގެ ހުރި ޓެލެންޓެއް މީގައި ހަމަ ޝޯކޭސް ކުރެވިގެން، ޕްރައިޒަސް ވިން ކުރެވޭނެ. ހަމަ ވަރަށް ފުޅާކޮށް ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ މަޢުރަޒެއް. އަޅުގަނޑުމެން އަމާޒުކުރަނީ ހަމަ ވަރަށް އަވަހަށް މި މަޢުރަޒު ޢަމަލީގޮތުން ފެށޭތޯ. މި މަހު ތެރޭގައި ފަށަން، ކުރިން އަޅުގަނޑުމެން ޓާގެޓް ކޮށްފައި ވާނެ. ސީދާ ތާރީޚު އަޅުގަނޑު އަތުގައި މިވަގުތު ނެތް. އެހެންނަމަވެސް، މި މަހުގެ ތެރޭގައި ފަށަން. ކުރިން ޓާގެޓްކުރީ 25 ހިސާބުގައި ފަށަން.

ދެން ހަމަ އެއާއެކީގައި، އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، މަސައްކަތްތެރިކަމާ ބެހޭގޮތުން އަޅުގަނޑުމެން ވާހަކަ ދައްކާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ވަރަށް މުހިންމު ދާއިރާތަކެއް، ދިވެހިންނަށް ޚާއްޞަކުރަން ނިންމާފައި. ތިން އަހަރު ދުވަހުގެ މަޝްރޫޢެއް މިހާރު މިވަނީ އިޢުލާނު ކޮށްފައި. މި ތިން އަހަރު ނިމޭއިރުގައި، ތަޢުލީމުދެވި، ތަމްރީނު ދެވިގެން، ޤާނޫނުތަކަށް ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލުތައް ގެނެވިގެން ގޮސް، ކަނޑައެޅިފައި މިހިރަ ދާއިރާތައް ނިމިގެންދާނީ ދިވެހިންނަށް އެކަނި ޚާއްޞަވެގެން. މާނަޔަކީ، މިދިޔަ އަހަރުން ފެށިގެން، 2024، 2025، 2026. 2027 އަންނައިރުގައި މި ލިސްޓުގައި މިހިރަ ދާއިރާތަކުގައި ބޭރު މީހުންނަކަށް ނޫޅެވޭނެ. ސިމްޕަލް އޭޒް ދެޓް. އެކަމަކު އެހެންވީމާ، ކީއްތޯ ކުރަން މިޖެހެނީ؟ ބަޔަކު ތަމްރީނު ކުރަން އެބަޖެހޭ. އެހެން ނޫންތޯ؟ އެމްޕްލޯޔަރސް ވަރަށް ބޮޑަށް މިކަމާ އުޅެން އެބަޖެހޭ. ދިވެހިންނަށް ވަޒީފާ ހޯދައިދޭން މިއުޅެނީ. ބޭރު މީހުން ގެންގުޅެވޭވަރު، މި ދާއިރާތަކުން މި މަނާކުރަނީ. ނޫނިއްޔާ ޑިސްކަރޭޖް މި ކުރަނީ. އެހެންވީމާ، ތިން އަހަރު ދުވަހުގެ ޕީރިއަޑެއް މިއޮތީ އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި.

އެހެންވީމާ، 2026 ނިމެންވާއިރަށް، މި ދާއިރާތަކުން ތިބެންވާނީ އެކަށީގެންވާވަރަށް ދިވެހިން. އެ ދާއިރާތަކުގެ އިންވެސްޓަރުންނާއި، ކޮމްޕެނީތަކުން ޖެހޭނޭ، ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކުން، ނޫނިއްޔާ އަމިއްލަގޮތުންވެސް ދިވެހިން ތަމްރީނު ކުރަން. އެހެންވީމާ، ދިވެހި ކިޔަވާ ކުދިންވެސް އަދި އިންޑަސްޓްރީއަށް ނުކުންނަ ކުދިންވެސް އެބަޖެހޭ ބަލަން، މިއީ ކޮބައިތޯ މިހާރު މިހިރީ ވަރަށް ރަނުގެ ފުރުޞަތުތަކެކޭ. މިސާލަކަށް، އޮޑިދޯނިފަހަރު ބަނުން، މާވަޑިކަމުގެ ދާއިރާ، ހެއަރ ޑްރެސިންގ، ދެން ދަ ލިސްޓްސް އިޒް ދެޔަރ ދޮގެއްތޯ؟ އެ ހުރިހާ ދާއިރާތަކުގައި މިހާރު ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ތިމަންނަމެންނަށް އެކަނިކަން މި ފުރުޞަތު މިއޮތީ. އެއީ، އަޞްލު އަޅުގަނޑަކަށް ހިއެއްނުވޭ އެހާބޮޑަށް މި ވާހަކަ ދެކެވޭހެނެއް. މިއީ މި އަހަރު ނިންމި ކަމެއްވެސް ނޫން. ކެބިނެޓް ބައްދަލުވުންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފުރަތަމަ ނިމުނު އެއްކަންތައް. އެކަމަކު މިއަދު އަޅުގަނޑު މި ސްލައިޑް މިލީ ހަމަ މިކަން ސަމާލުކަމަށް ގެންނަން ވަރަށް ބޭނުންވާތީ.

ދެން ހަމަ މީގެތެރެއިން އެއް ދާއިރާ މި ފާހަގަކޮށްލަނީ. އޮޑިދޯނިފަހަރު ބަނުމުގެ ދާއިރާއިން ޚާއްޞަ ލޯނު ސްކީމެއް ތަޢާރުފް ކުރަން އަޅުގަނޑު ނިންމީ. މިދޭތެރެއިން ނިންމާފައި، މިހާރު ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އޭގެ ހުރިހާ ޑީޓެއިލްސް އެ ނިންމަނީ. އޭރުން އޮޑިދޯނިފަހަރު ބަނުމަށްޓަކައި ލުއިލޯނު ލިބިގެންދާނެ. މާވަޑިކަމުގެ ދާއިރާއިން ކުރިއަށްދާން ބޭނުންވާ ޒުވާނުންނަށް، މަސައްކަތްތެރިންނަށް. މިހާރު ބޭރުން ގެންނަ އޮޑިދޯނިފަހަރު، ލޯންޗްތައް ގެނައުމުގެ ބަދަލުގައި، ތަންކޮޅެއް ބޮޑަށް ދިވެހީންނަށް ފުރުޞަތު ލިބިގެންދާނެ.

އާދެ، އެސް.އެމް.އީ. ލޯން ސްކީމް، ހަމަ ދާއިރާގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑު ކުރިއަށް މިދަނީ. މިހާތަނަށް އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ފަރުމަހުގެ މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ޚާއްޞަ ލޯން ސްކީމެއް ތަޢާރުފްކޮށްފައި. 41 ފަރާތަކަށް 12.9 މިލިއަން ރުފިޔާ ދޫކޮށްފިން. އަންހެނުންނަށް ޚާއްޞަ ލޯން ސްކީމެއްގެ ތެރެއިންވެސް މިހާރު ވާނީ އަޅުގަނޑުމެން ލޯނުތަކެއް ދޫކޮށްފައި. 63 ފަރާތުގެ ތެރެއިން މިހާރުވާނީ އެޕްރޫވްކޮށް، 51 ފަރާތަށް ލޯނު ދީފައި. މިއީ 100 އަންހެނުންގެ ލޯން ސްކީމެއް. އެހެންވީމާ، އެ ލޯން ސްކީމަކީ ހަމަ ކޮންޓިނިއު ލޯން ސްކީމެއް.

އާދެ، އިޤްތިޞާދީ ވާހަކަ ނިންމާލާފައި، ދެން އިޖުތިމާޢީ އެންމެ މުހިންމު ދާއިރާ. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ދާއިރާ މިއީ.

ބޯހިޔާވަހިކަމަކީ ދިވެހި ކޮންމެ ރައްޔިތެއްގެވެސް އަސާސީ ޙައްޤެއް. ކޮންމެ ރައްޔިތެއްގެވެސް. އަދި އެ ރައްޔިތެއްގެ އެ ނީޑް އޮންނަލެއް ބޮޑުވެގެން އެބަދޭ، ބައިބޯ ތަންތާނގައި. ތޮއްޖެހިފައި ހުރި ތަންތާނގައި. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށްބޮޑު އިސްކަމެއް މިދެނީ ބޯހިޔާވަހިކަމަށް ޙައްލެއް ގެނެސްދިނުމަށްޓަކައި. އެގޮތުން ބަލާއިރުގައި، މި ސްލައިޑްގައި އަޅުގަނޑު މި ދައްކާލަދެނީ، މި ސަރުކާރުން ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، މިހާރުވާނެ އިޢުލާނުކޮށްފައި، ޓެންޑަރަށް ހުޅުވާލާފައި، ޕްރޮޖެކްޓްސްތަކެއް. މި ޗާޓުގައި މި ފެންނަނީ ރަށްތައް، ހައުސިންގ މަޝްރޫޢުތައް، ސަރުކާރުން ކުރިއަށްގެންދަން ނިންމާފައި ހުރި. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި ހުރި ރަށްރަށުގައި ކެމްޕެއިން ތެރޭގައި، އެ ރަށްތައްވެސް ހިމެނޭ ފަދައިން، މި ރަށްރަށުގައި މި އަހަރު، މި އަންނަ އަހަރު އަދި ދެން އަންނަ އަހަރު، 2027ގެ ނިޔަލަށް، ތިން އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މި ރަށްރަށުގައި، އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު އިޢުލާނުކޮށްފައިވާ ގޮތަށް، ހައުސިންގ މަޝްރޫޢުތައް ހިންގައި ނިންމުން.

އެހެންވީމާ، މިހާރު ވާނެ އިޢުލާނު ކުރެވިފައި، އޭގެތެރެއިން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށްދާނެ. އޭގެތެރޭގައި ހަމަ މާލޭސިޓީވެސް މީގައި ފާހަގަކޮށްފައި އޮންނާނެ. މާލޭސިޓީ ސަރަޙައްދުގެ ހުރިހާ ތަނެއްވެސް ހިމެނޭގޮތަށް މި ދަންނަވަނީ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕްލޭން، ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ޕްލޭން ފަތުރާލެވިފައި އޮތްގޮތް. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ގިނައިން ދެކެވޭ ވާހަކައެއް، މާލެ ކައިރީގައޭ ހުރިހާ ކަމެއް ކުރަނީ. މި ޗާޓުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، މާލެ ކައިރީ ނޫންކަން. މުޅި ރާއްޖެ. މުޅި ރާއްޖޭގެ އެންމެ ދެކުނުން އެންމެ އުތުރަށް، ހުރިހާ އަތޮޅެއްގައި ހައުސިންގ މަޝްރޫޢު. މިއީ ފިޒިކަލް ޕްރޮޖެކްޓްސް. އަދި ލޯނު ސްކީމްނުލާ. ލޯނު ސްކީމަކަށް އަޅުގަނޑު ސްލައިޑެއް ނަހަދަން އިނގޭތޯ. އެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލާނަން. މި ފިޒިކަލް ހައުސިންގ ޕްރޮޖެކްޓްސް. އެއީ، ވެދާނެ ސިންގަލް ސްޓޯރީ ޔުނިޓްސް ކަމަށްވެސް. އެ ވެދާނެ އެ ރަށެއްގެ ބިމުގެ ޖާގަ އޮތްވަރަކުން ފްލެޓަށްވެސް. ރޯހައުސްތަކަށްވެސް. އިޢުލާނުކޮށްފައި އެވަނީ މިހާރު ތަފްޞީލުތައް. އެހެންވީމާ، ކޮންޓްރެކްޓަރ ފައިނޭންސް އުޞޫލުން އަދި ބަޖެޓް ފައިނޭންސްކޮށް، މިކްސްޑް ފައިނޭންސިންގ އެކި މޮޑެލްސްތައް އިޢުލާނުކޮށްފައި ވާނީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މި ޗާޓުގައި މި ފާހަގަވާ ކޮންމެ ރަށެއްގައި، ކަނޑައަޅާފައިވާ ޢަދަދަށް ހައުސިންގ ޔުނިޓުތައް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޤާއިމުކޮށް ނިންމާނަން.

ދެން މި ޗާޓުގައި ނުހިމެނެނީ މި ދެންނެވި ލޯން ސްކީމް. އެއީ، ފަސް ޕަސެންޓް އިންޓްރެސްޓް ލޯން ސްކީމް. އެ ލޯން ސްކީމް ވާނެ މިހާރު އިޢުލާނުކޮށްފައި. އެ ލޯން ސްކީމްގެ ދަށުން މިހާރު އެޕްލިކޭޝަން މުއްދަތުވެސް އިހަށްދުވަހު އަޅުގަނޑުމެން އިތުރުކޮށްފިން އެއްމަސް ދުވަސް. ކުރެހުންތައް ހެދުމުގައި، ކުރަހާ މީހުން ހޯދުމަށްވެސް ދަތިތައް އެބަހުރި. ބައެއް ފަރާތްތަކަށް. އެހެންވީމާ، އިތުރު އެއްމަސް ދުވަސް މިދިނީ، އެޕްލިކޭޝަން މުއްދަތުގައި. އަޅުގަނޑު ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އިޢުލާނު ކުރިން، ޖުލައި މަހަށް ލޯނު ދޫކުރަން ފަށާނަމޭ. މިހާރު އެއްމަސް އިތުރުކުރީމާ، އަޅުގަނޑަށް ދަންނަވާކަށް ނޭނގެ، ޖުލައި މަސް އަދިވެސް ހޯލްޑް ކުރެވޭނެ ކަމެއް. އެކަމަކު އަދިވެސް ޓްރައި ކުރާނަން، ހަމަ ޖުލައި މަހު ލޯނު ދޫކުރަން ފެށޭތޯ އިނގޭތޯ.

އެހެންވީމާ، އެ ފަސް ޕަސެންޓް، އިސްލާމިކް ފައިނޭންސް ލޯން ސްކީމް އެއީ، ހަމަ ހުރިހާ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުންނަށް، ހުރިހާ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުންނަށް އޮތް ފުރުޞަތެއް. އެކި ރަށްތައް، އެކި ބޭންޑްސް މިހިރީ އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި. އެއް މިލިއަން ރުފިޔާގެ ބޭންޑްގެ ތެރޭގައި ބައެއް ރަށްރަށް އެބަހުރި. ތިން މިލިއަން ބޭންޑެއްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ރަށްތައް އެބަހުރި. ހަ މިލިއަން، އެއީ މާލޭސިޓީ ރީޖަން. ހަ މިލިއަނުން ގޮސް ދިހަ މިލިއަނަށް މާލެ މިއޮތީ. އެހެންވީމާ، މި ތިން ބޭންޑަށް ލޯން ސްކީމް ކަނޑައަޅާފައި މިވަނީ.

ދެން އޭގެތެރެއިން ސުމަކުން ފަށައިގެން، ގެ އެޅުމަށްވެސް ފުރުޞަތު އެބަ ލިބޭ. ހަދަން ފަށާފައި ހުރި ގެއެއް ނިންމަންވެސް އެބަ ފުރުޞަތު ލިބޭ. ހަދާ ނިންމާފައި ހުރި ގެއެއް މަރާމާތު ކުރަންވެސް ލޯނު ނެގޭނެ. އެހެންވީމާ، ތިންގޮތަށް ލޯނު ސްކީމް މިވަނީ އިޢުލާނުކޮށްފައި. އެއް ބިލިއަން ރުފިޔާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަޖެޓުގައި މިހާރުވެސް ކަނޑައަޅާފައި، މި އަހަރަށްވެސް، މި އަންނަ އަހަރަށްވެސް އިތުރު އެއް ބިލިއަން ކަނޑައަޅާފައި އޮންނާނެ، މި ލޯން ސްކީމަށް.

މި ޕްރޮޖެކްޓަށްވެސް އެއް ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަނޑައެޅިފައި އޮތް ކަމެއް މިއީ. 1.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ، މި މަޝްރޫޢަށް ކަނޑައަޅާފައި އޮތީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު ހަމަ އެ ލިސްޓް ދައްކާލަދިނީ. ދެންމެ ޗާޓުގައި ފާހަގަކުރި.

ދެން މީގެތެރެއިން އަޅުގަނޑު މާލޭ ދެތިން މަޝްރޫޢެއް ހަމަ ފާހަގަކޮށްލާނަން. ދެން މި ޗާޓުގެ ތެރެއިން މާލެ ނަގާފައި، ވަކިން ދައްކާލާނަމަ، ސިނަމާލެ، މާލެހިޔާ ސަރަޙައްދުގައި ފްލެޓް އެޅުމަކީ، ސަރުކާރުގެ ވަރަށްބޮޑު ވަޢުދެއް. އަޅުގަނޑު މެނިފެސްޓޯގައިވެސް ހިމަނާފައި އޮންނާނެ. ދެން މި މަޝްރޫޢުވެސް، އަޅުގަނޑު ކުރީގައި މޭޔަރަކަށް ހުރިއިރުގައި ސޮއިކޮށްފައި އޮންނާނީ. އެހެންވީމާ، ސިޓީ ކައުންސިލް ތެރެއިން މި ކުރިއަށް ގެންދަނީ. މެނިފެސްޓޯގައި ހިމަނާފައި އޮތް ވަޢުދު، ސިޓީ ކައުންސިލް ތެރެއިން ކުރިއަށް މިގެންދަނީ. އޭގެތެރެއިން މި އެޅިގެންދަނީ، ހަތަރު ކޮޓަރި، ތިން ކޮޓަރި، އަދި ދެ ކޮޓަރި ހިމެނޭ، ޖުމްލަ 1360 ފްލެޓް ހިމެނޭ އިމާރާތްތަކެއް. އެހެންވީމާ، ސިނަމާލެ، މާލޭހިޔާ ސަރަޙައްދުގައި މި ވާންއުޅޭ ގޮތަކީ، އަޅުގަނޑުމެން އަޅާނީ ފުރަތަމަ މިހާރުހުރި ސިނަމާލެ، މާލޭހިޔާ ފްލެޓްތަކުގައި އުޅޭ މީހުންނަށް، އެތަންތަން ބާވެފައި ހުރީމަ، ބަދަލުވާނެ އިމާރާތެއް އިނގޭތޯ. އެއީ، އެ މީހުންގެ މިލްކު. ގިނަ މީހުންގެ މިލްކު. އަމިއްލަކޮށްފި މިހާރު އެތަންތަން. އެހެންވީމާ، އެ މީހުންގެ އެ އިމާރާތްތަކުގެ، އެ މީހުން މި ބަދަލުވަނީ އާ ބިލްޑިންގއަކަށް. ބަދަލުވީމާ، ދެން މި ތަންތަންވެސް ތަޅާލެވޭނެ. ތަޅާލާފައި އެތަންވެސް މި ކޮމްޕްލެކްސްތެރެއަށް ވަންނާނެ. އެހެންވީމާ، އެތަންތާނގައި އާ އިމާރާތްތައް އަޅާނެ.

އެހެންވީމާ، މި ޕްރޮޖެކްޓް ތެރެއިން ފުރަތަމަ އެޅެނީ ދެ ޓަވަރު. އޭގެތެރެއިން އެއް ޓަވަރަކީ، މި ދެންނެވި ސިނަމާލެ، މާލޭހިޔާ، މިހާރު ތިބި މީހުންގެ، އެއީ އަޅުގަނޑު ހަނދާންވަނީ 128 މީހުންނޭ އުޅޭނީ ސިނަމާލެ، މާލޭހިޔާ ފްލެޓްގައި. May be I am not sure އިނގޭތޯ. 128. އެ 128 މީހުން، ޕްލަސް އިތުރު ފްލެޓް ހުންނާނެ އިނގޭތޯ. އެ އިމާރާތް އަޅާފައި، ދެން އިތުރު އިމާރާތްތައް. މުޅި ޕްރޮޖެކްޓްގައި ހިމެނޭ 1360. އެހެންވީމާ، މި ސިނަމާލެ، މާލޭހިޔާ ފްލެޓްތައް ތަޅާލެވިގެންދާނެ، މި އިމާރާތް އަޅައި ނިންމާފައި. ނިންމާލާފައި އެތަނުގައި އަނެއްކާ އިމާރާތް އެޅިގެންދާނެ. އެހެންވީމާ، މިއީ މާލޭގައި ސީދާ ހިންގާ މަޝްރޫޢެއް.

ދެން މާލޭ ސަރަޙައްދުގައި އިތުރު 4600 ފްލެޓް އެޅުމުގެ މަޝްރޫޢެއް އަޅުގަނޑުމެން މި އަހަރު ވާނީ ޕްލޭންކޮށްފައި. އެއީ، އިންޑިއާގެ އެލް.އޯ.ސީ.ގެ ތެރެއިން އަޅާ 4200 ޔުނިޓް. އިންޑިއާގެ އެލް.އޯ.ސީ. ފައިނަލްވެގެން، އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން، އެ މަޝްރޫޢު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފެށިގެންދާނެ ކަމަށް. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، ސަޢޫދީ ފަންޑުން އިހަށްދުވަހު ބިންގާއެޅިގެން އެދިޔައީ 400 ޔުނިޓް. އެހެންވީމާ، މި 4200 ޔުނިޓް އަޅުގަނޑުމެން މާލޭ ސަރަޙައްދުގައި، ހުޅުމާލޭގައި، ނޫނީ ގުޅީފަޅުގައި އަޅާނީ.

