بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ
الْحَمْدُ لِلَّـه، وَالصَّلَاة وَالسَّلَامُ عَلَىٰ أَشْرَفِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِين، وَعَلَىٰ آلـه وَصَحْبِـهِ أَجْمَعِين
މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޕޯޓްސް، ފިޓްނަސް އެންޑް ރިކްރިއޭޝަން ޢަބްދުﷲ ރާފިޢު، ކޮމިޝަނަރ އޮފް ސްޕޯޓްސް މުޙައްމަދު ޠަލާލް، ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީގެ ދާއިރާތަކުގެ މަޖިލިސް ދެ މެންބަރުން، ފަރުޙަތު މުޙައްމަދު އަދި މުޙައްމަދު ދާއޫދު، ސިޓީ ކައުންސިލްގެ މޭޔަރ އަދި ކައުންސިލްގެ އިސްވެރިންނާއި، ސްޕޯޓްސް މިނިސްޓްރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރސް އަދި ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރސް، އަދި މިތަނަށް ވަޑައިގެން ތިއްބެވި އެންމެހައި ޢިއްޒަތްތެރި މެންބަރުން، އަދި މިއަދު ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވާ އެންމެހައި ބޭފުޅުން؛
السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.
އާދެ، އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް، ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ދެމިހުރުމަށްޓަކައި އިންސާނަކަށް ފުރިހަމަ ކާނާ ބޭނުންވާ ފަދައިން، ހެލިފެލިވެ އުޅުމާއި، ކަސްރަތު ކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތައް ބައްޓަންވެފައިވާ ގޮތުން، ކަސްރަތު ކުރުމަށް، ނޫނީ އެ ކަސްރަތު އަޅުގަނޑުމެން ގައިގައި އަށަގަތުމަކީ އެއީ، ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާބަފައިންގެ އޭރުގެ ދިރިއުޅުން ބިނާވެފައި އޮތްގޮތުން، މަސައްކަތް ކުރުމުގައި، ނޫނީ ޤައުމަށް ބޭނުންވާ ކަންކަމުގައި، ހެލިފެލިވެ އުޅުމުގައި، ވައްޓަފާޅި އޮތްގޮތުން، ދަންނަވަން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ، އެ ވަގުތުތަކެއް ކަސްރަތުކުރުމަށް ޚާއްޞަކުރުމަކާނުލައި، ހަށިގަނޑަށް ލިއްބައިދޭންޖެހޭ މި ދެންނެވި ނަފާވެރިކަން ލިބިގެންނޭ ދިޔައީ.
އެހެންނަމަވެސް، މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުން ކުރިއަރައިގެން އައިގޮތުން، ވައްޓަފާޅިއަށް އައި ޒަމާނީ ބަދަލުތަކާ އެކީގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮންމެ ބޭފުޅަކުވެސް މަސައްކަތް ކުރައްވަން މި ތިއްބަވަނީ އޭ.ސީތަކުގައި. ގޮނޑީގައި އިށީނދެގެން ގިނަ ވަގުތު އަޅުގަނޑުމެން ތިބެންޖެހުމާ އެކީގައި، ހެލިފެލިވެ އުޅެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަގުތުތައް ނުލިބޭ. ގެއަށް ގޮސްފައިވެސް އަރާމުކޮށްލަން އޮށޯވެލެވެނީ. ކަސްރަތުކުރުމާއި ހިނގާބިނގާވެ އުޅުމަށް ވަގުތެއް ނުވޭ.
އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެން އެބަޖެހޭ، އެކަމަށް ޚާއްޞަވެގެން، ފުރުޞަތު ހޯދައިގެން އެ މަސައްކަތް ކުރަން. ދެންމެ ޢިއްޒަތްތެރި ވަޒީރު ފާހަގަކުރެއްވި ފަދައިން، އަދި އޭގެ ކުރިން، ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރ ފާހަގަކުރެއްވި ފަދައިން، މިކަންކަމުން އަޅުގަނޑުމެން ދުރުހެލިވުމުގެ ސަބަބުން، ހިތުގެ ބައްޔާއި، ކެންސަރުގެ ބަލިފަދަ ބަލިތައް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި ޢާންމުވެގެން މިދަނީ. އެހެންވީމާ، މިކަންކަމުން ނަޖާވުމަށްޓަކައިވެސް، މި ބަލިމަޑުކަމުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައިވެސް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި މި އާދަ އަށަގަންނުވަން މި ޖެހެނީ.
