ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ހެންވޭރު ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރައްވައި ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅު

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ‎

اَلْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينْ، وَالصَّلاَة وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ ٱللَّهِ، وَعَلَى آلهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينْ.

ހެންވޭރަށް ނިސްބަތްވެވަޑައިގަންނަވާ ދައުލަތުގެ ޢިއްޒަތް ލިބިވަޑައިގެން ތިއްބެވި ޢިއްޒަތްތެރިންނާއި، ދައުލަތުގެ އެކިއެކި މަގާމުތައް ފުރުއްވާފައި ތިއްބެވި ޚިދުމަތްތެރި ބޭބޭފުޅުން، އިސް ރަށްވެހިން، މިހާރުވެސް ދައުލަތުގެ އަދި ރާއްޖޭގެ އެކިއެކި ކަންކަމުގައި ޚިދުމަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ، މި އަވަށަށް ނިސްބަތްވެވަޑައިގަންނަވާ އެންމެހައި ބޭފުޅުން، ވަޑައިގެން ތިއްބެވި މި އަވަށުގެ އެންމެހައި ރައްޔިތުން، މި ބައްދަލުވުން، ބައްލަވަމުން، އަޑުއައްސަވަމުން ގެންދަވާ ލޮބުވެތި އެންމެހައި ރައްޔިތުން؛

السَّلامُ عَلَيْكُم ورَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاتُهُ.

އާދެ، މާލޭގެ ކޮންމެ އަވަށެއްގެ ރައްޔިތުންނާ ވަކިވަކިން ބައްދަލުކުރުމަށް ކުރިއަށް ގެންދެވޭ މި ސިލްސިލާގެ ތެރެއިން، މިރޭ މިއޮތީ ހެންވޭރުގެ ބައްދަލުވުން. ތިޔަބޭފުޅުން ވަޑައިގެން، މިތާނގައި ވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލައްވާކަމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުގެ ހިތުގެ އެންމެ ފުންމިނުން، ހެންވޭރުގެ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރު ދަންނަވަން.

އާދެ، ކުޑަކޮށް ވިއްސާރަވެސްމެ. އެހެންނަމަވެސް، މިތަނުގައި ޖާގަ މިހާރު ފުލްވެފައި އޮތް އިރުގައިވެސް، ކޮޅަށްވެސް އަދި ބޭރުގައިވެސް ބައެއް ބޭފުޅުން އެބަ ތިއްބެވި. އާދެ، އަޅުގަނޑު ކުރުކޮށްލާފައި، ފުރަތަމަވެސް ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފުރުޞަތު އަރުވާނަން.

އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލަން ބޭނުންވަނީ، މި ބައްދަލުވުމުގެ ބޭނުމަކީ، ތިޔަ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުން ވިދާޅުވެލައްވަން އޮތް ކަމެއްވިއްޔާ، އެކަމެއް ވިދާޅުވުމަށް ފުރުޞަތު އެރުވުމޭ. އަދި އޭގެފަހުން، އަޅުގަނޑަށް އެއްވެސް ކަމެއްގައި ލިޔުމެއް ހަވާލުކޮށްލައްވަން ބޭނުންވެލައްވަންޏާ، އެ ފުރުޞަތުވެސް އޮންނާނެ. އާދެ، މިއިން ކޮންމެ ކަމަކަށް، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އޮންނަ އުސޫލުގެ ތެރެއިން، ވީ އެންމެ އަވަހަކަށް، އެންމެ ފުރިހަމައަކަށް، ތިޔަބޭފުޅުން އެދިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަކަށް، އެއީ އަމިއްލަ ކަމެއްވިޔަސް، ނޫނީވިއްޔާ މި އަވަށާ ގުޅޭ ކަމެއްވިޔަސް، ޖުމްލަކޮށް ކޮންމެ ކަމެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އެކަމަކަށް އެ އޮންނަ އުސޫލުގެ ތެރެއިން، ވީހާވެސް ރަނގަޅު، އީޖާބީ ގޮތެއްގައި ޙައްލެއް، ނޫނީވިއްޔާ ކަންތައްތައް ފަހިކޮށްދިނުމަށް މަސައްކަތް ކުރާނެ ކަމަށް ދަންނަވާލަން.