ދެން ފޭސް ތްރީގައި މިހާރު ހިއްކަމުންދާ ބިން ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް، އެޗް.ޑީ.ސީ.އިން އަޅުގަނޑަށް އެންމެފަހުންވެސް އަޕްޑޭޓް ދީފައި އެބައޮތް، އަޅުގަނޑު ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި ދެންނެވި ޑޭޓަށް ނިންމާނެ ކަމަށް. ޖުލައި މަހުގެ ނިޔަލަށް ބިން ހިއްކައި ނިމުނީމަ، އެ ތަނުން ދޫކޮށްފައި ހުރި ގޯތިތައް އެފަރާތްތަކާ ހަވާލުކުރެވިގެންދާނެ.

ގުޅީފަޅުގައި އެންމެ ފުންތަން އަދި ނުހިއްކާ އޮތް ނަމަވެސް، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ރިޔާސީ ބަޔާނުގައިވެސް އަޅުގަނޑު ފާހަގަކުރި ފަދައިން، ފުންތަނުން ދޫކޮށްފައި ހުރި ގޯތިތައްވެސް، އަޅުގަނޑު މިހާރު ގުޅީފަޅުގެ ޕްލޭން ބަދަލުކޮށް ނިންމައިފިން. އެއްގަމުން މިހާރު ވަނީ ހަމަޖެހޭގޮތަށް ވެފައި. އެހެންވީމާ، މާލަސްތަކެއްނުވެ އަޅުގަނޑުމެން އެއްގަމުން ހަމަ ބިންވަޅު ކަނޑާފައި، ގޯތި ވަކިކޮށްފައި ހުޅުމާލޭގައި ފޭސް ދޭއްގައިވެސް ގޯތިތައް ހަވާލުކުރިގޮތަށް، ގުޅީފަޅުން ގޯތިތައް ވަރަށް އަވަހަށް ހަމަ ފިޒިކަލީ ހަވާލުކުރަމުން ދާން އަޅުގަނޑުމެން ފަށާނަން.

ދެން ބްރިޖު ސައިޓްގައި ހިމެނޭ ބައި އެކަނި މަޑުކޮށްލަންޖެހޭނީ. އެހެންވީމާ، އެކަން ކުރިއަށްދާނެ. ދެން ފުންތަން ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަދި ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކަށް ތާވަލުކުރާނަން. އެވެސް އަޅުގަނޑު ވެފައި އޮތް ވަޢުދެއް.

ދެން ގިރާވަރު ފަޅު ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް. މިހާރު އެ އެގްރީމަންޓް ބާޠިލްކުރުމުގެ މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ. އެ އެގްރީމަންޓް ކޮށްފައި އޮތްގޮތުން، ވަރަށްބޮޑު ގެއްލުމެއް ދައުލަތަށް އެބަވޭ. ވަރަށް ގިނަ ބިންތައް، އެއާ ގުޅުވައިގެން ދޫކޮށްލާފައި މި އޮންނަނީ. ދެން ވަރަށް ކޮމްޕްލެކްސް އެގްރީމަންޓެއް. ދައުލަތަށް ފައިދާއެއް ނެތް، ގެއްލުންބޮޑު އެގްރީމަންޓެއް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން އެ އެގްރީމަންޓް ބާޠިލްކުރުމުގެ މަސައްކަތް މި ހިނގަނީ. ނިމުނުހާ އަވަހަކަށް ގިރާފަޅު ފަޅު ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާނަން ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން. ހިއްކައި ނިންމައި، އެ ގޯތިތައްވެސް ހަވާލުކުރާނަން.

ދެން 4000 ފްލެޓް. 4000 ފްލެޓްގެ މަސައްކަތް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިހާރު ލިބުނު ޝަކުވާތައް ބަލައި، ނިންމަމުން އެދަނީ. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ ގޮތަށް. އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ވަޢުދު ހަމަ ހަނދާން އެބަހުރި. އަޅުގަނޑުގެ މަޤްޞަދަކީ، ކޮންމެ ސަރުކާރަކުން ދީފައި އޮތް ފްލެޓެއްވިޔަސް، އެ ދިން ތާކުން ދިން މީހަކަށް ގޯއްޗެއްވިޔަސް ދިނުން. ދެން އޭ.ސީ.ސީ. އިން ނޫނިއްޔާ އެތަނަކުން މައްސަލައެއް ފާހަގަކޮށްފައި އޮވެއްޖިއްޔާ، ނޫނީވިއްޔާ ޤަޞްދުގައި އޮޅުވާލައިގެން، މަކަރު ހަދައިގެން ފޯޖް ޑޮކިއުމަންޓްސް ލާފައި އޮވެއްޖިއްޔާ، އެއީ ހަމަ ޢާންމުކޮށް އަބަދުވެސް އޮންނަ އުޞޫލުން އެބަ އެ މީހަކު ބާޠިލްވޭ. އެއީ، އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ދައްކަމުން އަންނަ ވާހަކައެއް. އެހެންވީމާ، އެހެން ބާޠިލްވާ މީހެއް ފިޔަވައި އެންމެންނަށް ފްލެޓް ލިބިގެންދިޔުން އަދި ގޯއްޗެއްވިޔަސް ލިބިގެންދިޔުން އަޅުގަނޑުގެ ސިޔާސަތަކީ.

އެހެންވީމާ، އުންމީދު މި ކުރަނީ، މި ޝަކުވާތައް ބަލައި ނިމޭއިރުގައި، ހަމަ ވަގުތީގޮތުން، މިދިޔަ ސަރުކާރުން އިޢުލާނުކުރި ލިސްޓަށް މާބޮޑު އުނިކަމެއް ނައިސް، އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން. އަޅުގަނޑަކަށް ޑީޓެއިލްސްއެއް، އެ ލިސްޓް ޝަކުވާ ބަލައި ނިމުނީމަ އެނގޭނީ. އަޅުގަނޑު މި އުންމީދު ކުރަނީ ހަމަ ވީހާވެސް ގިނަ ބަޔަކަށް އެ ލިސްޓުން ފްލެޓް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް. ދެން ޝަކުވާގެ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި، އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް، އެ ޖަވާބުވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ދެވިގެންދާނެ.

އެހެންވީމާ، މި 4000 ފްލެޓް، އުންމީދު ކުރަން، ވަރަށް އަވަހަށް އޭގެ ޙައްޤުވެރިންނަށް ދޫކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށް. ދެން އަޅުގަނޑުމެން ވަޢުދުވެފައި އޮންނާނެ، ހައުސިންގ މަޝްރޫޢުތައް ހިންގުމުގެ ވާހަކަ، ދެންމެ މި ދެންނެވި ގޮތަށް، 4600 ޔުނިޓާއި، 1360 ޔުނިޓެއް މިހާރުވެސް އެވަނީ ކަނޑައެޅިފައި. މި ފްލެޓްތައް އަޅަން ފެށިގެން ދިޔައިމަ، އަޅުގަނޑު ކުރިން ވަޢުދުވެފައި އޮންނާނެ، ކުރީގެ ސަރުކާރަކުން ދޫކޮށްފައި، ރައީސް ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި ދޫކުރި ފްލެޓްތައް އަތުލާފައި، މިދިޔަ ސަރުކާރުން އަތުލި މީހުން އެބަތިއްބޭ ނުޙައްޤުން. އެ މީހުންނަށް އެ ފްލެޓްތައް، މި އަލަށް އަޅާ މަޝްރޫޢު، އެންމެ ފުރަތަމަ އަޅާ މަޝްރޫޢަކުން ހަމަޖެހިގެންދާނެއޭ. އެހެންވީމާ، އެކަންވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ހަމަ ވަޢުދުވީގޮތަށް ކުރިއަށްދާނެ. އަދި މި ލިސްޓުން އުނިވާ މީހުންނަކީވެސް ހަމަ އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން، ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ދެން ހިނގާ މަޝްރޫޢަކުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފުރުޞަތު ލިބޭނެ ބަޔަކަށް ވެގެންދާނެ.

ރަސްމާލެ މަޝްރޫޢު ލަސްތަކެއްވި. އޭރުގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ބަޖެޓް ތެރެއިން ޖާގައެއް ނުލިބުނު. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، އަޅުގަނޑުމެން ރަސްމާލެ މަޝްރޫޢު ފަށަން ބެލިއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތާއީދުކުރާ މަޖިލީހެއް ނޫން އޮތީކީ. އެއްގޮތަކަށްވެސް އަޅުގަނޑު ބޭނުންވި މަގެއް ފަހިނުކޮށްދިނީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޭރު އެގްރީމެންޓް، އޭރުގައި ހެދެން އޮތް މޮޑެލްގައި ހެދީ. އޭގެތެރޭގައި، ވަރަށްގިނަ ދުވަސް ހިނގައްޖެ. ދެން އަޅުގަނޑުމެން އެގްރީމަންޓް ބާޠިލްކޮށްލައިފިން މިހާރު. އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވާ މޮޑެލްއަކަށް ނޫން. އޭގެތެރޭގައި ބިންތަކެއް ހިމަނާފައި އޮތް މޮޑެލްއެއްގެ ތެރެއިން އެގްރީމަންޓް ހެދީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ފަހުން ނިންމީ، އެ އެގްރީމަންޓް ބާޠިލްކޮށްލަން. މިހާރު އެ އެގްރީމަންޓް ބާޠިލްކުރީ. އެހެންވީމާ، ވަރަށް ދުވަސް އޭގައި ހިނގައްޖެ. މިހާރު އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން އެއްވެސް ފަރާތަކަށް، އެ ބަޔަކު ފައިސާ ޚަރަދުކުރީމާ ބިން އަނބުރާ، ބިން އެފަރާތަކަށް ދިގު މުއްދަތަށްވިޔަސް، ބޭރު ފަރާތަކަށް ނުލިބޭގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ގެންދާނީ. އެހެންވެގެން ޙަޤީޤަތުގައި މި މަޝްރޫޢު އަދި ގިރާވަރުފަޅު ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫޢުވެސް ލަސްވެގެން އެދަނީ. ގިރާވަރު ފަޅު ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫޢުވެސް މިއޮތީ ކުރިން ދެންނެވި ފަދައިން، އެއާ ގުޅުވައިގެން ބިންދީފައި. އަދި ފޭސް ތްރީވެސް ޙަޤީޤަތުގައި، ހުޅުމާލެ ފޭސް ތްރީވެސް ވެފައި އޮންނަނީ އެހެން. އެ މަޝްރޫޢާ ގުޅުވައިގެންވެސް ތިލަފުށިންކަންނޭނގެ، 10 ހެކްޓަރެއްދީ، ކުރީ ސަރުކާރުން ވަރަށް ބިން ދީފައި މި އޮންނަނީ. އެ ބޭރު ފަރާތުން ހިއްކީމަ، އޭގެ ބަދަލުގައި. އެހެންވީމާ، އެ މަޝްރޫޢުވެސް، އެ އެގްރީމަންޓްވެސް ބާޠިލްކޮށްފިން މިހާރު ޙަޤީޤަތުގައި. ތިލަފުށިން 10 ހެކްޓަރުގެ ބިން ދިނުންވެސް މިހާރު އަތުލައިފި. މިހާރު ނޯންނާނެ، ބިން ހިއްކި އެއްވެސް ބައެއް އަތުގައި، އެ މީހުންނަށް ކުރީ ސަރުކާރަކުން ދީފައި އޮތް ބިމެއް. އޭގެ ބަދަލުގައި ދިން ބިމެއް. ހުރިހާ ބިންތައް ކެންސަލްކޮށްފިން. ހުރިހާ ބިމެއް ވަނީ ސަރުކާރަށް ނަގާފައި މިހާރު. މިހާރު ނޯންނާނޭ، ބޭރު ކުންފުންޏަކުން ރާއްޖޭގައި ބިން ހިއްކުމުން، އޭގެ ބަދަލުގައި ދީފައި އޮތް ބިމެއް. އެ ބިންތައް އަތުލައިފި. އޭގެތެރޭގައި ވަރަށް ދުވަސް ހިނގައްޖެ.

އެހެންވީމާ، މިހާރު މި މައްސަލަ ޙައްލުވެ، ދެން އެކިއެކި ކޮންޓްރެކްޓަރުން އަޅުގަނޑުމެން މި ހޯދަނީ. ކޮންޓްރެކްޓަރުން ހޯދައިގެން، ރަސްމާލޭގެ ތައުޒަންޑް ނައިން ހަންޑްރެޑް ހަމަ މި ބަލަނީ މި އަހަރުގެ ނިޔަލަށް މީގައި ހަމަ ނިންމާލެވޭތޯ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ.

ދެން ޔޫ.ޓީ.އެފް. އުތުރު ތިލަފަޅުގެ ގާތްގަނޑަކަށް 125 ވަރަކަށް ހެކްޓަރު އަޅުގަނޑުމެން ހިއްކާނަން. ހިއްކަންވެގެން މިހާރު އާރު.އެފް.ބީ ފްލޯޓް ކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ފަށާފައި މިވަނީ. ދެން އެތާނގައި މި އަންނަނީ ޓައުންޝިޕަކާ އެކީގައި ޕްރިޒަން ކޮމްޕްލެކްސްއެއް. ހުރިހާ ޕްރިޒަންއެއް. މި ސަރަޙައްދުގައި މިހިރަ މާފުށްޓާއި، މި ހުރިހާ ތަނެއް، އެ ތަނަށް އަންނަ، އެއް ސެންޓްރަލް ޕްރިޒަން ކޮމްޕްލެކްސް ގެނެވި، އިންޓަރނޭޝަނަލް ހުރިހާ ސްޓޭންޑަޑަކަށް ފިޓްވާގޮތަށް، ވަރަށް ފެންވަރު ރަނގަޅު، ސްޓޭޓް އޮފް ދަ އާރޓް، ޕްރިޒަން ކޮމްޕްލެކްސްއަކާ އެކީގައި އެތަނުގައި ޔޫ.ޓީ.އެފް.އާ ގުޅިގެންދާނީ.

ދެން ބިން ހިއްކުމުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރުގައި، ހަމައެކަނި މާލެ ކައިރިއެއް ނޫން އަޅުގަނޑުމެން ބިން ހިއްކަނީކީވެސް އިނގޭތޯ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަބަދުވެސް އިވޭ ވާހަކައަކީ، މާލެއޭ ހުރިހާވެސް އެއްޗަކީ. ކުރިންވެސް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މަޝްރޫޢުތައްވެސް މުޅި ރާއްޖެ ކަވަރުވޭ. ބިން ހިއްކުންވެސް އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ކުރިއަށް ގެންދަން. ޗާޓުގައި މި ފާހަގަކޮށްފައި ހުރި ހުރިހާ ސަރަޙައްދަކީ، ބިން ހިއްކުމުގެ މަޝްރޫޢުތައް ކުރިއަށްދާ ސަރަޙައްދުތައް. އަދި އޭގެއިތުރަށް، ޕްލޭން ކުރެވިފައި އިތުރު 33 ރަށްވެސް އެބައޮތް، ބިން ހިއްކަން. އެ ބިން ހިއްކަން މި ޖެހެނީ މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބޯހިޔާވަހިކަން ޤާއިމުކުރަން. މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބޯހިޔާވަހިކަން ޤާއިމުކުރަން.

އެހެންވީމާ، ދެންމެ މި ދައްކާލި ޗާޓާއި، މި ލިސްޓާ، މި ދެ ލިސްޓް. މި ދެ ސްލައިޑްގައި މިހިރީ މި އަހަރާއި، މި އަންނަ އަހަރާއި، 2027 އާ، ތިން އަހަރުގެ ތެރޭގައި ބިން ހިއްކައި ނިންމަން އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި އޮތް ރަށްތައް. އެކި ސައިޒުގެ އެކި ޢަދަދުތަކުން. މިއީ ހަމަ ހުރިހާ ރަށްރަށަކީވެސް ވަޢުދު އިނގޭތޯ. މިއިން އެއްވެސް ރަށެއް ނޯންނާނެ، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވަޢުދުނުވާ ރަށެއް. މުޅިންވެސް ވަޢުދު. ދެން އެކި ރަށުގައި އެކި ކަންކަމަށް ބިން ހިއްކަނީ. މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބޯހިޔާވަހިކަމަށް. ބައެއް ރަށްރަށުގައި އެއަރޕޯޓް އަޅަން ބިން ހިއްކާނީ.

އާދެ، މިކަހަލަ މަޝްރޫޢުތައް ކުރިއަށް ގެންދާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ނާޒުކު ތިމާވެށި ޙިމާޔަތް ކުރެވޭގޮތަށް ގެންދިޔުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ އެންމެ މުހިންމު ސިޔާސަތަކީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ގޮނޑުދޮށްތައް ޙިމާޔަތް ކުރުން، ނޫނީވިއްޔާ ޝޯ ޕްރޮޓެކްޝަން މަޝްރޫޢުތަކަކީ، މި ސަރުކާރުން އެންމެ އިސްކަމެއްދޭ އެއް ދާއިރާ. ދުނިޔޭގެ އެކި ޤައުމުތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ގޮސްފައި، ކޮޕް-28، ކޮޕް-29 އަށް މިދިޔައީ. މި އަހަރު ކޮޕް-30 އަށް ދާނެ. އަޅުގަނޑުމެން ގޮސްފައި މި ދައްކަނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަކީ ވަރަށް ނާޒުކު ފައްތަރެއްގައި އޮތް ޤައުމެކޭ. ބޮޑެތި ޤައުމުތަކުގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަގޮތުން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަށް މިވަނީ ބޮޑު ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެފައޭ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ގޮނޑުދޮށްތައް ހަލާކުވެގެން އެބަދެއޭ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ފެންފަށަލަ ޑިޕްލީޓްވެގެން އެބަދެއޭ. އެހެންވީމާ، މިކަންކަމަށް އިންވެސްޓް ކުރާނެ ފަރާތްތައް ހޯދަން އަޅުގަނޑުމެން މުޅި ދުނިޔޭގައި، ކުދި ހުރިހާ ޤައުމުތައް އެކުވެގެން މަސައްކަތް މި ކުރަނީ.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް އިސްކަމެއް ދެން، ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ގޮނޑުދޮށްތައް ޙިމާޔަތް ކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ކުރަން. މިގޮތުން ބަލާއިރުގައި، މިހާރު ގޮނޑުދޮށް ޙިމާޔަތް ކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ސޮއިކުރެވިފައިވާ ޢަމަލީ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ރަށްތައް، މި ޗާޓުން ތިޔަބޭފުޅުންނަށް މި ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ. ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ އަތޮޅެއްގައިހެން ގޮނޑުދޮށް ޙިމާޔަތް ކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުތައް އެބަހުރި. އަދި މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި، މީގެއިތުރަށް، މި ރަށްތަކުގައި، 30 ރަށެއްގައި ކުރިއަށްދާނެ. އެހެންވީމާ، ކުރީގެ ސްލައިޑް، މި ސްލައިޑްގައި މިވަނީ މިހާރު ސޮއިކުރެވިފައި. އަދި ޢަމަލީ މަސައްކަތްވެސް ހިނގާ. ދެބައި އެކީގައި އިނގޭތޯ. ދެން މި ސްލައިޑަކީ މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން ސްޓާޓް ކުރާނެ ރަށްރަށް. އެހެންވީމާ، މި ދެ ސްލައިޑްގައި މިހިރަ ހުރިހާ ރަށެއް އެކީގައި ނިމޭއިރުގައި، ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، ގޮނޑުދޮށް ޙިމާޔަތް ކުރަންޖެހޭ ރަށްރަށް ހިމެނޭނެ.

ދެން ކުނި. ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، ކުނި މެނޭޖް ކުރުމުގެ މަރުކަޒު ޤާއިމުކުރުމަކީ، އެ ރަށެއްގެ އާބާދީގެ ނިސްބަތުން ހުންނަންޖެހޭވަރުގެ، އަޅުގަނޑުގެ އަމާޒު ކަނޑައަޅާފައި، ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި. މި ޗާޓުގައި ދެން ވަރަށް ކްލަޓަރޑް. ކުރާނެ ކަމެއް ނެތް އެކަމަކު. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވިއިރުގައި މިކަން ނުކޮށް އޮތީމަ ވީގޮތް. މިދިޔަ ސަރުކާރުތަކުން. ދެން އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުމެން ކުރަން ނިންމާފައި މިއޮތީ. ހުރިހާ ރަށެއްގައި ކުނި މެނޭޖް ކުރުމުގެ ކަންތައްތައް އަޅުގަނޑުމެން މި އަހަރު ތެރޭގައި ނިންމާނަން. މަރުކަޒުތައް ޤާއިމުކޮށް.

ތިމާވެށްޓަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެއް. ރަށްރަށަށް ދިޔައިމަ އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަވެގެންދޭ، މީހުން އުޅެންޖެހޭ ހާލު. މީހުންގެ ގެދޮރު ކައިރީގައި މި ހުންނަނީ ކުނި މެނޭޖް ކުރަން. އޭގެ ސަބަބުން ނޭވާލާ ނިޒާމަށް އުނދަގޫވެ، ޞިއްޙީ ބޮޑެތި ބަލިތައް ދިމާވެ، ދެން މިހެންގޮސް ވަރަށްގިނަ ކަންތައް. އެހެންވީމާ، ކްލީން އެންވަޔަރަންމަންޓެއް ޤާއިމުކުރުމަށްޓަކައި ކުނި އެބަޖެހޭ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން މެނޭޖް ކުރެވެން.