އަޅުގަނޑު އުފަލާއެކީ ފާހަގަކުރަން، މިއަދު މި ޙަފްލާއިން އަޅުގަނޑަށް ފެނޭ، ސިޓީ ކައުންސިލްގެ މުއައްސަސާތަކުގެ އިސްވެރިންނާއި އަދި ޚާއްޞަކޮށް، މި އަތޮޅުގެ ވަރަށް ޢިއްޒަތްތެރި ބޭބޭފުޅުން، މިކަމަށް ޚާއްޞަ އިސްކަމެއް ދެއްވައިގެން، މިއަދު މި ޙަފްލާގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމުން މިއިން ރަމްޒުކޮށްދެނީ، ޤައުމުގެ އިސްވެރިންނާއި، އެކިއެކި ފެންވަރުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ބޭފުޅުންވެސް މިކަމުގައި ޤައުމުގެ ރައްޔިތުން ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ބޭތިއްބުމަށްޓަކައި އިސްކަންދެއްވާ މިންވަރު.
ހަމަ އެގޮތަށް، އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލަން ބޭނުން، މިއަދުގެ ރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު، ވަރަށް އިސްކަމެއް ދެއްވާ ކަމެއް، ދިވެހިރައްޔިތުން ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ބޭތިއްބެވުމަށް. އެ މަނިކުފާނުގެ ވަޢުދުފުޅެއްވެސްމެ، މިއަދު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފުރިހަމަވެގެން މިދަނީ.
މި ޕްރޮގުރާމްގެ ސަބަބުން ލިބިގެންދާ ތަމްރީނާއި، ތަމްރީނުގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފައިގެން، ރައްޔިތުންނަށް މީގެ އެންމެ ފުރިހަމަ މަޢުލޫމާތާއި އަދި ތިޔަ ފަރާތްތަކުން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި ރައްޔިތުންނަށް ލިއްބައިދޭނެކަމަށް މި ފުރުސަތުގައި އަޅުގަނޑު ޔަޤީންކުރަން. އަޅުގަނޑު ޤަބޫލުކުރަނީ، ހަށިހެޔޮ ރާއްޖެ ޕްރޮގްރާމް މިއަދު، އުތުރުގެ، ކުޅުދުއްފުށީ ސިޓީގައި އިފްތިތާޙުވެގެން ދިޔަކަމުގައިވީ ނަމަވެސް، މުޅި ރާއްޖެއަށް މި ޕްރޮގްރާމް ފެތުރިގެންދާނެކަމަށް.
މިއީ ފެށުމެއް. ދެންމެ ވަޒީރު ފާހަގަކުރެއްވި ފަދައިން، މުޅި ރާއްޖެއަށް ފެތުރިގެންދާއިރުގައި، އަޅުގަނޑުމެން ރަށްފުށުގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް މީގެ މަންފާ، ތިޔަބޭފުޅުން ފަރާތުން ލިބިގެންދިޔުމަކީ އެއީ، ސަރުކާރުން ކުރާ އުންމީދު. ރައީސް ބޭނުންފުޅުވަނީ، ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ އުމުރުފުރައެއްގެ ދިވެހި ރައްޔިތަކީވެސް، ދުވާލަކު ކޮންމެވެސް ވަގުތުކޮޅެއްގައި ހަށިގަނޑަށް ލިއްބައިދޭ މި މަންފާ، މި ފައިދާ ލިބިގަންނަ މީހަކަށް ވުން.
އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނޭ، މިއަދު ސަރުކާރުތަކުން ކޮށްފައި ހުރި މަސައްކަތްތަކުން، އަޅުގަނޑުމެން ރަށްފުށުގެ ރަށްތަކަށް، މި ކެމްޕެއިންތަކުގައި އަދި އެހެނިހެން މިފަދަ މަޝްރޫޢުތައް، ނޫނީ ކަންކަން އިފްތިތާޙުކޮށްދިނުމަށް ދާދިޔުމުގައި ފެންނަމުންދާ އުފާވެރި މަންޒަރު. އެ މަންޒަރަކީ، ފަތިސް ނަމާދަށްފަހުގައި، ނޫނީ އަޞްރު ވަގުތަށްފަހުގައި، ނޫނީ މަޣްރިބަށްފަހުގައިވެސް، ޢިޝާއަށްފަހުގައިވެސް، ތަފާތު އެކި އުމުރުފުރާތަކުގެ ބޭބޭފުޅުން ގޭގައި ނުތިއްބަވައި، ކަސްރަތައިގެން ވަރަށް ބޮޑަށް މަޝްޣޫލުވެގެން އުޅުއްވާ މަންޒަރު. މިއީ އުފާވެރިކަން. މިއީ، އަޅުގަނޑުމެން ގޭތެރޭގައި މިހެން ތިބެތިބެމެ، ސިކުނޑިތަކަށް ބަރުވެ، ނަފްސާނީ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދިމާވެފައި ހުރި، އަދި ދިމާވާ އުނދަގޫތަކުންވެސް، ޙައްލު ހޯދައިދިނުމަށްޓަކައި، ކޮންމެހެންވެސް ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. އެކަމާ އުފާކޮށް، އަޅުގަނޑު ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ކިބައިން އެދެނީވެސް، ވީހާވެސް ގިނައިން މި ޕްރޮގްރާމްތަކުގައި ބައިވެރިވެދެއްވަށޭ. އެ މަންޒަރު ފެނޭ. ސަރުކާރު މުއައްސަސާތަކުން، ކުންފުނިތަކުން މިފަދަ އިތުރު ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގާތަންވެސް. އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުމެން ޤައުމީ ފެންވަރުގައި މިކަން ކުރުމަކީ އެއީ، މިއަދު ކުރަން ޖެހިފައިވާ ކަމެއް ގޮތުގައި ޤަބޫލުކުރަނީ.
އެމެރިކާގައި، ސައިންސްވެރިން 6 މަސް ދުވަހަކު ހިންގި ދިރާސާއަކުން ދައްކާގޮތުންނަމަ، ކަސްރަތު ކުރާ މީހުންގެ އުމުރު އެބަ މަދުކޮށްލަދޭ، ނޫނީ އަދަދު މަދުކޮށްލަދޭ، 70 އާއި 50 ޕަސެންޓާ ދޭތެރެއަށް. އެއިން ދައްކައިދެނީ އެއީ، ކަސްރަތުގެ ސަބަބުން އިންސާނާއަށް ފައިދާތަކެއް ލިއްބައިދޭކަން. މި ދެންނެވި ކަހަލަ ބަލިތަކުން އަޅުގަނޑުމެން ދުރުވެ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތެއް ގޮތުގައި ދެމިތިބެވޭ ކަމުގައިވާނަމަ، މިފަދަ ކަންކަމުން އަޅުގަނޑުމެން ދުރުވެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައިގައި ހިނގާ ލޭގެ ސާފުކަން އިތުރުވެގެންދާ ދިޔުން.
އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑު ޤަބޫލުކުރަނީ، އިރާދަކުރެއްވިޔާ، މި ޕްރޮގްރާމްގައި މި ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ހުރިހާ ބޭފުޅުންގެ ފަރާތްޕުޅުން ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާތަކެއް ލިބިގެންދިޔުން. ތިޔަބޭފުޅުން މި ޕްރޮގްރާމްތަކަށްފަހު، ރަށްތަކަށް ވަޑައިގެން، ތިޔަބޭފުޅުންގެ ޒިންމާއަކަށް ވެވަޑައިގަންނަވަން ވާނީ، މިކަމާ ގުޅުންހުރި، ތަމްރީނު ނިމިފައިވާ ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން، ރަށު ފެންވަރުގައި މިފަދަ އިތުރު ޕްރޮގްރާމްތައް ރާއްވަވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދެވުން. ސްކޫލްތަކާއި މުއައްސަސާތަކާ ގުޅިގެން މިފަދަ ޕްރޮގްރާމްތައް އެކި އުމުރުފުރާތަކަށް ގެންދެވުން. އެކަމަށް ތައްޔާރުވެ، ޓްރޭނިންގ ލިބިފައިވާ، ވަރަށް ހުނަރުވެރި ބޭބޭފުޅުންވެސް އެބަ ތިއްބެވި. އެހެންވީމާ، އެ ބޭފުޅުންނާ ގުޅިގެން މި ފުރުޞަތު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި ސަރުކާރުގެ، ރައީސް މުޢިއްޒުގެ ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންނަށް ފަހިކޮށްދޭނެ. އެ މަނިކުފާނު އެ ހުންނެވީ ތައްޔާރަށް.
އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޤްތިޞާދުގެ ދަތިކަންތަކާވެސް އެކީގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ބައެއް ޕްރޮޖެކްޓްސްތައް މަޑުޖެހިފައި އޮތް ކަމުގައިވީ ނަމަވެސް، ﷲގެ އިރާދަފުޅާއި މިންވަރުފުޅުން، ރައީސްގެ ރީ-ފޯމް އެޖެންޑާގެ ތެރެއިން، މިއަދު މި އަންނަނީ ކަންކަމަށް ލުއިވެގެން. ރައްޔިތުންގެ ތެރޭގައި ހުއްޓިފައި ހުރި ބައެއް މަޝްރޫޢުތައް މާލަސްތަކެއްނުވެ ފެށި، ނިމެމުންދާ މަޝްރޫޢުތައް ނިމުމާއެކު، އާ މަޝްރޫޢުތަކެއް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ދާދި އަވަހަކަށް ފެށިގެންދާނެ.
އެ މަނިކުފާނު ރަށްރަށަށް ވަޑައިގެން، ވެވަޑައިގެންނެވި ވަޢުދުތައް، ތިޔަބޭފުޅުން ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ. އެ މަނިކުފާނު ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެކަން ހަނދުމަފުޅު ހުރޭ. އެކަމަށް އިޚްލާޞްތެރި ބޭފުޅެއް އެއީ. އެ މަނިކުފާނު އެއޮތީ ވަޢުދު ފޮތެއްވެސް ރައްޔިތުންނަށް ހުށަހަޅައިދެއްވާފައި. އެއީ، ސިއްރަކުން އެ މަނިކުފާނު ކުރައްވަން ބޭނުންވާ ކަމެއް ނޫން. ތެދުވެރި ބޭފުޅެއް. ޤައުމަށް އިޚްލާޞްތެރި ބޭފުޅެއް. އެހެންކަމުން، އެ މަނިކުފާނު ވެވަޑައިގެންނެވި ވަޢުދުތައް ފުއްދުމަށް، އެ މަނިކުފާނު އެ ހުންނެވީ ކެރިވަޑައިގެން. އަޅުގަނޑު ޔަޤީންކުރަން، އެ މަސައްކަތުގައި اللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ބަރަކާތްލައްވާނެކަން. އެއީ، އެ މަނިކުފާނުގެ އެ ތެދުވެރިކަމާއި އިޚްލާޞްތެރިކަން ރައްޔިތުންނާ އެކީގައި އޮތީތީވެ.