އާދެ، މާގިނަ ވާހަކަތަކެއް މިވަގުތު އަޅުގަނޑު ނުދައްކާ، އަޅުގަނޑު އެދެނީ، ތިޔަބޭފުޅުން ވިދާޅުވެލައްވަން ހުރި ކަމެއްވިއްޔާ، އެކަމެއް ވިދާޅުވެލެއްވުމަށް. ކަންބޮޑުވުމެއް ކަމުގައިވިޔަސް، ޚިޔާލެއް ކަމުގައިވިޔަސް، މަޝްވަރާއެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އަދި ޝަކުވާއެއް ކަމުގައިވިޔަސް، ކޮންމެ ކަމެއްވިޔަސް، ވަރަށް މިނިވަންކަމާ އެކީގައި، ތިޔަބޭފުޅުން ވިދާޅުވެލެއްވުމަކީ، އަޅުގަނޑު އެދޭގޮތް. ކޮންމެ ބޭފުޅަކުވެސް ވިދާޅުވާ ކޮންމެ ވާހަކަފުޅަކީވެސް، ހަމަ ވަރަށް މުހިންމު ވާހަކަފުޅެއް. އެކަމަކަށް ދޭންޖެހޭ ފުރިހަމަ ސަމާލުކަންދީގެން، އަޅުގަނޑު މަސައްކަތް ކޮށްދޭނަން. އެހެންވީމާ، އެ ޔަޤީންކަން އަރުވަމުން، އަޅުގަނޑު އެދެން ތިޔަބޭފުޅުން ކުރިއަށް ގެންގޮސްދެއްވުމަށް. ތިޔަބޭފުޅުން ވާހަކަ ނިންމެވުމުން، ވަގުތު އޮތްވަރަކުން، ވަގުތު ދެވެން އޮތް މިންވަރަކުން ވީހާވެސް ގިނަ ބޭފުޅުންނަކަށް ފުރުޞަތު ދީ، އެއަށްފަހު އަޅުގަނޑު ނިންމާލުމުގެ ކުރިން ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ދަންނަވައިލާނަން. އެއަށްފަހު އަޅުގަނޑުމެން ނިންމައިލާނީ.

ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ!

ބައްދަލުވުން ނިންމަވަމުން ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅު:

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ‎

އާދެ، ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށްވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރު ދަންނަވަން. ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު މިތާނގައި ތިޔަބޭފުޅުން ތިއްބަވާ، އަދި ވަރަށް ގިނަ ބޭފުޅުން އެކި ކަންކަން ވިދާޅުވެލައްވައިފި. ޙަޤީޤަތުގައި، ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަން ފުރުޞަތު ދެވޭހާ ވަގުތު ނެތިގެން މިދަނީ. އެއީ، މިކަހަލަ ބައްދަލުވުންތައް ކުރިން ބޭއްވިފައި ނެތީމާ. މިހެން ބޭއްވޭ ބައްދަލުވުމަކަށް ވަޑައިގެން، ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ހުރިހާ ވާހަކައެއް ވިދާޅުވާން، ނެޗުރަލީ އެ ވަގުތު ނުއެއް އޮވޭ. އަޅުގަނޑު އެކަމަކު ގަސްދުކުރަން، އަދި ނިންމާފައިވެސް އޮންނާނެ، މި ސިލްސިލާ ގޮތެއްގައި، އަޅުގަނޑަށް ވަގުތު ވީވަރަކުން، މާލޭގައިވެސް، އަދި ރާއްޖޭގެ އެހެން ރަށްރަށުގައިވެސް، އަނެއްކާވެސް ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރުން ކުރިއަށް އޮތްތާވެސް ކުރިއަށް ގެންދަން. އެހެންނަމަވެސް، ކުރިން އަޅުގަނޑު ފަށަމުން ދެންނެވި ފަދައިން، ހުރިހާ ބޭފުޅުންވެސް ފާހަގަކުރެއްވި ކަންކަން، ވިދާޅުވި ކަންކަމަށް، ކޮންމެ ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވި ކަމަކަށްވިޔަސް، ވީއެންމެ ރަނގަޅަކަށް، ޤާނޫނާއި ގަވާއިދުގެ ތެރެއިން ޙައްލެއް ގެނެސްދިނުމަށް މަސައްކަތް ކޮށްދޭނަން.