އެހެންވީމާ، މި ހުރިހާ ރަށެއްގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އަޅުގަނޑުމެން ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދާނަން. މިހާރު ދެންމެ މި ފެނުނީ މިހާރު ސޮއިކޮށްފައި ހުރި ރަށްތައް އިނގޭތޯ. މިހާރު މިހިރީ އެކި ފަރާތްތަކާއެކީ ސޮއިކުރެވި، ޢަމަލީ މަސައްކަތުގެ މަރުޙަލާއަށް ގޮސްފައި ހުރި ރަށްތައް. އަދި ސޮއިނުކުރެވި އެބައުޅޭ ހައެއްކަ ރަށް، 9 ރަށް. މި ރަށްތަކާ އެކީގައި އަޅުގަނޑުމެން މި ހުރިހާ ރަށެއް ނިންމާލާނީ. ދެ އަހަރު ދުވަހުގެ މަޝްރޫޢެއް. މި އަހަރު ތެރޭގައި ހަމަ މި ޗާޓު ނިމޭނެ. މި ޗާޓުވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ނިންމަން މަސައްކަތް ކުރާނަން. ދެން، ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އަޅުގަނޑު ދެންނެވިން، ހުރިހާ ރަށެއް ނިންމާ ވާހަކަ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުގެ ޓާގެޓަކީ، ދެ ސްލައިޑްގައި ހުރި ހުރިހާ ރަށެއް ނިންމުން.

ހަކަތަ، އަޅުގަނޑުމެން މި ބަލަނީ ސަސްޓެއިނަބަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓަށް ދޮގެއްތޯ؟ އެހެންވީމާ، ސޯލަރ ޕަވަރއަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ވޭ ފޯވަރޑް. ރާއްޖޭގައި ރިނިއުބަލް އެނަރޖީ، ހުރިހާ ދާއިރާއެއްވެސް ހުޅުވިފައި އޮތީ އިންވެސްޓް ކުރަން. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގަބޫލުކުރެވެނީ ސޯލަރ ޕަވަރއޭ، ރާއްޖޭގައި އެންމެ ފައިދާ ބޮޑުވާނީ. މިހާރު މިއޮތީ މާލެއަތޮޅު ފަޅެއް ހަވާލުކުރެވިފައި، އެސް.އީ.ޒެޑް. ސްޓޭޓަސް ދެވިގެން. 100 މެގަވޮޓްސްގެ ސޯލަރ ޕަވަރ ޖެނެރޭޓް ކުރަން، މާލޭގެ ގްރިޑަށް އެއިން ފީޑްކުރާގޮތަށް. އެހެންވީމާ، އެ މަޝްރޫޢު އެބައޮތް ކުރިއަށްދާ. "މަގޭ ސޯލަރ" މަޝްރޫޢު ކިޔާ މަޝްރޫޢެއް އެބަ ކުރިއަށް ގެންދަން.

ރ. އަތޮޅު ވާދޫ އެއީ، 100 ޕަސެންޓް ސޯލަރއިން ހިންގާ ރަށަކަށް ހަދަން އަޅުގަނޑުމެން ނިންމާފައި މިއޮތީ. އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންވެސް ވަރަށް އިނޮވޭޓިވްލީ މިހާރުވެސް ފަށާފައި އޮތް ކަމެއް. ވަރަށް އީޖާބީ ރައްޔިތުންތަކެއް ދިރިއުޅޭ ރަށެއް، މިކަހަލަ ކަންކަމުގައި. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ނިންމީ، އެ ރަށް، މޮޑެލް ރަށެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅައި، މި އަހަރު ނިމެންވާއިރަށް، ހުރިހާ ކަމެއް އެ ރަށުގައި ކުރާނީ ސޯލަރޕަވަރއިން ކަމަށް. އެހެންވީމާ، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ބަޔަކާ އެ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރުމުގެ މަރުޙަލާގައި މިދަނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މިކަން ކާމިޔާބު ވާނެ. އަދި މިއީ، މޮޑެލްއަކަށް ބަލައިގެން، ޕައިލެޓް ޕްރޮޖެކްޓެއް ގޮތުގައި ބަލައިގެން، އެހެން ރަށްތައްވެސް ފުލީ ސޯލަރ ރަންކުރާ ރަށްރަށަށް ހެދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ ވަރަށް ބޭނުން ކަމެއް.

ހަމައެއާއެކީގައި، ރިޒޯޓް އިންޑަސްޓްރީއަށްވެސް މިކަން ފުޅާކުރަން، އިންސެންޓިވައިޒް ކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މިހާރު އެކިކަހަލަ މަސައްކަތްތައް، ގްރީން ރިޒޯޓް ފައިނޭންސިންގ ތަޢާރުފް ކޮށްފައި. އަދި އިތުރު ކަންކަންވެސް މިދަނީ ކުރިއަށް ގެންދަމުން.

ހަމައެއާއެކީގައި، އަޅުގަނޑުމެން ހަކަތަ އުފެއްދުމުގެ ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތް، މައިގަނޑު ޔޫޓިލިޓީ ތިން ކުންފުންޏެއް މެދުވެރިކޮށް އެބަ ގެންދަން. މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވީއިރުގައި އެނގިލައްވާތޯ؟ ގާތްގަނޑަކަށް ހުރިހާ އިންޖީނުގެއެއް ހުރީ ހަމަ ބްރޭކްޑައުން ވެފައި. މަރާމާތު ކިޔާ އެއްޗެއް ގަބޫލު ނުވެސްކުރާހެން ހީވަނީ ކުރީގައި އުޅުނު ފަރާތްތައް. އަޅުގަނޑުމެން މިޖެހެނީ، ހަމަ މަރާމާތުކޮށްދީގެން އުޅެން. އެހެންވީމާ، ވަރަށް ހާލުގައި ގިނަ ރަށްތައް ހުރީ. މިހާތަނަށް އައިއިރުގައި އަޅުގަނޑުމެން މީގެތެރެއިން، 77 ޖެނެރޭޓަރ، އާ ޖެންސެޓަށް ބަދަލުކޮށްފިން. 313 ޖެންސެޓް މަރާމާތުކޮށް، ނޫނީވިއްޔާ އޯވަރހޯލް ކޮށްދީފިން. ދެން ގްރިޑް އަޕްގްރޭޑްކޮށް ނިންމައިފިން 15 ރަށެއްގައި. މިއީ، މިދިޔަ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި ކުރި މަސައްކަތް. މީގެކުރިން ހަމަ ދޫކޮށްލާފައި ހުރި ކަންކަން މިއީ. އަދި ރޯދަމަސް އައިމަ، މީގެ ކަންބޮޑުވުން ރައްޔިތުންނަށް އޮންނަނީ. އެ ތަނުގެ، އެ ރަށެއްގެ ޕަވަރ އިޝޫގެ ސީރިއަސް ކަމުގެ ސަބަބުން. ދެން މިއީ ހަމަ ކޮންޓިނިޔުއަސް ޕްރޮސެސްއެއް.

މީގެތެރެއިން ހުރިހާ ރަށެއްގެ ކަރަންޓުގެ މައްސަލައަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޙައްލެއް ގެނެސްދިނުމުގެ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް މިގެންދަނީ. މީގެތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލާނަން، އައްޑޫ ސިޓީއާއި ފުވައްމުލައް. އައްޑޫ ސިޓީ ޚާއްޞަކޮށް ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ، ވަރަށް ބޮޑެތި އިޝޫޒްތައް މިދޭތެރެއިން ދިމާވި. އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ކަނޑައަޅާފައި ވާނެ، ވަރަށް ބޮޑު މަޝްރޫޢެއް ކުރިއަށް ގެންދަން. މިހާރު ފައިނޭންސް އެކަމަށްޓަކައި ސެޓަރސައިޑް ކޮށްފިން. ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން. ކުރިއަށް އޮތް 10 އަހަރު ދުވަހަށް ބޭނުންވާވަރުގެ ކެޕޭސިޓީ އިނގޭތޯ. ކުރިއަށް އޮތް 10 އަހަރު ދުވަހަށް ބޭނުންވާވަރުގެ ކެޕޭސިޓީ، އައްޑޫ ސިޓީގައި އަދި ފުވައްމުލަކުގައި ޤާއިމުކުރުމަށް ބޭނުންވާވަރުގެ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކުރުމަށްޓަކައި މިހާރު ވަނީ ނިންމާފައި. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި މަޝްރޫޢު ކުރިއަށް އޮތް ހަ މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން ނިންމާނަން އިނގޭތޯ. ކުރިއަށް އޮތް ހަމަސް ތެރޭގައި، އައްޑޫ ސިޓީއާއި ފުވައްމުލަކުގެ މި މައްސަލަ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، 10 އަހަރު ދުވަހަށް ވާވަރުގެ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކޮށްދޭނަން. އެއީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓާގެޓަކީ.

އެހެންވީމާ، ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރަށް ހުންނާނެ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އޭގެ ސަބަބުން ގެއްލުމެއް ނުވާނެ. އެއީ، ޓޫރިޒަމްވެސް އެބައާދޭ. ބޮޑު އެއަރޕޯޓެއްވެސް އެބަ ހުޅުވޭ. އެހެންވީމާ، މިހެންގޮސް ވަރަށް ގިނަ ކަންކަމަށް ބަލާފައި، އެއަށް ބޭނުންވާ އަދަދުގެ އިތުރަށް ލާފައި، އަޅުގަނޑުމެން
މި ނިންމަނީ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ. އެހެންވީމާ، ކުރިއަށް އޮތް ހަމަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓާގެޓަކީ، އެކަން މި ދެ ސިޓީގައި ނިންމުން.

ތިމާވެށީގެ މައްސަލަތަކަށް ބަލާއިރުގައި، އަނެއް މައްސަލައަކީ، ކުރިން ބުނިގޮތަށް، ފެންފަށަލަ އެކީގައި ތަޣައްޔަރުވާ މައްސަލަ. އަޅުގަނޑުމެންގެ އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގައިވެސް އޮންނަ އަސާސީ ޚިދުމަތެއް، ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ޚިދުމަތަކީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަރަށް ބޮޑު ޓާގެޓެއް އަދި މެނިފެސްޓޯގައިވެސް ކަނޑައަޅާފައި އޮންނާނެ، ހުރިހާ ރަށެއްގައި ފެނާއި ނަރުދަމާ ޤާއިމުކޮށް ނިންމަން. ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އަޅުގަނޑު ދެންނެވިން، ދެ އަހަރު، މި އަންނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ނިންމާނަމޭ މިކަން. މިހާރު ހިނގަނީ 55 ރަށުގައި ފެނުގެ ނިޒާމު ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް. 44 ރަށެއްގައި ނަރުދަމާގެ މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ. މިއީ އެ ޗާޓަކީ. މިއީ ނަރުދަމާ، މިހާރު ކުރިއަށްދާ، ސޮއިކުރެވިފައި ހުރި މަޝްރޫޢުތައް ހުރި ރަށްރަށް. މުޅި ރާއްޖޭގައި އެބަ ހިނގާ. މިއީ ފެން، އިނގޭތޯ. އެހެންވީމާ، ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ މިހާރު. އެކި މަރުޙަލާގައި. ދެން މިއީ، އަލަށް ނަރުދަމާ ނިޒާމު ނިމިފައިވާ ރަށްރަށް. މިއީ، ފެނުގެ ނިޒާމު ނިމިފައިވާ ރަށްރަށް. އެއީ، އެ ރަށްރަށުގެ. ދެން، ފެނާއި ނަރުދަމާ ޤާއިމުކޮށް ނިމުނީމާ، މަގު ހެދުމުގެ މަޝްރޫޢުތައް، އެ ރަށްރަށުގައި ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ. ފެނާއި ނަރުދަމާ ނިމިފައިވާ ރަށްރަށުގައި މިހާރުވެސް ހިނގަމުން އެދަނީ 26 ރަށެއްގައި. އަދި ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި އެބައޮތް 19 ރަށެއްގައި. އެއީ، މި ޗާޓުން މި ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ، މުޅި ރާއްޖޭގައި މިހާރު މަގު ހެދުމުގެ މަޝްރޫޢުތައް ހިނގަމުންދާ ގޮތް. އަދި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި އަންނަ އަހަރު މިއީ ވަރަށް ބޮޑު އަހަރަކަށް ވާނެ، މަގު ހެދުމުގައި. 78 ރަށެއްގައި މަގު ހެދުމުގެ މަޝްރޫޢު އެއީ. މިހާރު ހިނގަމުންދާ ފެނާއި ނަރުދަމާގެ މަޝްރޫޢު ނިމޭނެކަމަށް މިބަލަނީ ގިނަ ރަށްތަކެއްގައި. ނިމިގެން ދިޔައީމާ، ސެވެންޓީ އެއިޓް އައިލެންޑްސް، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުގައި އޮންނާނީ، މައި މަގު އެޓްލީސްޓް ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް ހަދާނަމޭ. ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް، މައި މަގު ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ހަދާނަމޭ. އަދި ހަމަ އެކި ރަށްރަށަކީ ވަރަށް، ބައެއް ރަށްތަކުގައި ސިޓީޒް މިސާލަކަށް ވަޢުދުވެފައި އޮންނާނީ ހުރިހާ މަގެއް ހަދަން. ދެން އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް ބަހާލެވިގެން، ކެޓަގަރައިޒް ކުރެވިގެން، ހުރިހާ ރަށެއްގައި މަގު ހެދުމުގެ މަޝްރޫޢަށް ވަޢުދުވިން، އިޢުލާނު ކުރިން.

އެހެންވީމާ، އެ މަޝްރޫޢުގެ ތެރެއިން، މި އަންނަ އަހަރު 78 ރަށެއް. އެއީ، މިހާރު މި ހިނގާ ފެނާއި ނަރުދަމާގެ މަޝްރޫޢު ނިމޭނެކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވިގެން، ހިނގާނެ ކަމަށް މި ބަލަނީ އިނގޭތޯ، 78 ރަށެއްގައި. ދެން މީގެތެރެއިން، ބައެއް ރަށްރަށް ބޭނުމެއްނުވޭ ތާރުއަޅާކަށް. އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ، އެ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް މަގުހަދަން. ބައެއް ރަށްތަކުން ބޭނުންވަނީ، ގާ އަތުރަން. ބައެއް ރަށްތަކުން އެބަ ބޭނުންވޭ، ތަންކޮޅެއް ޓޫރިޒަމް ތިޔާގި ރަށްރަށުގައި، ވަރަށް ރީތި ކުލަކުލައިގެ ގާ އަތުރަންވެސް. އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ ހުރިހާ ކަމަކަށް އިޖާބަދެން. އަދި ޓޫރިޒަމް ފުޅާވެފައި ހުރި ބައެއް ރަށްރަށުގައި އެބަ ބޭނުންވޭ، މަގު އެއްވަރު ކޮށްލާފައި، ޑްރެއިނޭޖް ނިޒާމެއް އެކަނި ލައިދޭންވެސް. ވެލިގަނޑު އޮންނަން. އެއީ، ޓޫރިސްޓުން ވަރަށް ބޭނުންވާގޮތްވީމާ. އެހެންވީމާ، މި ސެވެންޓީ އެއިޓް އައިލެންޑްސް ތެރޭގައި، ހުރިހާ ޒާތެއް ހިމެނޭހެން މަގު ހެދުމަށް މި ދަންނަވަނީ.

ދެން މާލޭގައި، ކުޑަކޮށް މި ފާހަގަކޮށްލީ ވަކިން. މާލޭގައި މަގުހެދުން މިއީ ދެން މާލޭގައި ހައުސިންގ މައްސަލަ ނަގާފައި ރައްޔިތުންނަށް އެންމެ އުނދަގޫވާ މައްސަލަ. ޗައިނާގެ ގްރާންޓް އެއިޑުން އެކަމަށް ހަމަޖެހިފައި އޮތް ކަމެއް މިއީ. ޗައިނާ ގްރާންޓް އެއިޑް ތެރެއިން، މާލެއާއި ވިލިމާލޭގެ މަގު ހެދުމަށް މިހާރު ފީޒިބިލިޓީ ރިޕޯޓް ނިންމައި، ހުށަހެޅިފައި ވަނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، ދެން އަންނަ މަރުޙަލާއަށް އެ ބޭފުޅުން ވަޑައިގަންނަވާނެ. ދެން އަޅުގަނޑުމެން މި އުންމީދު ކުރަނީ، އެ ސްޓެޕްތަކުން ގޮސް، މި އަހަރު ތެރޭގައި، ފޮރިން ފަންޑަޑް މަޝްރޫޢުތަކަކީ، ވަރަށް ޑީޓެއިލްޑް ޕްރޮކިއުމަންޓް ޕްރޮސީޖަރ އޮންނަ ކަމެއްވީމާ، އެ ނިންމާނެ އެ ބޭފުޅުން. ނިންމައި، މި އަހަރު ތެރޭގައި މާލެއާއި ވިލިމާލޭގެ މަގުތައް ހެދެން ފެށޭނެ. ދެން، އެއިން ބޭރުން އެ ސްކޯޕްގައި ނުހިމެނޭ މަގެއް، ބޭރު އުތުރުފަރާތު ބޮޑުތަކުރުފާނު މަގު، މިހާރު ތާރުއަޅާފައި އޮތް ހިސާބުން ގޮސް އެމް.އެމް.އޭ.އާ ހަމައަށް ނިންމުން. އެބައި އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ވާނީ ހަވާލުކޮށްފައި އެމް.ޓީ.ސީ.ސީ.އާ. އެ ބޭފުޅުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، ސަރވޭ މަސައްކަތް ނިމުނުހާ އަވަހަކަށް، މަހެއްހާ ދުވަސް ތެރޭގައި ފެށޭތޯ ބަލަމުން އެބަދޭ. އެއީ ކުޑަކޮށް ފުޅާވެސް ވާނެ އިނގޭތޯ. ކޮޅަކަށް ދެ ލޭން އެ މަގުގައި އަންނާނެ.

ބަނދަރު ހެދުން. މި ކްލައިމެޓް އެޑެޕްޓޭޝަންގެ ތެރެއިން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި، ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް ލަފާ، ފުރޭނެ ގޮތްތައް ހަމަޖެހިފައި އޮންނަން ޖެހޭ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ބޮޑަށް އިސްކަމެއް ދޭ ކަމެއް މިކަމަކީ. މިހާރު ރާއްޖޭގައި، 48 ރަށެއްގައި ބަނދަރު އެބަ ހަދަން. 28 ރަށެއްގައި ވަނީ ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި. މިހާރު ބަނދަރުގެ މަޝްރޫޢުތައް ހިނގަމުންދާ ރަށްރަށް، ނިމިފައިވާ ރަށްތަކާއި، ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައިވާ ރަށްތަކާއި، ކުރިއަށްދާ ރަށްތައް، މި ޗާޓުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ދެންމެ މި ދެއްކި ޗާޓުގައި ހިމެނޭ ރަށްތަކުގެ ތެރެއިން، ޕްލޭން ކުރެވިފައި މިވާ 48 ރަށް، މީގެ ތެރޭގައި ވަރަށް ބޮޑެތި ބަނދަރުތައް ހިމެނޭ. މިސާލަކަށް، ފުވައްމުލައް ސިޓީ ބަނދަރު. އެއީ ވާނެ އަޅުގަނޑު ހިތުން، އެންމެ ބޮޑު އިންވެސްޓްމަންޓެއް ކުރެވޭ ބަނދަރަށް، މި ލިސްޓުގައި ހިމެނޭ. މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އަޅުގަނޑުމެން ހަދަން ފަށާނަން.

އާދެ، ލަފާ، ފުރުމުގެ ތެރެއިން، ދަތުރުފަތުރުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރުގައި، އާރު.ޓީ.އެލް. ފެރީ ނިޒާމު ޤާއިމުކުރުމަކީ، އަޅުގަނޑު ވެފައިވާ ވަޢުދެއް. މި އަހަރު ނިމެންވާއިރަށް ހުރިހާ އަތޮޅެއްގައި އާރު.ޓީ.އެލް. ފަށާނެ. ދެން ޖޫން މަހުގެ ތެރޭގައި ރ. އަތޮޅުގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފަށައި، ޖުލައިގައި ބ. އަތޮޅުގައި ފެށިގެންދާނެ. އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް ކުރިއަށްދާނެ.

ދެން ހަމައެއާއެކީގައި، އެއަރޕޯޓްތައް އެޅުމަކީވެސް މިއީ ހަމަ ކަނެކްޓިވިޓީގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން ޕްލޭންކޮށްގެން ކުރިއަށްގެންދާ ކަންތައްތައް. ރާއްޖޭގެ ޖިއޮގްރަފީ އޮންނަ ގޮތުން، ވީހާވެސް ގާތުން ދަތުރުފަތުރު ކޮށްފައި، މައި ރަށްރަށަށް ދެވޭގޮތް ވުމަކީ، ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. އެހެންވީމާ، ސަސްޓެއިނަބަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލުކުރަނީ، އެއަރޕޯޓްތަކާއި، އާރު.ޓީ.އެލް. ފެރީ ނިޒާމާއި، ބަނދަރުތަކާ މިއީ ހުންނަންޖެހޭ ތަންތަން ގޮތުގައި. އެހެންވީމާ، މިހާރު މި ޗާޓުން ތިޔަ ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ގޮތަށް، ރާއްޖޭގައި އެއަރޕޯޓް މަޝްރޫޢުތައް ކުރިއަށްދާނީ.