ރަށްފުށަށް ވަޑައިގެންއިރުގައި، އާބާދީގެ ނިސްބަތުން، އެ ރަށަކަށް ބޭނުންވާ ކުޅިވަރު ވަސީލަތްތައް ޤާއިމުކޮށްދެއްވާނެ ކަމަށް އެ މަނިކުފާނު ވަޢުދުވެވަޑައިގެން. އެހެންކަމުން، އެކަމާ ގުޅުންހުރި ވުޒާރާތަކުން އެ މަސައްކަތް އެބަ ގެންދަވާ ވަރަށް ބާރަށް. އަޅުގަނޑުމެންގެ އުންމީދަކީ، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މިހުރިހާ ކަމެއް ރައްޔިތުންނާ ހަމައަށް ފޯރުކޮށްދިނުން. ފަސް އަހަރުގެ ދައުރަކަށް ރައްޔިތުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް މެންޑޭޓެއް ދެއްވާފައި އެއޮތީ. އެހެންވީމާ، އެ މަނިކުފާނު ފުރަތަމަވެސް އެ ވަޑައިގެންނެވި ވަޢުދުތަކާ އެއްކޮށް، އިސްކަންދެއްވީ ރާއްޖޭގެ މި ވެއްޓިފައި އޮތް އިޤުތިޞާދު ކޮޅަށް ޖެހުމަށްޓަކައި. ވަރަށް ބޮޑު، ވަރަށްވެސް ހިތްވަރުގަދަ މަސައްކަތްޕުޅުތަކެއް ކުރައްވަން ޖެހިވަޑައިގަތީ. ބޭރުގެ އެތައް ޤައުމުތަކާ ކުރިމަތިލައްވައި، ހުރި ގޮންޖެހުންތަކާއެކީވެސް، މި ހިސާބަށް އެ މަނިކުފާނު އެ ވަޑައިގަތީ، ވަރަށް ކެރުންތެރިކަމާއި، ކެތްތެރިކަމާ އެކީގައި. އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެތެރޭގައި މި އޮތް ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ނޫނީ ދެކެވޭ ވާހަކަތަކަށްވެސް ވަރަށް ސަމާލުވެވަޑައިގެން އަދި ރައްޔިތުންގެ ހުންނަ އުދާސްތަކާއި، ރައްޔިތުން ކަންކަމަށް ބޭނުންވެފައި ތިބި މިންވަރު އެ މަނިކުފާނަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވާ.
އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުމެން މީގެކުރީގައި ދައްކަމުން އައި ވާހަކައަކީ، މިކަންކަން އަޅުގަނޑުމެންނާ ކުރިމަތިލާން އެބަޖެހޭ ކަމުގެ ވާހަކަ. ނޭނގި ތިއްބައެއް ނޫން، މިކަން އަޅުގަނޑުމެންނާ އަރާހަމަވީކީ. އެހެންނަމަވެސް، ބަޔަކު މީހުން، ރައްޔިތުންގެ ފައިދާ ނަހަމަގޮތުގައި ހިފުމަށްޓަކައި ކުރި ކަންތައްތަކެއްގެ ސަބަބުން މުޅި ޤައުމު މި ޙާލަތަށް އަންނަން މިޖެހުނީ. އިރާދަކުރެއްވީތީ، މި ވާހަކަ، މި ޞަފުޙާތައް ނިމުމަކަށް ގެންނާނެ ވެރިއެއް ރައީސް މުޢިއްޒަކީ.
އަޅުގަނޑު އެދެނީ، މި ޕްރޮގްރާމުން ތަމްރީނުވެދާ ފަރާތްތަކުން، އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހި ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް މަންފާތަކެއް ވެގެންދިޔުން. އަޅުގަނޑު އެކަން ޔަޤީންވެސްކުރަން.
އަޅުގަނޑުގެ ދުޢާއަކީ، އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ގުޅިގެން ކުރާ މަސައްކަތުގައި اللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ބަރަކާތް ލެއްވުން. އަދި ރައްޔިތުންގެ މި ދުޅަހެޔޮކަމާއި ޞިއްޙަތަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ މަސައްކަތަކީ، ފައިދާކުރުވަނިވި މަސައްކަތެއް ކަމުގައި اللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ލެއްވުން. ދިވެހި ޤައުމާއި ދިވެހި ފަސްގަނޑަށް މިއަދަށްވުރެ ފަހި މާދަމާއެއް މިންވަރު ކުރެއްވުން.
وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.