މިރޭ ހުރިހާ ބޭފުޅުން ފާހަގަކުރެއްވި ކޮންމެ ކަމެއް ވަކިވަކިން އަޅުގަނޑަށް ދަންނަވައިނުލެވިދާނެ. އެހެންނަމަވެސް، ޖުމްލަކޮށް ވީ އެންމެ ގިނަ ކަންކަން ޝާމިލުވާގޮތަށް، އަޅުގަނޑު ބައެއް ކަންތައްތައް ދަންނަވައިލާނަން.

ކޮންމެ ގޮތެއްވިޔަސް، މާލޭގެ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ، ގެދޮރުގެ މައްސަލަ، ބޯހިޔާވަހިކަން. ކުރީގެ ތިން އަވަށުގެ ބައްދަލުވުމުގައިވެސް އެކަމާ ބެހޭ ތަފުސީލުތައް ވާނީ ޙިއްޞާކޮށްފައި.

އާދެ، ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން މީގައި އެބަހުރި. މީގައި ހުރި ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން ހަވާލުކޮށްފައި ހުރި، ނޫނީވިއްޔާ އިޢުލާނުކޮށް، ގެޒެޓް ކޮށްފައި ހުރި ގޯތިތައް ހަވާލުކުރުމުގެ ކަންތައް އެއީ އެއްކަމެއް. އޭގެ ކުރީގެ ސަރުކާރުން ދިން ފްލެޓްތަކެއް، ނިމުނު ސަރުކާރުން ބާޠިލުކުރި ކުރުމުގެ މައްސަލަވެސް އެއީ އަނެއް ކަންތައް. ދެން، މިދިޔަ ސަރުކާރުން ފްލެޓް ލިބޭނެ ކަމަށް އިޢުލާނުކޮށް، ލިސްޓް ކުރެވުނު ފަރާތްތަކެއް. އެ ފަރާތްތަކަށް ފްލެޓްތައް ހަވާލުކުރުން މިއީ ތިންވަނަ ކަމެއް. މިގޮތަށް އެކި ކަންތައްތައް އެބަހުރި. މިއިން ކޮންމެ ކަމަކަށްވެސް، މީގެ ކުރީގެ ތިން ބައްދަލުވުމުގައިވެސް، އެކި ވަރުވަރަށް، އެކި ފަހަރުމަތިން ތަފުސީލުތަކެއް ދީފައިވާނެ. އެހެންނަމަވެސް، މިރޭވެސް އަޅުގަނޑު އެ ކަންކަން ދަންނަވައިލާނަން.