އަޅުގަނޑު ކުޑަކޮށް މިއަށް ބަލައިލާނަން. މިސާލަކަށް، އައްޑޫ ސިޓީ ގަމުގެ މަޝްރޫޢު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަހަރު ތެރޭގައި، ސެޕްޓެންބަރު މަހުގެ ތެރޭގައި ނިމޭނެ. އެއީ، އިންޑިއާގެ އެހީގައި ހިނގާ މަޝްރޫޢެއް. ފުވައްމުލަކުގެ އެއަރޕޯޓް އަޕްގްރޭޑް ކުރުން އެއީ، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ މަޝްރޫއެއް. މިހާރު އޮތް އެއަރޕޯޓެއް. އެހެންނަމަވެސް، އެ އެއަރޕޯޓް އަޕްގްރޭޑް ކުރަން އަޅުގަނޑު ވާނީ ވަޢުދުވެފައި. ދެން ހުވަދުއަތޮޅުގައި، ގދ. ކާޑެއްދޫގައި އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓެއް، ފެންވަރު ރަނގަޅު އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓެއް އަޅާނެ ކަމަށް، އަޅައި، ބުރިޖަކުން ތިނަދުއާ ގުޅާލުން އެއީ، އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށްގެންދަން ނިންމާފައި އޮތް ކަމެއް.

ދެން ގއ. ވިލިނގިލީގައި އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓެއް އެޅުން. ދެން އެހެންގޮސް، ލ. އަތޮޅުގައި ދެވަނަ އެއަރޕޯޓެއް އެޅުން. ކައްދޫގައި އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓެއް، ފެންވަރު ރަނގަޅު އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓެއް އެޅުން. ދެން އެހެންގޮސް، ހުރިހާ ރަށެއް އަޅުގަނޑު ނުކިޔަން. މީގައި މިހިރަ ޗާޓަކީ، އަޅުގަނޑުގެ ހުރިހާ ވަޢުދެއް. ވަރަށް ބޮޑަށް މާފުކުރައްވާތި، އެއްވެސް ރަށެއް، އެ ރަށެއް މިސްވެފައި އޮވެއްޖިއްޔާ، އެ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުން. ހުރިހާ ރަށެއް މިއިން ފެންނަގޮތަށް ހަދާފައި އޮތް ޗާޓެއް މިއީ އަޅުގަނޑު. މިސާލަކަށް ދަންނަވަންޏާ، ށ. ފުނަދޫ އަޕްގްރޭޑް ކުރަން އަޅުގަނޑު ނިންމާފައި ވާނެ. އެ ރަށުގެ އެއަރޕޯޓް މިހާރު އޮތް ފެންވަރަށްވުރެ ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ހަދަން އަޅުގަނޑު ވާނީ ނިންމާފައި. ކުޅުދުއްފުށީގެ އެއަރޕޯޓްވެސް އަޅުގަނޑު ވާނީ ވަޢުދުވެފައި އަޕްގްރޭޑް ކުރަންވެސް. އެހެންވީމާ، އާ އެއަރޕޯޓުތަކާއި، ފެންވަރު ރަނގަޅުކުރާ އެއަރޕޯޓުތަކާ ހިމެނޭގޮތަށް، މި އެއަރޕޯޓުތައް ކުރިއަށް ގެންދާނަން.

މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މި ހުރިހާ ރަށެއްގައިވެސް އެކި މަރުޙަލާތަކުގައި ކުރިއަށްދާނެ އިނގޭތޯ. އެކި މަރުޙަލާގައި. މާނައަކީ ބައެއް ރަށްތަކުގައި ބިންހިއްކަން ފަށާނެ. އަނެއްބައި ރަށްތަކުގެ ބިންހިއްކާ ނިންމައި، ޢަމަލީ މަސައްކަތަށްވެސް ދާނެ. މީގެ ތެރޭގައި، އަޅުގަނޑު މައިގަނޑު ދެ އެއަރޕޯޓް މި ފާހަގަކޮށްލީ. ހަނިމާދޫ އެއަރޕޯޓް، ޖުލައި މަހުގެ ނިޔަލަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ނިމޭ އެބަ. ގަމު އެއަރޕޯޓް، ސެޕްޓެންބަރު މަހުގެ ނިޔަލަށް ނިމޭ އެބަ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ.

ދެން ވެލާނާ އެއަރޕޯޓް. ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އަޅުގަނޑު ދެންނެވިން ދޮގެއްތޯ، އޮކްޓޫބަރަށް ހުޅުވަން މަސައްކަތްކުރާ ވާހަކަ. ދެން ވަރަށް މަސައްކަތް އެބަ ކުރަން، އެއަށްވުރެވެސް އަވަސްކުރެވޭތޯ. ދަ ސޫނަރ ދަ ބެޓަރ ދޮގެއްތޯ؟ ހަމަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިންކަމް އިތުރުވާނީ، ދޮރޯށި ފުޅާކުރެވުނުހާ އަވަހަކަށް. އެއަރޕޯޓް ޓަރމިނަލް ނިންމުމުން.

އާދެ، އެއަރ ޓްރާންސްޕޯޓުގެ އިތުރަށް، ދެން މި ލޭންޑް ޓްރާންސްޕޯޓަށް ބަލާއިރުގައި، ބުރިޖުތައް އެޅުމަކީ، ހަމަ މި ދެންނެވި ކްލައިމެޓް އެޑެޕްޓޭޝަންގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ކަންތައް. ހިނގަމުންދާ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ތެރެއިން، ތިލަމާލޭ ބުރިޖު ދެބައިކުޅަ އެއްބައި މަސައްކަތް ނިމިފައި ވަނީ. އުންމީދުކުރަން، އެ މަސައްކަތް ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ދާނެ ކަމަށް. ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ކޮށްދޭންޖެހޭ ކަމެއްވިއްޔާ، ބަރާބަރަށް ކޮށްދެން އެބަ. ދެން އައްޑޫ ބުރިޖުގެ މަސައްކަތް، މިހާރު އެވަނީ އަޅުގަނޑުމެން ޑިޒައިން ސަރވޭ ކޮށްދޭނެ ފަރާތެއް ހޯދަން އިޢުލާނުކޮށްގެން، ޕްރޮޕޯޒަލްތައް ލިބި، މިހާރު އިވެލުއޭޓްކޮށް ނިމެނީ. ނިމުނުހާ އަވަހަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ޑީޓެއިލްޑް ޑިޒައިން، ޓެންޑަރަށް ސަބްމިޓް ކުރެވޭވަރުގެ ޑީޓެއިލްޑް، އިންޖިނިއަރިންގ ޑީޓެއިލްޑް ޑިޒައިނެއް، މި ސްކޯޕްގެ ތެރެއިން ހެދިގެންދާނެ. ދެން ތިލަފުށިން ފެށިގެން، ގިރާވަރުފަޅު ތްރޫކޮށް، އުތުރުތިލަފަޅާ ގުޅުވަލާ ދެ ބުރިޖް. އެ ދެ ބުރިޖް އެޅުމަށްޓަކައި، އޭޝިއާ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އިންވެސްޓްމަންޓް ބޭންކުން، ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ ހައްދަވައިދެއްވާ، ޕްރީ ފީޒިބިލިޓީ ރިޕޯޓެއް. އެ ރިޕޯޓުގެ މަސައްކަތް މިހާރު އިވެލުއޭޓްކޮށް ނިމިއްޖެ އިހަށްދުވަހު. ނިމިގެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، ދެން އޮންނަ މަރުޙަލާއަށް ދާނެ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ކުރިންވެސް ވިސްނާފައި އޮތް ގޮތަށް މި ބަލަނީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި، މި އަންނަ އަހަރު ނިމެންވާއިރަށް، މި ދެ ބުރިޖް އެއްކޮށް ހިމެނޭ މަޝްރޫޢެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެށޭވަރު ވާނެ ކަމަށް. އެހެންވީމާ، ކާޑެއްދޫ، ތިނަދޫ ބުރިޖް، އަޅުގަނޑު ކުރިން ދެންނެވި ގޮތަށް ކުރިއަށްދާނެ.

ހަމައެއާއެކީގައި، ކޯޒްވޭތައް ޤާއިމުކުރުމަކީވެސް ހަމަ ހިނގާ ކަންތައްތައް. ކޯޒްވޭތައް ޤާއިމުކުރުމަށްޓަކައިވެސް، ވަރަށް ގިނަ ވަޢުދުތަކެއް ވެފައި ވާނެ. މިހާރު ހިނގަމުންދާ މަޝްރޫޢުތަކާއި، ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި ހުރި ރަށްރަށް، އަދި ޕްލޭން ކޮށްފައި ހުރި ރަށްތައް މިއިން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ. މިސާލަކަށް، މ. މުލި، ނާލާފުށި ކޯޒްވޭގެ މަސައްކަތް. އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން، މުލީ އެއަރޕޯޓް ހުޅުވުމާ އެކީގައި، އެހާތާނގައި އެ ޕްރޮޖެކްޓް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެށޭނެ ކަމަށް.

އާދެ، އެހެންވީމާ، ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތަކުގެ ތެރެއިން، މި ދެންނެވި ބަޔަށް އަލިއަޅުވާލާފައި، ދެން އަޅުގަނޑު ދާނަން ހަމަ ވަރަށް މުހިންމު ދާއިރާއެއް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތަޢުލީމުގެ ދާއިރާ. ތަޢުލީމީ ދާއިރާއަށް ބަލާއިރުގައި، ތަޢުލީމީ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ޤާއިމުކުރުމުގައި، މިހާރުވެސް ވަރަށް ގިނަ މަޝްރޫޢުތައް މިވަނީ ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި. މީގެތެރެއިން އެޅިގެންދާ، އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރގެ ތަފްޞީލުތައް މިހާރު ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ތިޔަ ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ. 522 ކްލާސްރޫމެއް އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް، 43 މަލްޓިޕަރޕަސް ހޯލް، އެގޮތަށް ހިނގަމުން އެބަދޭ. މިއީ، މިހާރު ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީގެ މަސައްކަތް، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވި، ޢަމަލީ މަސައްކަތް ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި އަދި ޢަމަލީ މަސައްކަތްވެސް ހިނގާ ރަށްރަށަކީ. އެހެންވީމާ، ވަރަށް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ މަސައްކަތް އެބަދޭ. ދެން މި އަންނަ އަހަރު، ދެންމެ ފެނުނު ޗާޓުގައި ނުހިމެނޭ މި ރަށްތަކުގައި، 68 ރަށުގައި މަސައްކަތް ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވޭނެ. ކުރީ ޗާޓު އެއީ، މިހާރު ސައިން ކުރެވިފައި، ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވިފައި ހުރި ރަށްރަށް.

ކޫލް ސްކޫލް ޕްރޮޖެކްޓް މިއީ، މި ސަރުކާރުން ފަށައިގެން އުޅޭ ވަރަށް މުހިންމު މަޝްރޫޢެއް. ވަރަށް ހޫނުގަދަ ކްލާސްރޫމްތައް. ކުދިންނަށް އޭގެ ސަބަބުން ހަމަ މިއޮއްހާ ޒަމާންވީއިރުވެސް އުނދަގޫވޭ. އެކަމަކު ކަމެއް ނުކުރެވި އޮތީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ނިންމީ، އެކަމަށް ކަމެއް ކުރަން. ކަމެއް ކުރަން ނިންމައި، މިހާރު އޭސީ.ކުރަން ހަވާލުކޮށްގެން މިއުޅެނީ. މިހާރުވެސް 802 އޭސީ. ހަރުކުރެވިއްޖެ. މުޅި ރާއްޖޭގައި ހުރި 3740 ކްލާސްރޫމްގައި، ސިކްސް ތައުޒަންޑް ޕްލަސް އެމައުންޓް އޮފް އޭސީޒް، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހަރުކޮށް ނިންމާނަން. ދެން އަދި އޭގެއިތުރަށް، ދެވަނަ ފޭސްއެއްގައި ހޯލްތައްވެސް އޭސީ.ކުރުން މި އަންނަ އަހަރުތެރެއާ އެކީގައި ނިންމާލާނަން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހުރިހާ ކްލާސްރޫމެއް، ހުރިހާ ހޯލްތަކެއް އޭސީ.ކުރެވުނީ. އަދި އެއާއެކީގައި، ސޯލަރ ޕެނަލް ޖަހާނެ. ސޯލަރ ޕެނަލް ޖެހީމާ، މި އޭސީ.ތަކަށް ބޭނުންވާ އެނަރޖީ، ރިނިއުބަލް އެނަރޖީ ލިބިގެންދާނެ. އެހެންވީމާ، މި މަޝްރޫޢު މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ފާހަގަކުރާ، ވަރަށް މުހިންމު މަޝްރޫޢެއް. ހަމަ ހުރިހާ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުންވެސް، މި މާލެވެސް ހިމެނޭހެން އިނގޭތޯ. މާލެވެސް ހިމެނޭހެން މި މަޝްރޫޢު މި ކުރިއަށްދަނީ.

އާދެ، ތަޢުލީމާއެކު ޞިއްޙަތަކީ، އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ބޮޑު ސަމާލުކަމެއްދޭ ދާއިރާއެއް އިނގޭތޯ. ޞިއްޙީ ދާއިރާ ތަރައްޤީ ކުރުމަށްޓަކައި، މި ސަރުކާރުން ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް އިސްކަންދީގެން އެބަ ކުރިއަށް ގެންދަން. މިގޮތުން ބަލާއިރު، ވިލިމާލޭގައި ރައްޔިތުން އެންމެ އެދޭ ކަންތައް، ހަމަ ނަމްބަރ ވަން، ސުވާލެއްވެސް ނެތް. އެދޭ ކަމަކީ، ހޮސްޕިޓަލެއް ޤާއިމުކުރުން. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ޗައިނާ ސަރުކާރުގައި ދަންނަވައިގެން، ހިލޭ އެހީގެ ތެރެއިން ހަމަޖެހިގެން ގޮސްފައިވޭ މިހާރު 100 އެނދުގެ ޓާޝަރީ ހޮސްޕިޓަލެއް. އެހެންވީމާ، އޭގެ ސްޓެޕް ބައި ސްޓެޕް މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ. އުންމީދަކީ، ވަރަށް އަވަހަށް ޢަމަލީ މަސައްކަތަށް ދާނެ ކަމަށް.

ދެން ހަމައެއާއެކީގައި، ހުޅުމާލޭގައި އިތުރު ހޮސްޕިޓަލެއް ޤާއިމުކުރުމާއި، ކެންސަރ ހޮސްޕިޓަލް ޤާއިމުކުރުން މާލޭގައި، އައި.ޖީ.އެމް.އެޗް. ސަރަޙައްދުގައި. މެންޓަލް ހޮސްޕިޓަލް ލ. ގަމުގައި، އިންޑިއާގެ އެހީގައި. ތެލެސީމިއާ ހޮސްޕިޓަލް މިހާރު ވަނީ އިންވެސްޓަރަކާ އެކީގައި އެގްރީމަންޓް ހެދިފައި. އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންގެ ހޮސްޕިޓަލްގެ މަސައްކަތް އަދި ޕްރޮކިއުމަންޓް ސްޓޭޖުގައި އުޅެނީ.

މި މަޝްރޫޢުތަކަކީ، ސްޕެޝަލް ހޮސްޕިޓަލްސްތައް. މި މަޝްރޫޢުތައް އިރާދަކުރެއްވީތީ ކުރިއަށް އެބަދޭ. ދެން ރަށްރަށަށް ބަލާއިރުގައި، އަރބަން ސެންޓަރތަކުގައި މިހިރަ ހޮސްޕިޓަލްތައް އަޕްގްރޭޑް ކުރުމާއި، ޓާޝަރީ ކުރުމާއި، މިކަންކަންވެސް ވަނީ ހަވާލުކުރެވި، ވަރަށް ބާރު ސްޕީޑްގައި ކުރިއަށް ގެންދެވޭ މަޝްރޫޢުތައް މިއީ. އެހެންވީމާ، މިއީ، ކުރިއަށް އޮތް ދެ އަހަރު ތެރޭގައި، ޓާޝަރީ ފެންވަރަށް ގެނެވޭ ރަށްރަށް، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ 2026 ނިމެންވާއިރަށް. ބައެއް ރަށްރަށުގައި މިހާރުވެސް ޓާޝަރީ އިތުރަށް ޚިދުމަތް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްދަނީ.

އެހެންވީމާ، މިގޮތުން ބަލާއިރުގައި، ޞިއްޙީ ދާއިރާގައި 58 މަޝްރޫޢެއް އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މިހާރު ސޮއިކޮށްފައި، ނޫނީވިއްޔާ ކުރިއަށް އެބަދޭ. އޭގެތެރޭގައި، 19 އާ ހޮސްޕިޓަލް، 15 އާ ޞިއްޙީ މަރުކަޒު އެބަ ހިމެނޭ. އަދި 24 ރަށެއްގައި އެކްސްޕެންޝަން މަސައްކަތް އެބަ ހިމެނޭ. މި ޗާޓުން އެ ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ރަށްރަށް އެއީ. އެހެންވީމާ، ގާތްގަނޑަކަށް ހުރިހާ ރަށެއް، ހުރިހާ އަތޮޅެއް ކަވަރުވޭ އެބަ. ދެން މި ޗާޓުގައި ނުހިމެނޭ، މި އަންނަ އަހަރަށް ކުރަންހުރި މަސައްކަތް މިއީ. 84 ރަށެއްގައި، 89 މަޝްރޫޢު. އެއީ، ހެލްތް ސެންޓަރ ޤާއިމުކުރުން، އަޕްގްރޭޑް ކުރުން. ހެލްތް ސެންޓަރުތައް ހުރީ ހަމަ އެހެން ކަންކަންވެސް ހުރިހެން ހުރީ އިނގޭތޯ. ހަމަ ވީރާނާވެފައި ހުރީ. އަޅުގަނޑަކަށް ނޭނގެ، ކުރީގެ މީހުން ކުރީ ކޮންކަމެއް ކަމެއް. އެހެންވީމާ، އެ ތަންތަން ހެދުމުގެ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑުމެން މި ކުރަނީ. 88 ރަށެއްގައި، 89 ހެލްތް ސެންޓަރ ޤާއިމުކުރުން، ނޫނީވިއްޔާ ހޮސްޕިޓަލް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ގެންދާނަން އިނގޭތޯ. މިއީ ސީދާ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން ކުރާ މަސައްކަތް. މިއީ ޕްލޭންޑް ކަންކަން. ޕްލޭނެއްގެ ތެރެއިން، ތަރުތީބެއްގެ ތެރެއިން ކަންކަން ކުރަމުންދާގޮތް، ވަރަށް ސާފުކޮށް މި ދަންނަވާލަނީ.

ޞިއްޙީ ދާއިރާގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު، ދުޅަހެޔޮ މުޖުތަމަޢެއްގެ ވާހަކަ ދައްކަންވާނެ. މިއީ ޕްރިވެންޓިވް ހެލްތް ކެއަރ، ޕަބްލިކް ހެލްތް ކެއަރއަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަރަށް މުހިންމު ސިޔާސަތެއް. މީގެ ކުރީގެ ބައެއް ސަރުކާރުތަކުން ހަމައެކަނި ބަލަނީ، މީހާ ބަލިވީމާ އަޅައިލަން. ބަލިވޭތޯ އުޅޭހެންވެސް ހީވޭ، ކަންތައްތައް އޮންނަ ގޮތުން. ލައިފް ސްޓައިލް، ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތު އޮންނަ ގޮތުން، ކެންސަރު ބައްޔާ، ހުރިހާ އެއްޗަކަށް ދާން ދޫކޮށްލާފައި ނޫންތޯ އޮތީ. އެހެންވީމާ، ނޮން ކޮމިއުނިކެބަލް ޑިޒީޒްތައް ރާއްޖޭގައި ވަރަށް ގިނަ. ބަލިކުރަން އުޅޭހެން ހީވަނީ. ބަލިވީމާ ޚިދުމަތް ދޭކަށްވެސް އެހާ ބޮޑަކަށް ނެތް ކަމެއް ކޮށްފައެއް. ދެންމެ މި ފާހަގަވީތާ، އެއްވެސްތާކު ހޯލްސޭލް ސެންޓަރެއްވެސް ނެތް. ރަނގަޅު ފެންވަރެއްގެ ހޮސްޕިޓަލެއްވެސް. އެހެންވީމާ، އެކަންކަން ކުރަން ނިންމާފައި އޮތް ގޮތް ދެންމެ މި ދެންނެވީ.

އެއާއެކީގައި، ޕްރިވެންޓިވް ޕަބްލިކް ހެލްތް ދާއިރާ ތަރައްޤީ ކުރަން އަޅުގަނޑު ނިންމާފައިވާ ގޮތް މިއީ. މިހާރު ޖީ.ޕީ. ނިޒާމަކީ ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެއް. ޖީ.ޕީ. ކްލިނިކްތައް މާލޭގައި ފުރަތަމަ މި ޤާއިމުކުރަނީ، ދެން ހަމަ ސިޓީތަކަށްވެސް އެކްސްޕޭންޑް ވާނެ. ޖީ.ޕީ. ކްލިނިކްތަކުން ވަރަށް ގިނަ، ކުދިކުދި ކަންކަން އެބަ ޙައްލުވޭ. ދެން އެއަށްފަހު، ސްޕެޝަލައިޒްޑް ޑޮކްޓަރުންނާ ހަމައަށް ދާގޮތަށް. ކުރީގެ ކޮރަލް ބޮލުވަރޑް ޕްރޮޖެކްޓަށް އެޅި ޝޯ ފްލެޓް ކިޔާތަން މިހާރު އެވަނީ، އާރު.ޑީ.ސީ.އިން އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުކޮށްފައި، ޖީ.ޕީ. ކްލިނިކެއް ހަދަން. މާލޭގައި ހަދާނެ ހަތަރު އަވަށުގައި، ހަތަރު ޖީ.ޕީ. ކްލިނިކް. އެތަން މިހާރު ހަދަން އެ ހަވާލުކުރީ. ދެން އަޅުގަނޑުމެން އެކި އަވަށްތަކުގައި، އެކި ތަންތަން ހަވާލުކުރާނަން ހަދަން. އޭރުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަރަށްބޮޑު ތަނުން، އަޞްލު ޙަޤީޤަތުގައި، ރައްޔިތުންނަށް ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއް ޤާއިމުކުރަން ވަރަށް ފަސޭހަވެގެންދާނެ.

ހުރިހާ އަތޮޅަކަށް ޕްރައިމަރީ ހެލްތް ކެއަރ ފުޅާކުރުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ހަމަ ބާރު ސްޕީޑްގައި އެބަދޭ. ޓޮބޭކޯ ސިސޭޝަން ކްލިނިކްތައް މިހާރު ކޮންމެ ރަށެއްގައި ހުންނާނެ. އަދި ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް އެބަ ދެން ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން، އެ ތަންތަން އިތުރަށް އިކުއިޕް ކުރަން. މެޓީރިއަލް ވައިސް، އަދި ޓްރެއިންޑް މީހުން ވައިސް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު ބޭނުން، ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމުން ރައްޔިތުން ދުރުވާން. އޭރުން މި ޖެހޭ ބަލިތަކުން ސަލާމަތް ވާނީ. ވަރަށް ގިނަ ބަލިތައް. ޚާއްޞަކޮށް، ގައިންގަޔަށް ނާރާ ބަލިތައް ޖެހޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް ރީޒަނަކީ، ހަމަ ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުން. އެހެންވީމާ، އެކަމުން ދުރުވުމަކީ، އަޅުގަނޑު ވަރަށް އެދޭ ކަމެއް، ކޮންމެ ރައްޔިތެއްވެސް. ދެން އަޅުގަނޑަށް މިހެން ބުނެލަން ފަސޭހަ، އަޅުގަނޑު ދުވަހަކުވެސް ސިނގިރޭޓެއް ނުބޯތީ. އެކަމަކު އަޅުގަނޑަށް އެނގޭ، މީހުންގެ ކަށީގައި ހިފާފައި ހުރި ކަމެއްކަންވެސް. އެހެންވީމާ، މިކަމުން ދުރުވާން އަޅުގަނޑު އެދެން، ހުރިހާ ރައްޔިތުންވެސް. އެހެންވީމާ، ދުރުވާން ބަލާއިރުގައި، ދުރުވާން އެހީވެސް ވާންޖެހޭނެ. އެހެންވީމާ، ޓޮބޭކޯ ސިސޭޝަން ކްލިނިކްތައް، ހުރިހާ އަތޮޅެއްގަޔާއި، ހުރިހާ ރަށެއްގައި ޤާއިމުކުރެވިގެން ދާނެ.

ދެން އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ވަރަށް ގިނަ މެންޓަލް އިޝޫޒް ދޮގެއްތޯ؟ ދެން މެންޓަލް ހެލްތް ލައިނެއް އަޅުގަނޑުމެން އަލަށް މި ސަރުކާރުން ޤާއިމުކޮށްގެން، މިދިޔަ އަހަރަށްވުރެ މި އަހަރު އޭގެ ބޭނުންކުރި މީހުން ގިނަ. ސީދާ ވަން ޓު ވަން ޚިދުމަތް ދެވެމުން އެ ދަނީ.

ދެން ބޭހުގެ ވާހަކަ ވަރަށް ބޮޑު އިޝޫއަކަށްވި. މި އިޝޫއަކަށްވީ ގޮތް އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލަފާނަން. ދެން ފަހުން އާސަންދަ ވާހަކަ އަންނާނެ. އާސަންދަ ރިފޯމްގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެން އެޅި ފިޔަވަޅުތަކެއް ބޭސިކަލީ. ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި ވަރަށް ކުރުކޮށް އެ ވާހަކަ ގެނައިން. އާސަންދަ ރިފޯމްގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން އެޅި ފިޔަވަޅަކީ، ތައުޒަންޑް، ޓޫ ތައުޒަންޑް ޕަސެންޓް ޕްރޮފިޓް، ކުރީ ބައެއް ބޭސްތަކަށް. އާސަންދައިގެ ތެރެއިން މި ލާރި ޕްރައިވެޓް ކުންފުނިތަކަށް ލިބެނީ. ކިހާބޮޑު އިސްރާފެއްތޯ؟ އެހާ ބޮޑު ޕަސެންޓޭޖެއް. ސެވެރަލް ހަންޑްރެޑުން ގޮސް، ވަން، ޓޫ ތައުޒަންޑް ޕަސެންޓް ޕްރޮފިޓް. އާސަންދަ ތެރެއިން ނަގާ މި ފައިސާ. މިގޮތަށް ފައިސާ ނަގައިގެން، ބޭހުގެ ވިޔަފާރި ކުރަން ފެށި ބަޔަކު، އިސާހިތަކު އެބަތިބި މިހާރު ބޮޑެތި މަހުޖަނުންނަށް ވެފައި. ހަމައެކަނި ބޭހުގެ ވިޔަފާރިކޮށްގެން. އެހެންވީމާ، އެކަން ރަނގަޅުކުރަން، އަޅުގަނޑުމެން އަގުތައް ކެޕްކޮށްލީ. ކުޑަކޮށްލީ. ކުޑަކޮށްލީމާ، މީގެ ރިޕަކަޝަނެއް ގޮތުގައި، ބައެއް ވިޔަފާރިވެރިން، ބޭހުގެ ވިޔަފާރިވެރިން، އަޅުގަނޑު އެދެން އެބޭފުޅުން އަޅުގަނޑަށް މާފުކުރައްވާނެ ކަމަށް. އެކަމަކު ޙަޤީޤަތް ދަންނަވާލަން. ހަމަ ޤަޞްދުގައި ގެނައުން ހުއްޓާލީ ބައެއް ބޭސް. ހަމަ ޗޯކް ކޮށްލަންވެގެން. ހުއްޓާލީމާ ތާށިތަކެއް ދިމާވީ. އެސް.ޓީ.އޯ.އަށް އިންޓައިމް ނުގެނެވުނީ ބޭސް އެހާވަރަށް. ދެން ހަމަ ވަރަށް ސާފުކޮށް މިކަން ވީގޮތް މި ދަންނަވާލީ.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ދެތިން ކަމެއް ކޮށްފިން. އެއްކަމަކަށް، އަސާސީ އީ.އެމް.އެލް. އެސެންޝިއަލް މެޑިސިން ލިސްޓުގެ 10 ބޭހެއް ފިޔަވައި، ހުރިހާ ބޭހެއް ގެނެސްފި މިހާރު އެސް.ޓީ.އޯ.އިން. ގެނެސް ހުރިހާ ރަށެއްގައި މިހާރު ހުންނަންވާނެ. އެސް.ޓީ.އޯ.އިން ދިން މަޢުލޫމާތު މިއީ. ދެން އެއްވެސް ރަށެއްގައި އެސް.ޓީ.އޯ. ފިހާރަ ނެތިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން އެދެން، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ މަޢުލޫމާތު ފޮނުވައިދިނުން. އެސް.ޓީ.އޯ. ހުރިހާ ބޭސް ފިހާރައެއްގައި މިހާރު އީ.އެމް.އެލް.ގެ 10 މެޑިސިނެއް ނޫނީވިއްޔާ ހުންނާނެ. އެ 10 މެޑިސިން ގެނައުމުގެ މަސައްކަތްވެސް އެބަ ކުރޭ. ދެން، އެޕްރޫވްޑް ޑްރަގް ލިސްޓް. އެޕްރޫވްޑް ޑްރަގް ލިސްޓުގައި ހިމެނޭ 1207 ޖެނެރިކް ބޭހުގެ ތެރެއިން، 787 ބޭސް މިހާރު ލިބެމުން ދަނީ. ބާކީ ގެނައުމުގެ މަސައްކަތްވެސް އެބަ ހިނގާ. 300 ބޭހަށް އެވަނީ އޯޑަރ ދީފައި. ދެން އަނެއް 115 ބޭސް ސަޕްލަޔަރުން ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ.

ދެން އަޅުގަނޑު ހަމަ ކުރިން މި ދެންނެވީ ނޫންތޯ، އަޅުގަނޑުމެން ކަޓްޑައުން ކޮށްލި ވާހަކަ. އެ ކަޓްޑައުން ކޮށްލި ކޮށްލުމަށް ކުޑަކުޑަ މާރޖިންއެއް ލައިދީފިން މިހާރު އިނގޭތޯ. މި އެޕްރީލް މަހުގެ 20 ން ފެށިގެން، އަޅުގަނޑުމެން ކުރިން ޕްރައިވެޓް ސެކްޓަރއަށް މި ބޮޑު ޕްރޮފިޓެއް ނަގަމުންދިޔަ ދިޔުން ކަނޑާލި ކަނޑާލުމުގައި، އަޅުގަނޑު ހަނދާންވަނީ 15 ޕަސެންޓްކަންނޭނގެ އަޅުގަނޑުމެން އިތުރުކޮށްލަދީފިން. މާނައަކީ، އެމީހުންނަށް ކުރިއަށްވުރެ، މިދޭތެރެއިން ކަޓްޑައުން ކޮށްލި ވަރަށްވުރެ ތަންކޮޅެއް ރަނގަޅު އެއްޗެއް ލިބޭގޮތް ހަދައިދިނީ މި 77 ބޭހަކަށް. އެންމެ ގިނައިން ގެންނަ 77 ބޭހަކަށް. އެކަންވެސް މި ކުރީ، ދެން އެމީހުންނަށްވެސް މީގެ ތެރެއިން، އިތުރު ހިތްވަރެއް ދޭން، ބޭސް ގެނައުމުގައި. އެ ސްޓޮކް މެއިންޓެއިން ކުރަން ބާރުއެޅުމަށްޓަކައި.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން، މިކަމުގައި މިހާރު ހިފެހެއްޓުމެއް ނައިސް، އެ ބޭފުޅުން ބޭސް ގެންނަވާނެ ކަމަށް. މިހާރު ކުރިއަށްވުރެ އެ މީހުންނަށް ލިބޭ ޕްރޮފިޓް، އެންމެ ކުރިން ލިބުނުވަރާ ގާތަށްވެސް އޮފްކޯޒް ނުލިބޭނެ. އެއަށްވުރެ، ފަހުން ކުޑަކޮށްލި ވަރަށްވުރެ ރަނގަޅު ވާނެ މިހާރު.

އާދެ، ދެން ހަމަ ދުންފަތުގެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑު ހަމަ ދައްކާއިރުގައި، މި ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭންގެ ވާހަކަ ފާހަގަކޮށްލާނަން. މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ، ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭން ހުށަހަޅާފައި. ފުރަތަމަ އިޞްލާޙު މިހާރު ވަނީ ގެޒެޓްކޮށްފައި. ދެން އޭގެފަހުން، މިހާރު ވާނީ، ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭން އިޞްލާޙުވެސް ހުށަހަޅާފައި. އޭގެ ދަށުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، ތަންފީޒުވެގެން އަންނަނީ 1 ނޮވެންބަރުން ފެށިގެން، 2007ގެ ޖަނަވަރީ މަހުން ފެށިގެން އުފަންވި އަދި އުފަންވާނެ ހުރިހާ އެންމެންނަކީ، ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމުން ދުރު ބަޔަކަށް ވެގެންދިޔުން. އެހެންވީމާ، އެއީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒުވާން ޖީލު ސަލާމަތްކުރުމުގައި، އެކަމުގެ ތެރެޔަށް ނުގޮސް ތިބި މީހުން، އޭގެ ތެރެޔަށް ނުވަދެ ހިފެހެއްޓުމަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށް ކޮށްދެވޭ ވަރަށް ބޮޑު ކަމަކަށް ވާނެ.

ދެން އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު މި ތަންފީޒުކުރާ ޤާނޫނުގެ ތެރެއިންވެސް، އިމްޕްލިމެންޓޭޝަންގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވޭޕް މަނާކުރެވިފައި އޮތް އޮތުމުގެ ތެރެއިން، 26,000 ވޭޕް، ނޫނީވިއްޔާ އޭގެ އާލާތްތައް ވަނީ ހިފެހެއްޓިފައި. 14.5 މިލިއަން ސިނގިރޭޓް އަތުލައިގަނެވިއްޖެ، މި ޤާނޫނު އިޞްލާޙުކުރި ފަހުން. ސްމަގްލް ކުރި ސިނގިރޭޓް. އެހެންވީމާ، ކުރިން ދެންނެވި ގޮތަށް، ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ތަންފީޒު ވާނެ، ނޮވެންބަރު 1 ން ފެށިގެން. އޭގެ ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއް.

އަޅުގަނޑު ކުރިން ދެންނެވިން، ޕްރިވެންޓިވް ހެލްތް. އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ބަލިތައް ފެތުރުނަ ނުދިނުމަށްޓަކައި އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑެތި ކަންތައްތައް މި ކުރެވެނީ. ވޭޕް މަނާކުރުން، ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭން، ދެން ސިނގިރޭޓް. އެއިން ދުރުވުމަށްޓަކައި އެޅިފައި ހުރި ފިޔަވަޅުތައް. އޭގެ ސަބަބުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މުސްތަޤްބަލުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޞިއްޙީ ޙާލަތު ރަނގަޅުވެގެންދާނެ. ޞިއްޙީ ޙާލަތު ރަނގަޅުކުރުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް ކުޅިވަރު ކުޅުމަކީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ލައިފް ސްޓައިލަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. އަޅުގަނޑުމެން ހެލްތީ ލިވިންގއެއްގައި އުޅޭކަމަށްވަންޏާ.

އެގޮތުން ބަލާއިރުގައި، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ވާނެ ސޮއިކޮށްފައި، ކުޅިވަރުގެ 192 މަޝްރޫޢުގައި. އަދި 377 މަޝްރޫޢެއް އިތުރަށް ސޮއިކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައި ވާނެ. އޭގެ ތަފްޞީލަށް އަޅުގަނޑު ގޮސްލާނަން. މީގެ ތެރޭގައި، ފިޓްނަސް އެންޑް ރިކްރިއޭޝަން ސެންޓަރުތައް، މިހާރު ސޮއިކުރެވިފައިވާ އަދަދާއި، ސޮއިކުރަން ޕްލޭން ކުރެވިފައިވާ އަދަދު، މީގެތެރެއިން ފެނިގެން މިދަނީ. އާދެ، ފިޓްނަސް އެންޑް ރިކްރިއޭޝަން ސެންޓަރުތައް، މުޅި ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ޤާއިމުކުރުމަށް މިހާރު ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ގޮތް، މި ޗާޓުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ. ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއްގައި ފިޓްނަސް ރިކްރިއޭޝަން ސެންޓަރު ޤާއިމުކުރުމަށް މިހާރު ވަނީ ސޮއިކުރެވިފައި. އަދި ޕްލޭން ކުރެވިފައި، މި އަންނަ އަހަރު ތެރޭގައި ހަވާލުކުރުމަށްޓަކައި 117 ރަށެއް ވަނީ ކަނޑައެޅިފައި. އައުޓްޑޯ ޖިމް، އައުޓްޑޯ ޖިމްތައްވެސް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއްގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޤާއިމުކުރެވިގެންދާނެ. އައުޓްޑޯ ޖިމް ޤާއިމުކުރަނީ، އެއީ، ހުރިހާ އުމުރުފުރައެއްގެ ރައްޔިތުންނަށްވެސް ފައިދާވާ ކަމަކަށްވޭ. އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ، ކަސްރަތުކޮށްގެން، ރަނގަޅު ކާއެއްޗެތި ކައިގެން، ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމުން ދުރުވެފައި އޮތް މުޖުތަމަޢެއް ރާއްޖޭގައި އޮންނަން. މިކަމަށް މިހާބޮޑަށް މި އިންވެސްޓް ކުރަނީ އެހެންވެގެން. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓާގެޓަކީ، މި އަންނަ އަހަރު ނިމޭއިރުގައި، ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ހުންނާނީ އައުޓްޑޯ ޖިމް އެޅިފައި. ހުރިހާ ރަށެއްގައި އިކުއިޕްޑް ފިޓްނަސް އެންޑް ރިކްރިއޭޝަން ސެންޓަރުތައް ހުންނާނެ. ހުރިހާ ރަށެއްގައި ކުޑަކުދިންގެ ޕާކު ހުންނާނެ ޤާއިމުކުރެވިފައި. އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެކަންކަން ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ.

އާދެ، މީގެތެރެއިން ހަމަ ދެތިން މަޝްރޫޢެއް އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލާނަން، ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން. ސްކޭޓް، ސްކޭޓް ކުރުމަކީ، ވަރަށް ގިނަ ޒުވާން ކުދިން ކުރާ ކަމެއް. އަޅުގަނޑުމެން މިހާރުވާނެ، ދެ މަޝްރޫޢެއް މިކަމުގައި ކުރިއަށްގެންދަން ނިންމާފައި. ބިން ކަނޑައަޅައި، ހުރިހާ ކަމެއް ނިންމާފައި. ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން ކުރިއަށްގެންދާ މަޝްރޫޢެއް، އުސް ފަސްގަނޑުގައި ސްޓޭންޑަޑް ސްކޭޓް ޕާކެއް ހެދުން. އެ މަޝްރޫޢު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަރަށް އަވަހަށް އަޅުގަނޑުމެން ފަށައި، މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ނިންމައި ހުޅުވާނަން.

ދެން އިންޓަރނޭޝަނަލް ސްކޭޓް ޕާކެއް. އިންޓަރނޭޝަނަލް މުބާރާތްތައް ގެންދެވޭ ފެންވަރުގެ ސްކޭޓް ޕާކެއް، ހުޅުމާލޭގައި އެޗް.ޑީ.ސީ.ގެ ފަރާތުން އެޅުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މިހާރުވާނީ، އެޗް.ޑީ.ސީ.އާ ހަވާލުކޮށްފައި. އަޅުގަނޑު ހަނދާންވަނީ 25,000 އަކަފޫޓުގެ ބިމެކޭ ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ. ދެން ރޭސިންގ ޓްރެކް އެޅުމަށްވެސް މިހާރުވާނީ އެމް.އޭ.ސީ.އެލް.އާ ހަވާލުކޮށްފައި. އެމް.އޭ.ސީ.އެލް.އިން އިންވެސްޓްކޮށްގެން، އެ ރޭސިންގ ޓްރެކް ހަދާގޮތަށް މިހާރު ވާނީ. އެންމެ ފަސޭހައިން ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އަޅުގަނޑަށް ދަންނަވާލެވޭނެ ގޮތަކީ، އެ ޓްރެކް ހަދަނީ ލިންކްރޯޑް، ބުރިޖުން ފެށިގެން ހުޅުމާލެއަށް ދާން މި އޮންނަ ހައިވޭ. މި ހައިވޭގައި ބޭރަށް ހުންނާނެ ސޯލާ ޕެނަލްތަކެއް. އޭގެ ބޭރުން އޮންނަ މޫދުން ބައެއް ހިއްކައިގެން. އެއީ، މީހުން އުޅޭ ސަރަޙައްދަކުން މިކަމެއް ނެތް ކުރެވޭކަށް. ނުރައްކާތެރިވީމަ. ހުޅުމާލެއަކު ބިމެއް ނެތް. ގުޅިފައި އޮންނަތާކު މިކަން ކުރަން ބޭނުން. އެހެންވީމާ، އެ ތަނުން އެބަ ލިބޭ ލެންތު. ދެން އެ ސަރަޙައްދު ހިއްކަން ބޭނުންވާވަރަކަށް ހިއްކެން އެބައޮތް. ރާޅުޖަހާ ސަރަޙައްދުވީމާ. އެހެންވީމާ، ހިއްކާފައި އެތަނުގައި ރޭސިންގ ޓްރެކް އަޅަން މިހާރުވާނީ އެމް.އޭ.ސީ.އެލް. އަށް ދަންނަވާފައި. އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަން، އެ މަސައްކަތް ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ފަށާނެ ކަމަށް. ތިޔަބޭފުޅުން އެމް.އޭ.ސީ.އެލް. ތުރޫކޮށް، އޭގެ ޑީޓެއިލްސް ހޯއްދެވުން އެދެން. ނިމޭނެ ޑޭޓަކާއި، އެ މީހުން ޚަރަދުކުރާވަރާއި، ތަފްޞީލުތައް.