އާދެ، އެއް ކަމަކަށް، ހިޔާ ފްލެޓްތަކުން މިދިޔަ ސަރުކާރުން ފްލެޓް ނުލިބޭނެ ކަމަށް ނިންމި، އޭގެ ކުރީ ސަރުކާރުން ލިބޭނެ ކަމަށް ފައިނަލް ލިސްޓަށް އަރާފައި ތިބި ފަރާތްތަކަށް، އަޅުގަނޑު އޮންނާނެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވަޢުދެއް ވެފައި. އެ ފަރާތްތަކަށް މި ސަރުކާރުން އެންމެ ފުރަތަމަ ހިންގާ ސޯޝަލް ހައުސިންގ ސްކީމެއްގެ ތެރެއިން، އެ ފްލެޓްތައް ލިބޭނެ ކަމަށް ވަޢުދުވިން. އެހެންވީމާ، އެކަން އޮތީ އެގޮތަށް. އަޅުގަނޑުމެން އެންމެ އަވަހަށް މި ފަށާ ސްކީމްގައިވެސް ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފާހަގަވެވަޑައިގަންނަވާނެ، ވަކި ކެޓެގަރީއެއް އޮތީ ކަނޑައަޅާފައި، އެގޮތަށް ފްލެޓް އަތުލާފައި ތިބި ފަރާތްތަކަށް ފްލެޓް ދިނުމަށް. އެހެންވީމާ، މި ހުޅުވާލެވިގެން ދާއިރުގައި، އެ ފަރާތްތަކުން ޖެހޭނީ ހަމައެކަނި އެއަށް އެޕްލައި ކޮށްލަން. އެއްވެސް އިތުރު ޝަރުޠެއް އޮތް ކަމެއް ނޫން އެއީކީއެއް. މި އާ ޝަރުޠުތަކެއް އެ ފަރާތްތަކަކަށް ނޯންނާނެ. އެއީ، އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި އޮތް އަދަދުގެ ތެރެއިން، އެއްފަހަރާ ހުރިހާ އެންމެންނަށް ލިބޭ ވަރަކަށް، މާލޭގެ ހުރިހާ އެންމެންނަށް ބޭނުންވާ ވަރަކަށް، އެއް ޕްރޮޖެކްޓަކުން ފްލެޓެއް ނޭޅޭނެ ކޮންމެ ގޮތެއްވިޔަސް. އެހެންވީމާ، މި ފުރަތަމަ ފަށާ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރެއިންވެސް އެއޮތީ، ވަކި އަދަދެއް ކަނޑައަޅާފައި މިހާރު. މިދިޔަ ސަރުކާރުން އެ ފްލެޓް އަތުލި ފަރާތްތަކަށް، މި ދެންނެވީ ކުރީގައި ފައިނަލް ލިސްޓަށް އަރައިގެން، މިދިޔަ ސަރުކާރުން އަތުލި ފަރާތްތަކަށް ދިނުމަށް. އެހެންވީމާ، އެކަން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އެބައޮތް. އޭގެތެރޭގައި، ދެންމެ އެ ފާހަގަކުރެއްވި ހިޔާ ފްލެޓްތަކުގެ ތެރޭގައި، އެކި ކެޓެގަރީތައް، އަލަތު ކައިވެނި ފަރާތްތައް، ދެންގޮސް، އެކި ފަރާތްތައް ހިމެނޭހެން، މިދިޔަ ސަރުކާރުން ކެންސަލް އައުޓް ކޮށްލި ފަރާތްތަކަށް އެއޮތީ ވަކި ކެޓެގަރީއެއް، ވަކި އަދަދެއް ކަނޑައަޅާފައި. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަރަށް ގިނަ ފަރާތްތަކަށް ފްލެޓް ލިބޭނެ. އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ބީ.އެމް.އެލް.ގެ ފައިނޭންސްގެ ތެރެއިން މި ފަށަން އުޅޭ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރެއިންނާއި، އަދި ކުރިއަށް އޮތް އިންޑިއަން އެލް.އޯ.ސީ.ގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން ފަށާ ޕްރޮޖެކްޓުންނާއި، މިހެން ހުރި އެކި ޕްރޮޖްކެޓްތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ފަށަން، 7,500 ފެލްޓްގެ މަސައްކަތް. އޭގެތެރޭގައި އެބައި ހިމެނޭ.

ދެން، މިދިޔަ ސަރުކާރުން ދޭން ނިންމާފައި ހުރި ގޯތިތައް، އަޅުގަނޑުމެން ދިނުމުގެ ކަންކަމާ ބެހޭގޮތުން އައި ވަރަށް ގިނަ ސުވާލުތަކަށް އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލަން ބޭނުންވަނީ، އެއް ކަމަކީ، ހުޅުމާލޭގެ ފޭސް 3 ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް. މިހާރު ވަރަށް ބާރަށް ހިނގަމުން ދާތަން އަޅުގަނޑު ހިތުން ތިޔަބޭފުޅުން ވަޑައިގެން ބައްލަވައިލެއްވީމާވެސް ފާހަގަވެވަޑައިގަންނަވާނެ. އަޅުގަނޑުމެން އެތަނުގެ މަސައްކަތް ވަރަށް ހަލުވި ސްޕީޑުގައި މި ގެންދަނީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ޑިސެންބަރު މަސް ނިމެންވާއިރަށް ނިންމާލުމަށް. ދެ ޑްރެޖަރެއް އެއްފަހަރާ ބޭނުންކޮށްގެން، ވަރަށް ބާރަށް މަސައްކަތް އެބަ ހިނގާ. ދެން ސުވާލުކުރެއްވި، އެތަން ލިބޭނެތޯ. އެއްވެސް އުންމީދެއްވެސް ނެތް ކަމަށް ވިދާޅުވި ބައެއް ބޭފުޅުންވެސް އެބަ ތިއްބެވި. އަޅުގަނޑު ހަމަ ފުރިހަމަ ޔަޤީންކަން މިދެނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އެތަން ނިމުނުހާ އަވަހަކަށް، އެ ލިބުނު ފަރާތްތަކަށް، އެތަނުން ލިބުނު ގޯތިތައް އަޅުގަނޑުމެން ހަވާލުކުރަމުން ގެންދާނަން. ރަޖިސްޓްރީވެސް ހަދަމުން ގެންދާނަން. ފޭސް 2ން ބިން އޮތްވަރަކުން، ފޭސް 2ން ލިބުނު ފަރާތްތަކަށްވެސް އެވަނީ މިހާރު، ވަރަށް ގިނަ ފަރާތްތަކަށްވެސް ރަޖިސްޓްރީ ހަދައިދެވިފައި. ދެން، ދިރިއުޅުމަށް މިހާރު އެ ތަންތަން އެވަނީ އިން ވަކިކޮށް، ހަވާލުވެސް ކުރެވިފައި. އެހެންވީމާ، ބިން އޮތްތަނަކުން ވިއްޔާ އެވަނީ ގޯތި ހަވާލުކުރެވިފައި، ނޫނީވިއްޔާ ހަވާލުކުރަމުން އެދަނީ.

ފޭސް 3ވެސް މި ދެންނެވިހެން، އަޅުގަނޑުމެން ހިއްކާ ނިމުނީމާ، ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ޖަނަވަރީ މަސް ތެރޭގައި ފަށާނީ ގޯތިތައް ހަވާލުކުރަން. ދެން، އެތާނގެ ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭން ފައިނަލް ކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން އެ ކުރިއަށް ގެންދަނީ. އެއްވެސް ފަރާތެއް އަތުން ގޯއްޗެއް އަތެއް ނުލާނެ. އެހެންވީމާ، އެކަން އެއޮތީ އެގޮތަށް.

ދެން، ގުޅީފަޅުން ގޯތި ލިބުނު ފަރާތްތަކަށް، އެ ފަރާތްތަކަށްވެސް އެއޮތީ ފުރުޞަތު ހުޅުވައިލާފައި، ރަޖިސްޓްރީ ހެދުމާއި، ހުރިހާ ކަމެއް ހިނގަނީ. ދެން، އެ އިޢުލާނުކުރެވިގެން ބައެއް ފަރާތްތަކަށް ވަޑައިނުގެންނެވުނު. އެހެންނަމަވެސް، މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން އެ ގެންދަނީ، އެ ފަރާތްތަކާ ގުޅުއްވަމުން. ވަޑައިގެން ހަމަ ހުރިހާ އެންމެންނަށްވެސް، އެ ފަރާތްތަކަށް ލިބުނު ގޯތިތައް ހަވާލުކުރެވި، ރަޖިސްޓްރީ ހަވާލުކުރެވި، އެ ކަންކަން އެދަނީ. އެއްވެސް ބޭފުޅަކު ކެންސަލެއް ނުކުރާނެ. އެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭނެ.