ދެން ނެޓްބޯލް ކޮމްޕްލެކްސްއަކާއި، ފުޓްސެލް ކޮމްޕްލެކްސްއެއް އަޅަން މިހާރުވާނީ ހުޅުމާލެއިން، ދެ ބިން ހޯދާފައި. އެއީ، މަލްޓި ސްޓޯރީކޮށް އަޅާ ދެ އިމާރާތް. އެ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ޢަމަލީ މަސައްކަތް، މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ފަށާނެ.

ދެން އަޅުގަނޑު ކުރިން ދެންނެވި ގޮތަށް، ކުޑަކުދިންގެ ޕާކުތައް. ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ސަރަޙައްދެއްގައި، މިހާރު ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ރަށްތައް މިއީ. އެކަމަކު މި އަންނަ އަހަރު ނިމެންވާއިރަށް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، ކުޑަކުދިންގެ ޕާކު ތަރައްޤީކޮށް ނިމޭނެ.

އާދެ، އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމަށް ބަލައިލާއިރުގައި، އާސަންދައިން ޚަރަދުކުރެވިފައިވާ ގޮތް އަޅުގަނޑު މި ފާހަގަކޮށްލަދެނީ. އާސަންދަ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ކޮންމެ އަހަރަކު ޚަރަދުކުރެވިފައިވާ ޢަދަދު، އަދި މި އަހަރުގެ މިއަދާ ހަމައަށް، މިދިޔަ މަހުގެ 22 ވަނަ ދުވަހާ ހަމައަށް، ޚަރަދުކުރެވިފައިވާ މިންވަރު މިއިން ފާހަގަވެގެންދާނެ. އަދި އެންސްޕާއިން ޚަރަދުކުރެވުނު ޢަދަދުވެސް، މި ޗާޓުން ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ. ސިންގަލް ޕޭރަންޓް އެލަވަންސް، މެޑިކަލް ވެލްފެއަރ އަދި ޑިސްއެބިލިޓީ އެލަވަންސްވެސް ދެވިފައިވާ ޢަދަދު، މިލިއަން ރުފިޔާއިން، މިއިން މި ފާހަގަވެގެން މިދަނީ.

އާދެ، ދެން ފޯސްޓަރ ޕޭރަންޓް އެލަވަންސާއި، ފައިނޭންޝަލް އެސިސްޓެންސް ފޮރ ތެރަޕިޓިކަލް ސަރވިސަސްއަށް ޚަރަދު ކުރެވިފައިވާވަރުވެސް، އެންސްޕާއިން ކުރެވިފައިވާވަރު މި ޗާޓުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ.

އާދެ، ''ހާލު ކިހިނެއް'' ޕްރޮގްރާމްގެ ނަމުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޓީމުތައް، ރާއްޖޭގެ 14337 ގެޔަކަށް މިހާރު ހިނގައްޖެ. އެ ބޭފުޅުންގެ ހާލުބަލައި، އެ ބޭފުޅުންނަށް އެހީވުމަށް ކަންތައްތައް ކުރުމަށްޓަކައި. މިއީ ވަރަށް ގާތުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތް ދިނުމުގެ ސިޔާސަތުގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށްގެންދާ މަޝްރޫޢެއް. މިހާރު 16 އަތޮޅެއް ކަވަރކޮށް ނިމުނީ. ދިސް އިޒް އޮންގޮއިންގ ޕްރޮސެސް.

ޒަކާތު ފަންޑުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން ހަމަ އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ތެރެއިން، ތެލެސީމިއާ ބޯންމެރޯ ޓްރާންސްޕްލާންޓް މަސައްކަތް، މިހާރު 14 ކުއްޖަކު މިވަނީ ފަރުވާއަށް ފޮނުވިފައި. އެއީ، އަޅުގަނޑު ވެފައިވާ ވަޢުދެއް. ސަރުކާރުގެ ޚަރަދުގައި އަޅުގަނޑުމެން ބޯންމެރޯ ޓްރާންސްޕްލާންޓް ކޮށްދޭނެ ކަމަށް. އެހެންވީމާ، އެކަން އިރާދަކުރެއްވީތީ ދަނީ އެގޮތަށް.

އަދި ހަމަ އަނެއް ވަޢުދު މިއީ އައި.ވީ.އެފް.، އައި.ޔޫ.އައި. ފަރުވާއަށް އަޅުގަނޑުމެން ނިޒާމުގެ ތެރެއިން މަގުފަހިކޮށްދެން. އެކަން ހަމަޖައްސައިދިން ފަހުން މިހާރު 96 ފަރާތަކަށްވަނީ، ފަރުވާ ދެވިފައި.

އާދެ، ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމު. އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ކަންކަން ކުރަން ބޭނުންވަނީ، ދެންމެ ފެނުނު ހުރިހާ ޗާޓަކުންވެސް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، މާލެ ނޫން ހުރިހާ ތަނަކަށްވެސް ހަމަ އެއްވަރަކަށް ސަމާލުކަންދޭކަން. ލާމަރުކަޒީކޮށް ކަންކަން ކުރަން ބޭނުންވަނީ. ކައުންސިލްތައް ބާރުވެރިކުރުވައިގެން، ކަންކަން ކުރަން ބޭނުންވަނީ. އެގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންވާނީ ހުޅުވާލާފައި، 28 ރަށެއް ކައުންސިލްތަކަށް ނެގޭގޮތަށް. ޕްރޮޕޯޒަލް ހުށަހަޅައިގެން. ދެން މި ހުޅުވާލި ފުރުޞަތުގައި، މިހާރު ހަތަރު ރަށެއް ދޫވެސްކުރެވިއްޖެ. ހަމަ އެ ޕްރޮޕޯޒަލްއަކީ، އޯޕަން ފުރުޞަތެއް އިނގޭތޯ. ޕްރޮޕޯޒަލް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުޞަތަކީ، ހުޅުވާލެވިފައި އޮތް ފުރުޞަތެއް. ވަކި ގަވާއިދެއް ގެޒެޓް ކުރެވިފައި އޮތް. މި ހަތަރު ރަށް މިހާރު މިވަނީ، އެގޮތުން ދޫކުރެވިފައި.

ދެން އިޚްތިޞާޞްގެ ތެރޭގައި، އެއަށް އިތުރުކުރެވުނު ރަށްތަކަށް ބަލާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެން ވަނީ އިޚްތިޞާޞްގެ ތެރެއަށްވެސް ބައެއް ރަށްތައް އިތުރުކޮށްދެވިފައި. މ. މުލީގެ އިދާރީ ދާއިރާ، އިޚްތިޞާޞަށް ބަދަލުގެނެސް، މ. ބޯހުރާ ހިމެނުން. ލ. ގަމުގެ އިދާރީ ދާއިރާ، އިޚްތިޞާޞަށް ބަދަލުގެނެސް، ލ. ބޮޑުފިނޮޅު ހިމެނުން. އަދި ގއ. މާމެންދޫ އިޚްތިޞާޞްގައި ގއ. ހުޅިމެންދޫ މިހާރުވާނީ ހިމަނައިދީފައި. މިއީ މުޅިންވެސް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި އަޅުގަނޑު ވެފައިވާ ވަޢުދުތައް. ރައްޔިތުން ވަރަށް ބޮޑަށް އެދިފައިވާ ކަންކަން. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު މިހާރު މިވަނީ މިކަންކަން ކޮށްދީފައި.

އަދި އޭގެ އިތުރަށް، ރަށުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައިވެސް، 11 ރަށެއް ހަމަޖައްސައިދީފިން. މިވެސް އަޅުގަނޑު ހަމަ ރިޔާސީ އިންތިޚާބާއި އަދި ދަތުރުތަކުގައްޔާއި، އެކިކަހަލަ ބައްދަލުވުންތަކުން ކޮމިޓްމަންޓް ދެވިފައި، ރައްޔިތުންނަށް ވަޢުދުވެފައި ހުރި ކަންކަން. އެހެންވީމާ، މި 11 ރަށް މި ޗާޓުން، މި ސްލައިޑުން މި ފެންނަނީ 7 ރަށެއް. ދެން މި ސްލައިޑްގައި ބާކީހުރި ރަށްރަށް. އެންމެފަހުން ހދ. ހިރިނައިދޫ، އެ އަތޮޅު ނެއްލައިދޫގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސައިދިނީ އިހަކަށްދުވަހު. މީގެ ބޭނުމަކީ، އެ ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ އިޤްތިޞާދީ ކަންކަން ކުރުމާއި، ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމާއި، ޚިދުމަތްދިނުމާއި، މިހެންގޮސް ކަންކަމަށް ބިން ލިބިގެން ދިޔުން. އެހެންވީމާ، ލާމަރުކަޒީކޮށް، ރައްޔިތުންނަށް ރައްޔިތުންގެ ބާރުވެރިކަން ހޯދައިދޭން އަޅުގަނޑު މި މަސައްކަތް ކުރަނީ. އެ ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ކަންކަމަށް މަގުފަހި މިކޮށްދެނީ. އެ ބޭފުޅުންނަށް ކަންކަން ކޮށްދެވޭނެ ގޮތްގޮތް ބަލައިގެން.

ކައުންސިލް އިމާރާތްތައް ޤާއިމުކުރަނީވެސް އެ ބޭނުމުގައި. ބައެއް މީހުން ސުވާލުކުރޭ، ކީއްކުރަން ކުރާ ކަމެއްހޭ ތިއީ؟ އެކަމަކު ކައުންސިލަކުން ޚިދުމަތްދެނީ ކޮންމެ ރަށެއްގައި މުނިސިޕަލް. ދެން ހަމަ އެތަނުގައިވެސް ތިބެނީ އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންނޭ. ދިވެހި ރައްޔިތުން. އިންސާނުން. އެ މީހުން އުޅެންވީ ފޫޖަހާފައި ހުރި، ބޮލަށް ވެއްޓެންވެފައި ހުރި ތަނެއްގައި، އެއީ، ފާރުތައްވެސް ފަޅައިގެން ގޮސްފައި. އެއީ ގޮތެއްނޫން. އެހެންވީމާ، އެ ތަންތަން އެބަ ވާންޖެހޭ، އެ މުވައްޒަފުންވެސް ރަނގަޅު މާޙައުލެއްގައި، ހިތްހަމަޖެހޭ މާޙައުލެއްގައި މަސައްކަތް ކުރީމާ، އެ މުވައްޒަފުންގެ ފަރާތުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތެއް އުފާވެރިގޮތެއްގައި ދެވޭނީ. ޢަދުލުވެރިވާންޖެހޭނެ އަޅުގަނޑުމެން.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވީ، ކައުންސިލްތައްވެސް ހަދައިދޭން. އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް ވަރަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފެނުނީ، ކައުންސިލް އިމާރާތްތައް ހަދައިދިނުން. ބައެއް އިމާރާތްތައް އެބަހުރި، 35 އަހަރު، 40 އަހަރު ވެފައި. ބޮލަށް ވެއްޓެންވެފައި ހުރި އިމާރާތްތައް. އެހެންވީމާ، ކައުންސިލް އިމާރާތްތައް ހަދައިދޭން ނިންމީ މިހެންވެގެން. މިއީ، ކޮންޓްރެކްޓަރ ފައިނޭންސް އުޞޫލުން ހަވާލުކުރި 55 ރަށް. ދެން މިއީ، ޗައިނާގެ ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން ހަދަން ނިންމާފައިވާ 50 ރަށް. އެހެންވީމާ، ޖުމުލަ 105 ރަށް.

އާދެ، ލާމަރުކަޒީކޮށް ކަންތައް ކުރުމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުމެން ނިންމާފައި ހުރި ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، އައި.ޑީ.ކާޑު ދޫކުރުމުގެ ޚިދުމަތްވެސް މިވަނީ ރަށްރަށަށް ފަތުރާލާފައި. މި ޗާޓުން މި ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ، މިހާރު ޤާއިމުކުރެވި، އަދި ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި އައި.ޑީ.ކާޑު ޚިދުމަތް ޤާއިމުކުރަން ނިންމާފައިވާ ރަށްރަށާއި، އަދި އެއާއެކީގައި ޕާސްޕޯޓުގެ ޚިދުމަތް. މިއީ، މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހަމަ އިނގޭތޯ، މި އަހަރުގެ ނިމެންވާއިރަށް، އައި.ޑީ.ކާޑާއި، ޕާސްޕޯޓް، ކޮންމެ އަތޮޅެއްގައިވެސް މިނިމަމް އެއްތަން، ބައެއް އަތޮޅުގައި ދެ ތަން، ބައެއް އަތޮޅުގައި ތިން ރަށްވެސް ހުންނާނެ ހިމެނިފައި. އެއީ، ޖިއޮގްރަފިކަލީ، ނޫނީވިއްޔާ އިޤްތިޞާދީ މަސައްކަތުގެ ގޮތުން ބަލަންޏާ ހިމެނުން. މިސާލަކަށް، ހއ. އަށް ބައްލަވާ. ހއ. އުލިގަމު. އުލިގަމަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ޔޮޓު ޚިދުމަތް، ވިޔަފާރި ހިނގާ ރަށެއް. އަދި މިހާރުވެސް އިމިގްރޭޝަންގެ އޮފީހެއް ހުރޭ. އެހެންވީމާ، ހއ.ގައި ތަންކޮޅެއް ގިނަވާނެ، ޕާސްޕޯޓް ދޫކުރާ ތަންތަން. ދެން އެހެންގޮސް ހަމަ މިސާލެއް މި ދަންނަވާލީ އިނގޭތޯ.

ދެން ހަމަ އެގޮތަށް، ބޭންކިންގ ޚިދުމަތްވެސް މި ފުޅާކުރަނީ. މި އަހަރު ނިމޭއިރުގައި، ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، ބީ.އެމް.އެލް.ގެ އޭ.ޓީ.އެމް. ހުންނާނެ. ބީ.އެމް.އެލް.ގެ ވަރަށް ބޮޑު އެއްބާރުލުމަކާ އެކީގައި މިކަން މި ހިނގަނީ. ވަރަށް ވަރަށް ބޮޑު އެއްބާރުލުމެއް ލިބިގެން. ބީ.އެމް.އެލް.ގެ އޭ.ޓީ.އެމް.އެއް ޤާއިމުކުރެވިގެން ދާނެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި. މިހާރު ބައެއް އަތޮޅުތައް އެކީގައި ނިމެނީ. މި މަހުވެސް ޤާއިމުވާނެ. މި އަންނަ މަހުވެސް ޤާއިމުވާނެ.

މިއީ، އަޅުގަނޑުމެން ޑިޖިޓަލައިޒް ވާރލްޑަކަށް ދާއިރުވެސް މުހިންމު ކަމެއް. ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް އެއީ، ފިޒިކަލީ އެ ރަށުން، ކޭޝް ނެގޭގޮތްވުން. ފިޒިކަލީ ހުންނަ އޭ.ޓީ.އެމް.އެއްގެ ތެރެއިން އެ ލިބެންޖެހޭ ބޭންކިންގ ސަރވިސް ލިބުމަކީ، ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. އެއީ، މިވަގުތު ބޭނުންވާ ކަމެއް. އަދި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކެއް ފަހުން، އޭގެ ބޭނުން ކެނޑިގެންދާނެ ބައެއް މީހުންނަށް. އެކަމަކު ޢުމުރުން ދުވަސްވީ ފަރާތްތަކާއި، ދެން ހަމަ ވަރަށް ޒަރޫރީ ކަމަކަށްވޭ، ފިޒިކަލީ އޭ.ޓީ.އެމް. ހުރުން.

އަޅުގަނޑުމެންނަށް ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި މިކަން އައި، ވަރަށް ގިނަ ރަށްތަކުން. އަޅުގަނޑުގެ މެނިފެސްޓޯގަޔާއި، ޕޯޑިއަމްތަކުގައި ވެފައި ހުރި ވަޢުދުތަކަށް ބަލާއިރުގައި، ގާތްގަނޑަކަށް އަށްޑިހަވަރަކަށް ރަށް އެބައޮތް އަޅުގަނޑަށް ލިސްޓް ކުރެވިފައި. އޭ.ޓީ.އެމް. ބަހައްޓައިދޭނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި. އަށްޑިހަވަރަކަށް ރަށް. އެހާވެސް ބޭނުންވޭ، އެ މީހުން އެ ކަންތައް.

އެހެންވީމާ، ބީ.އެމް.އެލް.އިން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިގޮތަށް ޤާއިމުކުރާނެ. އަދި ބްރާންޗަސްވެސް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ 12 ރަށެއްގައި ބްރާންޗް މި ޤާއިމުކޮށްދެނީ. މިއީ، ދެ އަހަރު ދުވަހުގެ މަޝްރޫޢެއް އެކަމަކު. މި އަހަރަކު ނުނިމޭނެ ހުރިހާ ބްރާންޗެއް. މި އަހަރަކު ނުނިމޭނެ ހުރިހާ ބްރާންޗެއް. ދެން އެންމެ އަވަހަށް ބްރާންޗެއް، ގައިމުވެސް ހުޅުވޭނެ އުކުޅަހާއި، ދުވާފަރުގައި. އަޅުގަނޑަށް އެނގިފައި އޮތް ގޮތުގައި، ދުވާފަރުގައި ޖޫންމަހު ބްރާންޗް ޤާއިމުވާނެ. ދެން މިއީ ދެ އަހަރު ދުވަހަށް ބަހައިލެވިގެން ހިނގާ މަޝްރޫޢެއް. މިހާރު ބައެއް ތަންތާނގައި ބްރާންޗަސް ހުޅުވިއްޖެ. މި ޗާޓުގައި ހުރި ބައެއް ތަންތަން ހުންނާނެ ހުޅުވިފައި އިނގޭތޯ.

ދެން އަޅުގަނޑު ކުރިން ފާހަގަކުރި، އޭ.ޓީ.އެމް.ތަކުގެ ތެރޭގައި ހުންނާނެ ޑޮލަރ އޭ.ޓީ.އެމް.ވެސް މިހާރު ބައެއް ތަންތާނގައި. ކުޅުދުއްފުށި، އައްޑޫ ތަންތާނގައި. މާފުށި ތަންތާނގައި ޤާއިމުކުރެވިފައި.

އާދެ، ހަމަ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމުން ޤައުމު ހިންގުމުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑު ރައްޔިތުންނާވެސް ބައްދަލުކުރަނީ. އަޅުގަނޑަށް މިހާތަނަށް، 118 ރަށަށް ދެވިއްޖެ. މިއީ ޑަބަލްކޮށް ދިޔަ ޢަދަދު ނުލައި. ޔުނިކް ހަންޑްރެޑް އެންޑް އެއިޓީން. 118 ރަށަށް މިދިޔަ ދުވަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި ހިނގައްޖައިން. 199 ކައުންސިލް. އެއީ ރަށު ކައުންސިލް، އަތޮޅު ކައުންސިލް، ސިޓީ ކައުންސިލް ހުރިހާ ވައްތަރެއް. އިންކްލޫޑަޑް 199 ކައުންސިލާ ބައްދަލުވެއްޖެ. ދެން ހަމަ ރައްޔިތުންގެ 118 ބައްދަލުވުން ބޭއްވިއްޖެ. މިއީ، މިދިޔަ ދުވަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި. ރައްޔިތުންނާ ހަމަ ސީދާ ގާތަށްގޮސް، ރައްޔިތުންގެ ގާތުން އަޑުއަހައިގެން ކަންތައްތައް މި ކުރަނީ. ރައްޔިތުންނެއް ނުގެންނަން މާލެއަކަށެއް އަޅުގަނޑެއް. އަޅުގަނޑަށް ކަމުދާ ސްޓައިލެއް ނޫން އެއީކީއެއް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު މިދަނީ ރައްޔިތުންގެ ގާތަށް. ކައުންސިލްގެ ގާތަށް. ގޮސްގެން، އިށީނދެގެން، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ކަންތައް ބަލައިގެން ކަންތައްތައް މި ކުރަނީ. އެހެންވީމާ، މިއީ އެކަމުގެ ސްޓެޓިސްޓިކްސްއަކީ.

އާދެ، ދެން ހަމަ މުޅި މުޖުތަމަޢުގައި އެންމެ ބޮޑުވެފައިވާ ބައެއް ކަންކަމާ އެކީގައި ގޮސްފައި، އަޅުގަނޑު ނިންމާލަން ހިފާލާނަން. އަޅުގަނޑުމެން ވެރިކަމާ ހަވާލުވިއިރުގައި، އަޅުގަނޑު ކަނޑައަޅާފައި ވާނެ، ތިން ދާއިރާއަކުން މުޅި ރާއްޖޭގައި އޮތް ބޮޑު މައްސަލަތަކެއް ޙައްލުކުރަން. ކުރިންވެސް ހިނގައްޖެ ވަރަށް މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް. އެކަމަކު ވަކިން ޚާއްޞަ ތިން ދާއިރާއެއް. އެއީ، މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ، އެއް ކަމަކަށް.

މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައަށް ބަލާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މި ޢަދަދުތަކަށް ބަނގުރާ ފުޅި، މަސްތުވާތަކެތި އެއްޗެތި އަތުލާފައި. އެއީ، ކުރީ އަހަރާ ބަލާއިރުގައި، 478 ޕަސެންޓް އިތުރު ޢަދަދެއް އަތުލެވިފައި. ވަރަށް ގިނަ އޮޕަރޭޝަންސް ހިންގާފައި މިހިރީ، މަސްތުވާތަކެތި އަތުލަން. ދެން ޑުރަގް އިންފޯސްމަންޓުން މަސްތުވާތަކެތި އަތުލައިގަތުމުގެ 4929 އޮޕަރޭޝަން ހިންގައި، އަދި ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް މިހިރީ ކުރެވިފައި.

ހަމައެއާއެކީގައި، މަސްތުވާ ތަކެއްޗާ ބެހޭ ޤާނޫނަށް އިޞްލާޙު ގެނައުމަށް މިހާރުވަނީ މަޖިލީހަށް ފޮނުވިފައި. ދެން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އެ އިޞްލާޙުން އަޅުގަނޑުމެން ހާސިލުކުރަން މި ބޭނުންވާ ކަންކަމަކީ، އެ ވިޔަފާރިކުރާ ފަރާތްތައް ހުއްޓުވުމަށް ޚާއްޞަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަން މިހާރު ނެތް މަގުތައް ހުޅުވަން މިއުޅެނީ. މިކަން ޙައްލުކުރަން ފޮރ ރިއަލް އަޅުގަނޑު ބޭނުންވެގެން މިއުޅެނީ. ދެން އަބަދުވެސް ކިޔާ އެއްޗެއް ދޮގެއްތޯ، ޤާނޫނުވެސް އެބައޮތޭ. ޤާނޫނުން އެކަން އަސްލު ކުރަންޏާ ހަމަ ބޮޑެތި ވަރސް އެބަހުއްޓޭ. އެހެންވީމާ، މިއުޅެނީ އިޞްލާޙުތައް ގެންނަން. ދެން އެކަން ކުރާ މީހުންގެ ވިޔަފާރިތައް ނަގަން، މުދާތައް ނަގަން ދައުލަތަށް. މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން، ވިޔަފާރިކުރާ ފަރާތްތަކުގެ މުދާތައް ދައުލަތަށް ނަގަން. މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކޮށްގެން. އެހެނެއްނޫން، ދެން އެހެން ކަމެއް ކޮށްގެން އަތެއްނުލެވޭނެ. ވިއްކައިގެން، ޑީލްކޮށްގެން ހޯދާ ފައިސާއިން.

ދެން ހަމަ އެ މީހުން އޭގެތެރެއިން ނެރުންވެސް އެބައޮތް މި ޤާނޫނުގައި. ބެކް ޓު ސޮސައިޓީއަށް ގެނެސް، ރީހެބިލިޓޭޓް ކޮށް، ބޭނުންތެރި މީހުންނަށް ހެދުންވެސް. ސޯ، ވަށައިޖެހޭ އިޞްލާޙެއް މިއީ. ވަށައިޖެހޭ އިޞްލާޙެއް. އެ މީހުން ކްރިމިނަލައިޒް ކޮށްފައި، އަބަދު ޖަލުގައި ބާއްވާކަށްވެސް ބޭނުމެއް ނޫން. އަނބުރާ ގެންނަންވެސް ބޭނުން. އެހެންވީމާ، އެގޮތުން ކޮމިއުނިޓީ ބޭސް ރީހެބިލިޓޭޝަން ސެންޓަރޒް މި ހަދަނީ. ވަޢުދުވެފައި އޮންނާނެ، ތިން ރަށެއްގައި ކޮމިއުނިޓީ ބޭސް ރީހެބިލިޓޭޝަން ސެންޓަރ ހަދަން. މިހާރު ސޮއިކޮށްފިން. އެއީ، ނ. ވެލިދޫ، ކ. ކާށިދޫ އަދި ލ. ގަން. މިހާރު ވާނީ ކޮންޓްރެކްޓަރ ސޮއިކުރެވިފައި މަސައްކަތް ފެށުމަށް. މިހާރު ވެލިދޫގައި ފަށަންވެސް ފަށައިފި. ކޮމިއުނިޓީ ބޭސް ރީހެބިލިޓޭޝަން އިޒް ދަ ވޭ ފޯވަރޑް ކަމަށް، ޓެކްނިކަލް ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެފައި އޮންނަނީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މެނިފެސްޓޯގައި އެގޮތަށް ކަނޑައެޅީވެސް.

ދެން މިހާރު ކުރީގައި ނުކުރާ ކަމެއްވެސް އެބަ ކުރަން، ބިދޭސީންނާ ގުޅިގެން މިކަމުގައި. ކުރީގައި މި މީހުން ހައްޔަރުކޮށްފައި، މަސްތުވާތަކެއްޗާ އެކީގައި ހައްޔަރުކޮށްފައި ބައިތިއްބާނީ ކޯޓަށް ގެންދަން. އަޅުގަނޑުމެން މިހެދި ގޮތަކީ، ދަޢުވާކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، އެމީހުން ރާއްޖެއިން ފޮނުވާލަނީ. ޑީޕޯޓްކޮށްލަނީ ރާއްޖެއަށް ދެން ދުވަހަކުވެސް ނާދެވޭގޮތަށް. އެހެންވީމާ، އެ ސިޔާސަތު ތަންފީޛު ކުރަން ފަށައިފިން. އޮފްކޯޒް، ދެން އޭގައި ހުންނާނެ. ޑީޓެއިލްސްއަށް ނުގޮސް އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވާލީ އިނގޭތޯ. އެހާ ސިމްޕަލް ކަމެއް ނޫން. އޭގައި ބޮޑުކަމަކީ، އެމީހުން ރާއްޖެއަށް ނާދެވޭގޮތަށް ފޮނުވާލާ ވާހަކަ އިނގޭތޯ. އެހެންވީމާ، އޭގެ ޑީޓެއިލްސް، ތިޔަބޭފުޅުން ފުލުހުންގެ ކިބައިން ހޯއްދެވުމަށް އެދެން.

ދެވަނަ މައްސަލައަކީ ގޭންގުތަކާ ގުޅިގެން ހިނގާ ކުށްތައް. ފުރަތަމަ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުން. ދެވަނަކަމަކީ، ދެން "ގޭންގު ކުށް" މިއީ ހަމަ ސިމްޕަލް ކޮށްލާފައި އަޅުގަނޑު ގެންގުޅޭ ވަރޑެއް އިނގޭތޯ. އަޅުގަނޑުމެން ގެންގުޅޭ ވަރޑެއް. އެކަމަކު، މާނައަކީ ގުރޫޕް ހަދާފައި ގޮސް ހިންގާ ކުށްތައް ހުއްޓުވުން. އެހެންވީމާ، އެގޮތުން އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ، ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުގައި ގޭންގް ކްރައިމް އެންފޯސްމަންޓް، ވަކި ވިންގެއް ޤާއިމުކޮށްފައި. އަދި މިހާރު މި މާލޭގައާއި، ހުޅުމާލޭގައި ގޭންގުތައް ހަރަކާތްތެރިވާ ތަންތަން ވަނީ މެޕް ކުރެވިފައި. ޓުވެންޓީ ފޮރ ސެވަން ޕެޓްރޯލިން މިހާރު އެބަ ހިނގާ އެ ތަންތަނުގައި. އަދި މިކަމަށް މުޅިން އާ ބިލެއް މަޖިލީހަށް ވަނީ ހުށަހެޅިފައި. މީގެތެރެއިން ހާސިލުވާ އެއްކަމަކީ، ދެން ޝަރުޢީ ދާއިރާ މެދުވެރިކޮށް، އަޅުގަނޑުމެން ކޮމިޓީއެއް ހަދައިގެނެއް ނޫން. ކޯޓު މެދުވެރިކޮށް، ގޭންގަކީ ކޮބައިކަން ކަނޑައަޅާނަން. މިވެނި ބަޔަކީ ގޭންގެއްތޯ ކަނޑައަޅާނީ ކޯޓުން. ކޯޓުން ކަނޑައަޅައިދޭނީ އެއީ ގޭންގެކޭ.

އެހެންވީމާ، ގޭންގަކީ ކޮބައިކަން މާނަކުރުމާއި، ގޭންގެއް ކަނޑައަޅާނެ ގޮތާއި، ގޭންގް ލީޑަރުންނާއި، ގޭންގުގެ މެންބަރުން ކަނޑައެޅުމާއި، މިއީ އެއްވެސްވަރަކަށް އިންޑިވިޖުއަލީ އޮންނަ މިނިސްޓްރީއެއްގެ ތެރޭގައި އޮންނަ ކޮމިޓީއަކުން ކުރާނެ ކަމެއްނޫން. ސިސްޓަމް ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެން ކޯޓުތެރެއިން ކުރާނީ. ގޭންގު ކުށްތައް ހުއްޓުވުމަށް ޚާއްޞަ ބާރުތަކެއް ފުލުހުންނަށް ދިނުން. ކުށްކޮށްގެން ހޯދާ ފައިސާ، ހަމަ ކުރީފަހަރު ދެންނެވި ގޮތަށް، މަސްތުވާތަކެތި ވިއްކައިގެން ހޯދާ ފައިސާ އަތުލާގޮތަށް އަތުލުމާއި، ހަމަ ކުރީފަހަރު މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން އަނބުރާ މުޖުތަމަޢަށް ގެންނަގޮތަށް، ގޭންގު ކުށްތަކުން ދުރުވުމަށްވެސް މަގުފަހިކޮށްދިނުމަށް ޚާއްޞަ ފިޔަވަޅުތަކަކަށް. ސޯ، ވަށައިޖެހޭ ބިލެއް ހުށަހަޅައިފައި ވާނެ.

ތިންވަނަ މައްސަލައަކީ، ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ. އެހެންވީމާ، މި ތިން މައްސަލަ ޙައްލުކުރަން އަޅުގަނޑު ވާނީ ކަނޑައަޅާފައި. ތިންވަނަ މައްސަލައަކީ، ނުގަވާއިދުން އުޅޭ ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ. އުޅޭ ޢަދަދެއްވެސް ނޭނގެ. އުޅޭ ތަނެއްވެސް ނޭނގެ، އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވިއިރުގައި. ދެން ''އޮޕަރޭޝަން ކުރަނގި''ގެ ނަމުގައި، މިދިޔަ އަހަރު މޭ މަހުގެ ތެރޭގައި މި ފެށީ. މޭ 2 ގައި ހަނދާންވަނީ އަޅުގަނޑުމެން ފެށި މަޝްރޫޢެއް. 10 އިނގިލީގެ ނިޝާނާއި ފޮޓޯ ހޯދުން. މިހާރު 1 މޭ އަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރެއިން އެއްލައްކަ ފަންސާސްހާސް ބިދޭސީންގެ ބައޯމެޓްރިކްސް ނެގިއްޖެ.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އެނގޭ، މިހާރު ރާއްޖޭގައި އުޅޭ އެއްލައްކަ ފަންސާސްހާސް ބިދޭސީންނަކީ ކޮންބައެއް ކަމާއި، އެ މީހުންގެ ހުރިހާ ޑީޓެއިލަކާއި، ވީ ތަނަކާއި، ކުރާ ކަމަކާ. މީގެ ތެރޭގައި ހަމަ ބޮޑު ޢަދަދަކީ، ނުގަވާއިދުން އުޅެމުންދާ ބިދޭސީން. މިކަމަކީ ފުރަތަމަ ސްޓެޕް، މި ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމުގައި. އެމީހުން އުޅޭ ތަން އެނގުން. ކޮންބައެއްކަން އެނގުން. އެމީހުން ނޭނގި، ކިހިނެއްތޯ މައްސަލަ ޙައްލުކުރާނީ؟

ދެން އޭގެތެރެއިން ބައެއް މީހުން އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ވާނީ ފުރުވައިވެސްލާފައި. 6992 ބިދޭސީން ފުރުވައިވެސް ލައިފިން. އެއީ، އޭގެ ކުރީގައި ފަސް އަހަރު ފުރުވައިލި ޢަދަދަށްވުރެ 263 ޕަސެންޓް އިތުރު ޢަދަދެއް. ފަސްހާހަށްވުރެ ގިނަ ބިދޭސީން ރެގިއުލަރައިޒް ކުރެވިއްޖެ. އެހެންވީމާ، މިއީ އޮންގޮއިންގ ޕްރޮސެސްއެއްގެ ތެރެއިންދާ ކަންތައްތައް. އެހެންވީމާ، ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ހުރި ވަރަށް ގިނަ އެހެން މައްސަލަތައް ޙައްލުވާ ކަމެއް. ވަރަށް ގިނަ މައްސަލަތައް ޙައްލުވާނެ ކަމެއް. މައިގަނޑު ތިންކަމެއް، އަމާންކަމާއި، ސަލާމަތްތެރިކަމުގެ ތެރޭގައި، ދާޚިލީ އަމާންކަމުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން މި ހިމެނީ. މަސްތުވާތަކެތި، ގޭންގް ކުށްތައް، ދެން ނުގަވާއިދުން އުޅޭ ބިދޭސީން. މި ތިން މައްސަލަ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޙައްލުކުރުމަށް، ޕްލޭންޑް އޯގަނައިޒް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަނީ.

މިގޮތުން ބަލާއިރު، ރަށްރަށުގައި ހުރި ޚިދުމަތްތަކަށް، އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރަށް ބަލާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަވާލުވިއިރުގައި 70 ރަށެއްގައި ނެތް ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތެއް. 70 ރަށެއްގައި ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތް ނުވެސްނެތީ. ދެން މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މީގެތެރެއިން ވަރަށް ގިނަ ތަންތަން ހަދައިފި. މި އަހަރާ ހަމައަށް އައިއިރުގައި، 39 ރަށަށް މަދުވެއްޖެ. މި އަހަރު ނިމޭއިރު، މި 39 ރަށުގައިވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ފުލުހުންގެ ޕޯސްޓް ޤާއިމުކުރާނަން. އެހެންވީމާ، ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތް މި ދާއިރާގައިވެސް މި ކުރެވެނީ، ފުލުހުންގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ޤާއިމުކުރުމަށް.

ދެން ހަމަ އޭގެ އިތުރަށް، މި ދެންނެވި 39 ރަށުގެ އިތުރަށް، ކުރިން ފުލުހުންގެ މަރުކަޒު، ނޫނީވިއްޔާ ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތް ދެމުންދިޔަ ތަންތަން، ފުލުހުންގެ އަމިއްލަ އިމާރާތްތަކެއްގެ ގޮތަށް ބަދަލުކުރަން. އަމިއްލަ އިމާރާތްތަކެއް، އޭގެ ބަދަލުގައި އަޅަން ނިންމާފައި މިހާރުވާނީ. އަމިއްލަ މީހުންގެ ގޯތީގައިވެސް އެބަތިބޭ. އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމިޓީން ހަދާފައި ހުންނަ ކޮންމެވެސް އިމާރާތެއް ކުއްޔަށް ހިފައިގެންވެސް އެބަތިބޭ. ކައުންސިލުން ބޭނުންކުރަމުންދިޔަ ތަންކޮޅެއް ނަގައިގެންވެސް އެބަ ތިބެންޖެހޭ. އޭރުން ދޭންވާ ޚިދުމަތް ފުލުހުންނަށް ރަނގަޅަކަށް ނުދެވޭ. އެހެންވީމާ، ފުލުހުންނަށް ވަކި އިމާރާތްތަކެއް އަޅައިދީ، މުޅި ރާއްޖޭގައި ފުލުހުންގެ މަރުކަޒުތަކެއް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު އެއޮތީ ފަށާފައި. އެހެންވީމާ، މިގޮތުން 82 ރަށެއްގައި ފުލުހުންގެ މަރުކަޒު ޤާއިމުކުރަން މިހާރުވަނީ މަސައްކަތް ހަވާލުކޮށްފައި.

އާދެ، ދެން އަޅުގަނޑު ޖެހިލާނަން، ލެޖިސްލޭޓިވް އެޖެންޑާއަށް. މިގޮތުން ބަލާއިރުގައި، މީގެތެރެއިން ފާހަގަކޮށްލާނަން، މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެން 43 ބިލެއް އެކުލަވައިލައިފިން. އޭގެތެރެއިން 40 ބިލު އޮތީ މަޖިލީހުގައި. އޭގެތެރެއިން 31 ބިލު އެ ބޭފުޅުން ފާސްކޮށްދެއްވައިފި. ދެން މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އިތުރު 30 ބިލެއް އަޅުގަނޑު މަޖިލީހަށް ފޮނުވާނަން. އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލަން ބޭނުން މިތަނުގައި، ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި ޤާނޫނުއަސާސީއަށް ގެންނަން އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާ އިޞްލާޙުތައް. މިހާތަނަށްވެސް އެއްބުރަށް އިޞްލާޙް ގެނެސްފިން ދޮގެއްތޯ؟

ޤާނޫނުއަސާސީއަށް ގެންނަން ވިސްނާ އިޞްލާޙުތަކުގެ ތެރޭގައި، ރިޔާސީ އިންތިޚާބާއި، މަޖިލީސް އިންތިޚާބު އެކުއެކީގައި ބޭއްވުން. ދެން މީގައި ރިފަރެންޑަމަށް ދާންޖެހޭ ޙާލަތްތަކެއްވެސް އެބައާދޭ. ރިޔާސީ އިންތިޚާބާއި، މަޖިލީސް އިންތިޚާބު އެކީގައި ބޭއްވުން. ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ޕްރިފަރެންޝަލް ވޯޓިންގ ނިޒާމަކަށް ބަދަލުކޮށް، އިންތިޚާބުގެ ދެވަނަބުރު ނޯންނަގޮތަށް، ޤާނޫނުއަސާސީއަށް ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލު ގެނައުން. ރިޔާސީ ދައުރު ފެށޭ ދުވަހަކީ، 11 ނޮވެންބަރު ކަމުގައި ހަދަން ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލު ގެނައުން. މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ޢަދަދު އިތުރުނުވާގޮތަށް، މިހާރު އޮތް ޢަދަދަށް ފްރީޒްކުރުމަށް ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލު ގެނައުން. އެއީ 93. އެހެންނޫނީ ވާގޮތަކީ، އާބާދީ ބޮޑުވާވަރަކަށް އިތުރުވަމުން، އިތުރުވަމުން މިދަނީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މި ނިންމީ، އިތުރެއް ދެން ނުވާނެއޭ. އެ ޢަދަދަށް ފްރީޒްކޮށްލަނީ.

ދެން ރީކޯލް ވޯޓެއް ނަގައި، ވަކިކުރަން ފާސްވެއްޖެނަމަ، އިންތިޚާބީ މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ ފަރާތްތައް ވަކިކުރެވޭނެ ނިޒާމު ތަޢާރުފްކުރުން. ސޯ، ދިސް އިންކްލޫޑްސް އޯލް އިލެކްޓަޑް ކައުންސިލަރސް، އެމް.ޕީޒް، އެވްރީ ވަން ދެޓްސް އިލެކްޓަޑް. އެ މީހުން އިލެކްޓްކުރި ކޮންސްޓެންސީއަށް، ނޫނީވިއްޔާ ދާއިރާއަށް ގޮސް ނަގާނީ ރީކޯލް ވޯޓެއް. އެހިސާބަށް ދާން ޖެހިއްޖިއްޔާ. ރީކޯލް ވޯޓެއް ނަގައިގެން، އެއިން ފާސްވީ، އިތުބާރު ނެތް ކަމަށް ވެއްޖިއްޔާ ގޮނޑި ގެއްލޭނެ. ކައުންސިލަރެއް ވިޔަސް، އެމް.ޕީ.އެއް ވިޔަސް، އެހެން މީހެއް ވިޔަސް، އިންތިޚާބު ކުރެވިފައި ހުރި މީހެއްނަމަ، ކުޑަކުޑަ ގްރޫޕެއްގެ ތެރެއިން ނިންމައިނުލާ. މިހާރު ބައެއްފަހަރު، އެ މީހުންގެ ތެރޭގައި ނަގާ ވޯޓަކުން އެބަ ނިންމާލެވޭ. އެކަމަކު، ވޯޓުލީ މީހުން، ކައުންސިލަރުން މިސާލަކަށް ވަކިކުރެވޭނެ ގޮތެއްވެސް ނޯވޭ. މަޖިލިސް މެންބަރުން ވަކިކުރެވޭނެ ގޮތެއްވެސް ނޯވޭ މިސާލަކަށް އިނގޭތޯ. އެހެންވީމާ، އެ ދާއިރާއަކުން، އެ މީހާ ވޯޓުލީ ކޮންސްޓެންސީއަށް ގޮސް، އެ ނަގާ ރިކޯލް ވޯޓަކުން ފާސްވެއްޖިއްޔާ، އޭނާ ވަކިކުރެވޭނެ ގޮތް އޮންނަންޖެހޭ ޑިމޮކްރެޓިކް ހަމައިން. އެއީ، ރައްޔިތުންނަށް ބާރުދިނުމަކީ. ރައްޔިތުން އޭނާ ހޮވީ. އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުން ބޭނުންވެއްޖިއްޔާ، ވަކިވެސް ކުރެވެންޖެހޭނެ ނޫންތޯ، ދައުރުގެ މެދުތެރެއިންވެސް.

އަތޮޅު ކައުންސިލްތައް އުވާލުން. މިއީ ހަމަ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމަށް އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ޗެމްޕިއަން އެބަ ކުރަން. ދެން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، އަޅުގަނޑުމެން ކުރަމުންދާ ކަންތައް. މި ޑީޓެއިލްކޮށް، އިންޑެޕްތުގައި ބަލައިލީމާ ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، މިއީ އެފިޝަންޓް ލޭޔަރެއް ނޫން. ކައުންސިލްތައް އަޞްލު އެއްޗަކީ. ދޭ އާރ ވަރކިންގ ފޮރ ދަ ޕީޕަލް. އެ މީހުން އެއީ، އަޞްލު ރައްޔިތުންނާ ގާތުން މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަކީ. ދެން ކީއްކުރަން، އަތޮޅު ލެވެލްއެއް އަނެއްކާ. މިހާރު ބައްލަވައިލައްވާ، މި ތިއްބަވަނީ އަތޮޅު ކައުންސިލްގައި، ކޮންމެ ކައުންސިލެއްގެ ރައީސް ހުންނަނީ. ދެން ހުންނާނީ، އަތޮޅު ކައުންސިލްގެ ރައީސް ކިޔާފައި އިންތިޚާބުކުރާ މީހެއް. ފަންކްޝަނެއް ނުކުރޭ މިއެއް. އޮންލައިންކޮށް މީޓިންގ ބާއްވަނީ. ދެން މިހެންގޮސް ބެލިޔަސް، ހަމަ ބޭކާރު ކަންކަން އެ ހިނގަނީ. އެއަށްވުރެ މާ ރަނގަޅެއްނޫންތޯ، ރަށު ކައުންސިލް ލެވެލުން ހިނގާނީ. އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް އެކަމަކު ޤާނޫނުއަސާސީ އިޞްލާޙުކޮށްގެން އެކަން ވާންއޮތީ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާފައި ހުރި ކަންކަން އިނގޭތޯ.

ދެން ސިޔާސީ މަގާމުތަކަށް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ޚަރަދުކުރެވޭނީ ގިނަވެގެން ކިހާވަރެއްކަން ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކުރުން. އެންމެ ގިނަވެގެން ޢައްޔަންކުރެވޭނެ ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގެ ޢަދަދު މަޖިލީހުން ކަނޑައަޅާ ގޮތަށް ޤާނޫނު ބަދަލުކުރުން. ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގައި ތިބޭ ފަރާތްތަކުގެ ތަފްޞީލު މަޖިލީހާ ޙިއްޞާ ކުރަންޖެހޭގޮތަށް ޤާނޫނު ބަދަލުކުރުން. އެހެންވީމާ، ޗެކް އެންޑް ބެލެންސް ނިޒާމެއްގެ ތެރެއަށް، ސިޔާސީ މަގާމުތައް ޢައްޔަންކުރުން، ވަކިކުރުންލާގޮތަށް.

ލާމަރުކަޒީ ޤާނޫނަށް ގެންނަން އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާ އިޞްލާޙުތައް. މީގެ ތެރޭގައި 2000 މީހުންނަށްވުރެ މަދު އާބާދީއެއްނަމަ، 3 ކައުންސިލަރުން ތިބޭގޮތަށް. 2000 މީހުންނަށްވުރެ އާބާދީ ގިނަނަމަ، 5 ކައުންސިލަރުން ތިބޭގޮތަށް ބަދަލުކުރުން. މިއީ، ނިޒާމު ބޮޑުވީމާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ފެންނަނީ، މިހާރު މިސާލަކަށް، ރަށެއްގެ ނަން ނުކިޔާ އެކަމަކު، ސްކޫލެއްވެސް ނެތް ރަށެއް. ވިއްސަކަށް މީހުން އުޅޭ ރަށެއް. 5 ކައުންސިލަރުން އެބަތިބި. އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމިޓީވެސް ހަމަ މި ރޭޝިއޯއަށް އިނގޭތޯ. 2000 މީހުންނަށްވުރެ އާބާދީ މަދުނަމަ 3 މެންބަރުން. ދެހާހަށްވުރެ ގިނައްޔާ 5 މެންބަރުން. ދެން އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމިޓީގެ ރައީސާއަކީ، ކައުންސިލްގެ ރައީސްގޮތަށް ސީދާ ވޯޓަކުން ނަގާ މީހަކަށް ހެދުން. ދެން ސިޓީ ކައުންސިލަރުންގެ ޢަދަދު މިހާރަށްވުރެ އިތުރުނުވާނެހެން ބަދަލުކުރުން. މަޖިލިސް މެންބަރުން ގޮތަށް. ސިޓީ ކައުންސިލްތައްވެސް ވާގޮތަކީ، އާބާދީ ބޮޑުވާވަރަކަށް، ކައުންސިލަރުން އިތުރުވޭ. އެހެންވީމާ، މިސާލަކަށް، މާލޭގައި މިހާރު 18. އާބާދީ ބޮޑުވެއްޖިއްޔާ ހިނގައިދާނެ ވިއްސަށް އަރައިގެންވެސް. ދެން އަންހެނުންގެ އިންސައްތަ. 33 އިންސައްތައިން 40 އިންސައްތައަށް އިތުރުކުރުން. ކައުންސިލްތަކުގައި އަންހެނުން ތިބެންޖެހޭ ޢަދަދު 40 އިންސައްތައަށް ބޮޑުކުރުން. މިހާރު 33 އިންސައްތަ އޮންނާނީ.

ހަމައެއާއެކީގައި، ބްލޮކް ގްރާންޓްގެ ގޮތުގައި މި ދޭ ފައިސާ ބޭނުންކުރަނީ، ކައުންސިލްތަކުގެ މައްޗަށް ޤާނޫނުން ލާޒިމުކުރާ ޒިންމާ އަދާކުރަން އެކަނިކަން ކަށަވަރުކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރާއި ބާރު، ފިނޭންސް މިނިސްޓަރަށް ލިބިދޭގޮތަށް ޤާނޫނަށް އިޞްލާޙު ގެނައުން. މިހާރު ވާގޮތަކީ، ބްލޮކް ގްރާންޓް ނަގައިގެން، ތަޖުރިބާ ދަތުރުގައި ބެންކޮކްގައާއި ތަންތަނުގައި އުޅޭނީ ކައުންސިލްތައް. ފިނޭންސް މިނިސްޓަރަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް، ބުނެވޭނެ އެއްޗެއްވެސް ނޯވެއޭ، ޤާނޫނު އޮތްގޮތުން. ބްލޮކް ގްރާންޓް މި ދެނީ. ބޭނުންކަމެއް ކުރެވޭ. ނުހުއްޓުވޭ. އެކަމަކު ރަށުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން އެބަހުއްޓޭ ނުކޮށް. ޤާނޫނުގައި މިއޮތީ ލިޔެފައި (ހ) އިން (ޖ) އާ ހަމައަށްކަންނޭނގެ އޮންނާނެ، ލާމަރުކަޒީ ޤާނޫނުގައި ކައުންސިލްތަކުގެ ޒިންމާ. އެހެންވީމާ، އެކަންކަން ކުރަން ލާރި މި ދެނީ. އެހެންވީމާ، އެކަން ބެލުމުގެ ބާރު، ފިނޭންސް މިނިސްޓަރަށް ދޭގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން ޤާނޫނު އިޞްލާޙުކުރަން ހުށަހަޅާނީ. އަކުރެއްލާން.

ދެން މި އަހަރުގެ ނޮވެންބަރު 1ން ފެށިގެން، ޓީ.ޖީ.އެސް.ޓީ.ގެ ވަކި އިންސައްތައެއް، ކައުންސިލްތަކުގެ އެކައުންޓަށް ޖަމާވާގޮތަށް ބަދަލުކުރަން އަޅުގަނޑު ވީ ވަޢުދެއް މިއީ. ޓޫރިޒަމް ޓެކްސްގެ ވަކި އިންސައްތައެއް ކައުންސިލްތަކަށް ދޭނަމޭ. އެހެންވީމާ، އެ އިޞްލާޙުތައް ގެންނާނަން. އާދެ، މި ހުރިހާ ކަމެއް ކުރާއިރުގައި، މިއީ ވަރަށް ގިނަ މަޝްރޫޢުތަކާއި، ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން. މުޅި ޤައުމު ހިންގުމުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރުގައި، އަޅުގަނޑު ބޭނުން، ޑިޖިޓަލް ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން ސަރުކާރު ހިންގަން. ޑިޖިޓަލް ގަވަރނަންސް.

އާދެ، އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މި ލޯންޗްކުރަނީ، "މޯލްޑިވްސް 2.0" ކިޔާފައި، ރާއްޖެ ހިންގުމުގެ ނިޒާމު. މައިގަނޑު ބޭނުމަކީ، ކޮރަޕްޝަން ނައްތާލުން. މައިގަނޑު ބޭނުމަކީ، ކޮރަޕްޝަން ނައްތާލުން. ކޮންމެ ކަމެއްވެސް، އޭގައި ހިއުމަން އިންޓަރވެންޝަން ގިނަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެއްޖިއްޔާ، ހިއުމަން ނޭޗަރގައި މި އޮންނަނީ ކޮންމެވެސް ނުބައެއް ހެދުން. އެހެންވީމާ، އޮޓޮމެޓިކަލީ، ޑިޖިޓަލީ ކަންކަން ކުރެވޭގޮތަށް، ކުރަން މަޖުބޫރުވާގޮތަށް ބަދަލުވީމާ، ވަރަށް ބޮޑު ތަނުން އެބަ ކޮރަޕްޝަން ދަށްކުރެވޭ. އެހެންވީމާ، ކޮރަޕްޝަން ނައްތާލައި، އަދި ހާމަކަން ބޮޑު އެބަ ކުރެވޭ. ވަރަށް ބޮޑުތަނުން ހާމަކަން ބޮޑުކުރެވޭނެ، ޑިޖިޓަލް ނިޒާމަކަށް ދިޔައިމާ. އަދި އަވަސްވެސް އެބަ ކުރެވޭ. ސޯ، ކޮރަޕްޝަން ނައްތައިލެވި، ހާމަކަން ބޮޑުކުރެވި، އަވަސްކުރެވޭ.

އަޅުގަނޑު އެސްޓޯނިޔާއަށް ދިޔަ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ މިއީ. އެސްޓޯނިޔާއަކީ މި ތިން ކަންތަކުގައި، ދުނިޔޭގެ އިންޑެކްސްގައި ހަމަ އެންމެ މަތީގައި އުޅޭ އެއް ޤައުމު. މިއަދު މިއީ ޕްރެސް ފްރީޑަމް ޑޭ. ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފާހަގަވާނެ، މުޅި ދުނިޔޭގައި ދެވަނައަށް އެންމެ ޕްރެސް ފްރީޑަމް އޮތީ އެސްޓޯނިޔާގައި. އެ ތަނަކީ ފުލީ ޑިޖިޓަލައިޒް ޤައުމެއް. ހުރިހާ ކަމެއް އެހުރީ ފެންނަން. ކޮންމެ މީހަކާ ބެހޭ ޚިދުމަތް، ދޭ ގޮތް، އެ މީހާގެ ޑިޖިޓަލް އައި.ޑީ.ކާޑަށް އެކްސެސްވީމަ، އެ މީހަކަށް އެބަ ފެނޭ. ދެން އެހެންގޮސް ވަރަށް ތަފްޞީލު. އިންޓަރ ގަވަރންމަންޓް ނިޒާމެއް އެބައޮވޭ، ނެޓްވާރކެއް ޤާއިމުކުރެވިފައި.

އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި މަހުގެ 9 ގައި އެބަ ބާއްވަން، މުޅި ދައުލަތް ހިމެނޭގޮތަށް ފަށާ މި މަސައްކަތް. ޑިޖިޓަލައިޒޭޝަން ބޮޑު ކޮންފަރެންސަކުން މި ފަށަނީ. އެންމެން އެއްތާކަށް ގެނެސް، އެންމެން ބައިޢަތު ހިފަން މިއުޅެނީ، މުޅި ދައުލަތުގެ ނިޒާމު ހިންގުމުގައި، ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރު ދުވަހުގެ މަޝްރޫޢެއް ލޯންޗްކުރަން. ''މޯލްޑިވްސް 2.0''ގެ ނަމުގައި ޑިޖިޓަލައިޒް ކުރަން މިއުޅެނީ މުޅި ސަރުކާރު. މުޅި ދައުލަތުގެ ނިޒާމު. މިހާރު މިސާލަކަށް ޕްރޮކިއުމަންޓްގެ ތެރެއިން، އެންމެ ގިނައިން ކޮރަޕްޝަން ހިންގަނީ. ދެން އެންމެންނެއް ނޫން. މިސާލަކަށް، އޮފީހެއްގެ ޕްރޮކިއުމަންޓްގައި އުޅޭ ބަޔަކު މިދަނީ އެއްޗެއް ގަންނަން. ގޮސްފައި، އޭނައާ ގުޅޭ ކޮންމެވެސް ބަޔަކު އަތުން ކޯޓޭޝަން ނަގައިގެން އައިސްފައި، އެ ކުރާ ކަމެއް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ނެތިގެންދާނީ. އެހެންވީމާ، ޕްރޮކިއުމަންޓް ސިސްޓަމްވެސް ޑިޖިޓަލައިޒްޑް ކުރެވިގެންދަނީ. ޚިދުމަތް ދިނުންވެސް ޑިޖިޓަލައިޒް ކުރެވޭނީ. އެހެންގޮސް، ޑިޖިޓަލައިޒްޑް ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޅި ގަވަރނިންގ ނިޒާމު، ދެންމެ މި ދެންނެވި ހުރިހާ ކަމެއް ކުރުން ބަދަލުކުރެވިއްޖިއްޔާ، އެފިޝަންޓް ކުރެވޭ، އޯޕަންއަޕް އެބަވޭ. އަދި ކޮރަޕްޝަން އެބަ ވަރަށް ބޮޑުތަނުން ނައްތާލެވޭ.

އެހެންވީމާ، މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ވޭ ފޯވަޑަކީ. މިގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން ގެންދަން ބޭނުންވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ ކަންކަން. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މިކަމުގައި ހަމަ މީޑިއާއިންވެސް ވަރަށްބޮޑު ދައުރެއް އަދާކޮށްދެއްވާނެކަން ޔަޤީން. އަޅުގަނޑު އެދެނީ، ތިޔަބޭފުޅުންގެވެސް ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުމާ އެކީގައި، މިކަންކަން ކުރަން. އެއީ، އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާގޮތުގައި، މީޑިއާއަށް މަޢުލޫމާތު ހާމަކުރުމަކީ، މީޑިއާއާ ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުމަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ސިޔާސަތަކީ.

މިގޮތުން ބަލާއިރުގައި، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވި އެއްކަމެއް، މީޑިއާ ވިލެޖެއް ޤާއިމުކޮށްދޭނެ ކަމަށް. މީޑިއާ ވިލެޖެއް ޤާއިމުކުރުމަކީ މީޑިއާތަކަށް، މިހާރު ތިޔަބޭފުޅުން، ތަންތަން ކުއްޔަށް ހިފަނީ ބޮޑު އަގުގައި ގޮސް. ދެން ހަމަ ކޮންމެވެސް މީހެއް ކައިރީގައި އާދޭސްކޮށްލައިގެން، ތަނެއް ހިފައިގެން، މިކަހަލަ ގޮތަކަށް އުޅެން މިޖެހެނީ. ސަރުކާރުގެ އިމާރާތެއްގެ ތެރެއިން، ވަރަށް ސަބްސިޑައިޒްކޮށް، ވަރަށް ކުޑަކުޑަ އަގެއްގައި، ނޮމިނަލް ފީއެއްގައި، ލިބޭ އޮފީސް ޕްލޭސް، ވާރކް ޕްލޭސް އަޅުގަނޑުމެން ކުއްޔަށްދޭ، ލިބޭގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެން މީޑިއާ ވިލެޖް މި ކިޔާ ތަނެއް. އެސް.ޓީ.އޯ.ގެ އިމާރާތެއް ހަދަން ފަށައި ހުއްޓިފައި ހުންނާނެ ހުޅުމާލޭގައި. އެތަން މިހާރު ބަޔަކަށް އެޗް.ޑީ.ސީ.އިން 1 މޭގައި ސޮއިކޮށްފައި ވާނެ ޑިވެލޮޕް ކުރަން. އެ ތަނުން ސަރުކާރަށް ލިބޭ ފްލޯރތަކުގެ ތެރެއިން، އެތާނގެ އިންވެސްޓް ކުރާ ފަރާތުގެ ފްލޯރތައް ހުންނާނީ މަތީގައި. ސަރުކާރަށް ލިބޭ ފްލޯރތަކުގެ ތެރޭގައި މީޑިއާތަކަށް، މިހާރު ރާއްޖޭގައި އޮޕަރޭޓްކުރާ ހަމަ ވަރަށް ގިނަ މީޑިއާތަކަށް ޖާގަ ދެވޭވަރަށް، ހުރިހާ ނޫސްތައް، ވަރަށް ގިނަ ނޫސްތަކަށް ޖާގަދެވޭނެހެން ހީވަނީ. ކުއްޔަށް ނެގި، ހަމަ ނޮމިނަލް ފީއެއްގައި ކުއްޔަށް ނެގޭ ސްޕޭސް، ވަރކިންގ ސްޕޭސް، އޮފީސް ސްޕޭސްތައް ހަމަޖެހިގެންދާނެ. މިހާރު އެ އެމް.އޯ.ޔޫ. އިން އެކަމަކު ވިތިންގ ތާރޓީ ޑޭސް އެގްރިމެންޓަށްވެސް ދާނެ. ސޯ، މީޑިއާ ވިލެޖް ޤާއިމުކުރުމަށް މިހާރުވަނީ ހަވާލުކުރެވިފައި.

ދެން މާލީ މިނިވަންކަން ހޯދައިދިނުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ވަޢުދުވެގެން ހަމަ މި އަހަރު އަލަށް، ބަޖެޓުތެރެއިން މި ކަނޑައެޅީ، ވަކި އިންސައްތައެއް. އެ އިންސައްތައިން މި އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން، ޖެހޭނީ 27.98 މިލިއަން ރުފިޔާ. ދެން ޔޫތު މިނިސްޓްރީން، ވަރަށް އަވަހަށް އޯޕަންކޮށްލާނެ، އެޕްލިކޭޝަން ޕޯޓަލްއެއް. އޭގެތެރެއިން، އުޞޫލެއް ގެޒެޓްކުރާނެ. އެ އުޞޫލުގެ ތެރެއިން، ތިޔަބޭފުޅުން އެ ޕޯޓަލްއިން އެޕްލިކޭޝަންލީމާ، މި ފައިސާއިން ލިބޭ ޢަދަދެއް މީޑިއާތަކަށް ސަރުކާރުން ދެމުންދާނެ. ދެން ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް މި ޢަދަދު ތަފާތުވާނެ ދޮގެއްތޯ؟ މި އަހަރުގެ ބަޖެޓުން، އެ ފޯރމިއުލަރއިން ޖެހޭވަރު މިއީ އިނގޭތޯ.

ދެން މީގެ އިތުރަށް، މަޢުމޫމާތު ހާމަކުރެވުނު ޢަދަދަށް ބަލާއިރުގައި، މުޅި ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން، ހުރިހާ މިނިސްޓަރުން ހިމެނޭގޮތަށް، މުޅި ސަރުކާރުން މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރުގައި، 141 ޕްރެސް ބާއްވައިފި. 1071 މީޑިއާ އިންޓަރވިޔު ދީފި. އަހާ ފޯރަމްގެ 4 ފޯރަމް. ދެން އަޅުގަނޑު އިހަށްދުވަހު ފެށި، ޕޮޑްކާސްޓްވެސް ޖަހާލާފައި މީގައި މިހިރީ އެ ބޭފުޅުން. 3 ޕޮޑްކާސްޓް. އާދެ، އަޅުގަނޑަށް މިތަނަށް އަންނާނެ، ރައްޔިތުންގެ އަޑު ޕޯޓަލެއް ހުޅުވައިގެން ސުވާލުތައް. އެއަށް އަޅުގަނޑު މިހާރު ޖަވާބުދީފިން 690 ސިޓީއަށް. އާރު.ޓީ.އައި. އަށް ޖަވާބުދީފިން. 1674 އާރު.ޓީ.އައި. ސަރުކާރުގެ ޚަބަރު ވެބަސައިޓްގައި ޖަހައިފި، 8524 ސަރުކާރު ޚަބަރު.

އެހެންވީމާ، މީޑިއާއަށް މަޢުލޫމާތު ދިނުމަކީ، މީޑިއާއާ އެކީގައި ގާތްކޮށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާސަތު.

ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރު ދަންނަވަން، ތިޔަބޭފުޅުން ތިޔަ ދެއްވި ވަގުތަށް. ދެން ނަމާދު ބްރޭކަށްފަހު، ސުވާލުތަކަށް ފުރުޞަތު ހުޅުވާލާނަން. ނަމާދަށް އަޅުގަނޑުމެން 15 މިނިޓްގެ ބްރޭކެއް ނަގާނަން. ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ.

وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.