ދެން، ގިރާވަރުފަޅު، ގިރާވަރުފަޅުގައި މިވާގޮތަކީ، އެތަން އޮތީ އެކީގައި ނުހިއްކާ. ތަންކޮޅެއް ހިއްކާފައި އޮތީ. އަޅުގަނޑު ކުރީރޭވެސް، އަދި އޭގެ ކުރީރޭވެސް އެ ވާހަކަ ދެއްކިން. ގިރާވަރުފަޅު ހިއްކުން ޕްލޭން ކޮށް، ތާވަލުކުރެވިފައި މިއޮތީ މިހާރު. ހުޅުމާލޭގައި ފޭސް 3ގެ ބިން ހިއްކުމަށް ބޭނުންކުރާ ދެ ޑްރެޖަރުގެ މަސައްކަތް މި މަސް ނިމޭއިރަށް ނިމުނީމާ، އެ ދެ ޑްރެޖަރު އަޅުގަނޑުމެން މި ގެންދަނީ، ގިރާވަރުފަޅު ހިއްކަން. އެހެންވީމާ، އެތަން ހިއްކާ ނިމޭނެ. ވަރަށް ބާރު ސްޕީޑުގައި މަސައްކަތް ދާނެ، ގޮސް ގިނަވެގެން ތިން މަސް ތެރޭގައި، އެ ތަން ހިއްކާ ނިމޭނެއޭ. މާނައަކީ، ޖަނަވަރީ، ފެބުރުވަރީ، މާރިޗު ތެރޭގައި، އެންމެ ލަސްވެގެންވެސް މާރިޗު މަހުގެ ތެރެއަށް ދާއިރުގައި، ގިރާވަރުފަޅުވެސް އޮންނާނީ ހިކިފައި. އެހެންވީމާ، އެ ތަންތަނުން ގޯތި ލިބުނު ފަރާތްތަކަށްވެސް، އެ ފަރާތްތަކާ ގޯތި ހަވާލުކުރާނެ، ބިން ހިއްކާ ނިމުނީމާ.

ދެ އަހަރު ދުވަސް ވީއިރު ކީއްވެތޯ ގޯތިތައް ނުދެވުނީ. ބިން އެވެއިލަބަލް ތަންތަނުން އެވަނީ ގޯތިތައް ދެވިފައި. ފޭސް 2ންވެސް ގޯތިތައް ދިނުމުގައި އައި ލަސްތަކެއް. މީގައި ހުރި ވަރަށް ގިނަ މައްސަލަތައް. މިސާލަކަށް، މަގުތަކުގެ މައްޗަށް އަރާފައިވެސް ހުރި. އެއްވެސް ވަރަކަށް ޕްލޭނަށް ބަލާފައެއް ނޫން ގޯތިތައް ދީފައި ހުރީކީއެއް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ޖެހުނު ބައެއް ތަންތަނުން ބިމުގެ އަޑީގައި ހުރި ބައެއް ޔޫޓިލިޓީ ސަރވިސްތަކަށް ބަދަލުތައް ގެންނަންވެސް. މިކަހަލަ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައް ކުރަން ޖެހުނު. ކޮންސްޓްރަކްޝަން ސައިޓުތަކުގެ ގޮތުގައި ހުރި ބޮޑެތި ތަންތަނާއި، ބޮޑެތި ވެލިފުނިތަކާއި، މިހެންގޮސް ވަރަށް ގިނަ ތަންތަން ހުރި ފޭސް 2ގައިވެސް. އެ ތަންތަން ކްލިއަރކޮށް، ސާފުކޮށް ހަދާނިމުނީމާ، އެ ތަންތަން އެވަނީ ހަވާލުކޮށްފައި.

އެހެންވީމާ، މިއިން ކޮންމެ ބިމެއްވެސް އެވެއިލަބަލް ކޮށްފައި، އެވެއިލަބަލް ވީމާ، ދެން ގޯތިތައް ހަވާލުކުރަމުންނޭ މިދަނީ. ދެން، އެ ތަންތަނުގައި ޔޫޓިލިޓީ ގާއިމުކުރުން. މީގެތެރެއިން، ޔޫޓިލިޓީ ގާއިމުކުރަންޖެހޭ ތަންތަނުގައި، އަޅުގަނޑުމެން ޔޫޓިލިޓީ ގާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު އެވަނީ، މި އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓު ތެރެއިން ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމާފައި. އެހެންވީމާ، ގުޅީފަޅުގައި ޔޫޓިލިޓީ ގާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހިނގާނެ. އެޗް.ޑީ.ސީ.އިން ހުޅުމާލޭގައި އެ މަސައްކަތް ގެންދާނީ، ފޭސް 3 ގައިވެސް. މިތަނުން ބޭފުޅަކު ފާހަގަކުރެއްވި އެ ތަންތަނަށް ގޮސް، ދިރިއުޅެވޭނެ ގޮތެއް ހަދައިދޭށޭ. އެ ތަންތަނަށް ބޭނުންވާ ފެނާއި، ކަރަންޓާއި، ނަރުދަމާއާއި، މި ކަންކަން، މި ދެންނެވި ފަދައިން، ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް އެވަނީ ހަމަޖައްސާފައި، ސަރުކާރުގެ ޚަރަދުގެ ތެރެއިން. އެ ތަންތަނުގެ މި ދެންނެވި މަސައްކަތްވެސް ކުރިއަށްދާނެ.

އެހެންވީމާ، މި ތިން ބިމުގެ ކަންތައް ޕްލޭން ކުރެވިފައި، ނޫނީވިއްޔާ ހަމަޖެހިގެން، ނޫނީވިއްޔާ ކުރިއަށްދާ ގޮތް މި ދަންނަވާލީ. ދެން، ފަހިދިރިއުޅުން ކޯޕަރޭޝަން މެދުވެރިކޮށް އަޅަމުންގޮސް، މިހާރު ނިމިގެން، ހަވާލުކުރުމުގެ މަރުޙަލައިގައި 4,000 ފްލެޓް އެވަނީ. އެ ތަންތަންވެސް އަޅުގަނޑު ދެންނެވި ގޮތަށް، ވަޢުދުވީ ގޮތަށް، އެ ފައިނަލް ލިސްޓްގައި ހުރި ފަރާތްތަކަށް މިދިނީ. ދެން، އެ ތަންތަނަށް ވަނުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ އެކިކަހަލަ ކަރަންޓް ގުޅުމާއި، މިހެން ހުރި ބައެއް ކަންކަން އެދަނީ ވަރަށް ބާރަށް ކުރިއަށް. އެޗް.ޑީ.ސީ.އާއި، ސްޓެލްކޯއާއި، ފަހިދިރިއުޅުން ކޯޕަރޭޝަނާއި، އެމް.ޑަބްލިޔޫ.އެސް.ސީ.، މި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއްގެ ކޯޑިނޭޝަންގެ ތެރެއިން، ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ، މި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއް ގުޅިގެން، މިމަހުގެ ނިޔަލަށް އެ ބޭފުޅުން އެ ބައްލަވަނީ، މިހާރު ނުދެވި ހުރިހާ ފްލެޓެއްވެސް އެ ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް ނިންމައިލާ، ދިރާސީ އާ އަހަރު ފެށެންވާއިރަށް، މި 4,000 ފްލެޓް ލިބުނު ހުރިހާ އެންމެންނަށް އެ ފްލެޓްތަކަށް ވަދެވޭ ވަރު ކޮށްދޭން. އެކަންވެސް އެބަ ހިނގާ. އެހެންވީމާ، އެއީ މިދިޔަ ސަރުކާރުން ގޯއްޗާއި، ފްލެޓް ލިބުނު ފަރާތްތަކަށް، އެ ތަންތަން އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ ގޮތަށް ހަވާލުކުރުމުގެ ކަން ހިނގާ ގޮތަކީ.

ދެން، މިތަނުން ބޭފުޅަކު ސުވާލުކުރެއްވި، ވަޢުދުވީ އެމީހަކަށް ގޯތި ލިބުން ތާކުން ދިނުމަށޭ. އެގޮތަށް މި ގެންދަނީ. ދެން، މި ގެންދާއިރުގައި، މީގައި އެންމެ ބޮޑު ބަދަލެއް އައިކަމަށް ވިދާޅުވެވިދާނެ ތަނަކަށް އޮންނާނީ ގުޅީފަޅު، އަދި ގިރާވަރުފަޅު. ގިރާވަރުފަޅުން ގޯތި ދީފައި އޮތީ. ކޮންމެ ތަނެއްގައިވެސް ލޭންޑް ޔޫސް ޕެލޭނެއް ވެއްޖިއްޔާ އޮންނާނީ، ވަކި މިންގަނޑަކުން ހަދާ ގޮތަށް. އެއީ، ސްޓޭންޑަޑެއް އޮންނަ ކަމެއް. މަގުތަކެއް ހުންނާނެ. މީހުންނަށް ބޭނުންވާ ޚިދުމަތްތައް ގާއިމުކުރަން ޖެހޭނެ. މި ކަންކަމަށް ބިންތައް ކަނޑައަޅަން ޖެހޭނެ. މިދިޔަ ސަރުކާރުން ގިރާވަރުފަޅުގެ ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭނެއް ނަހަދާ. ގޮޅި ޖަހައިލާފައި، އެއްވެސް ވަރަށް މަގަކަށް ތަނަކަށްވެސް ނުކަނޑާ، ސްކޫލެއް، ހޮސްޕިޓަލެއް ތަނަކަށްވެސް ނުކަނޑާ، ހަމަ އެކީގައި ގޯތި. އެ ގޯތިތައް ދީ ނިމުނުއިރުގައި، މޫދަށާ އެކީގައި، މުޅި ތަން ހިއްކިއަސްވެސް ނުވާ ވަރަށް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ޖެހުނީ އެ ބަދަލުތައް ގެންނަން. ހަނދުމަފުޅު ހުންނާނެ، އަޅުގަނޑުމެން ފުރުޞަތު ހުޅުވާލައިގެން، ބައެއް ގޯތިތައް ގުޅީފަޅަށް ބަދަލުކުރިން. މި ދެންނެވިހެން، ގިރާވަރުފަޅުން ދޫކުރެވިފައި ހުރި ގޯތިތަކެއް، މުޅި ފަޅު ހިއްކިއަސް އެ ފަރާތްތަކަށް ގޯތި ނުދެވޭ ވަރަށް ހުރީމަ، އެ ފަރާތްތައް އަޅުގަނޑުމެން މި ހުޅުވާލި ފުރުޞަތުގައި، ގުޅީފަޅަށް ބަދަލުވެފައި ވާނީ މިހާރު. އެއީކީ ވަޢުދާ ޚިލާފުވުމެއް ނޫންތޯ؟ އެއީކީ ވަޢުދާ ޚިލާފުވުމެއް ނޫން.

ދެން، ގުޅީފަޅުގައިވެސް، ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭންގައި ކުދިކުދި ބަދަލުތައް ހުރި އެތަނުގެ ބޭނުން އެންމެ ބޭނުންތެރި ގޮތެއްގައި ހިފުމަށްޓަކައި. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވިން އެތާނގައި އޮތް އެންމެ ފުންތަން ހިއްކާނެ ކަމަށް. އެކަން އަދި ކުރިއަށް އެބައޮތް. އެހެންނަމަވެސް، އެތަން ހިއްކަންދެން މަޑުނުކޮށް، މިހާރު ހިއްކާ ނިމިފައި އޮތް ބައިން، އެންމެންނަށް އެންމެ އަވަހަށް ގޯއްޗަށް ވަދެވޭނެ ގޮތް ހެދުމަށްޓަކައި، ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭނަށް ބަދަލު ގެނައިން. އެއީކީއެއް އެމީހާއަށް ލިބުނު ފިޒިކަލް ލޮކޭޝަނުން ބިން ނުދިނުމެއް ނޫން. ގުޅީފަޅުން އެމީހާއަށް އެބަ ލިބޭ ގޯތި. އަވަހަށް ދޭންވެގެން ގެނައި ބަދަލުތަކެއް. އެހެންވީމާ، ވަޢުދަކާ ޚިލާފެއް ނުވަން. މީގެ މަފުހޫމު، މީގެ މަގުސަދު ރައްޔިތުންނަށް އެންމެ އަވަހަށް އެ ގޯތިތައް ދިނުން. އެންމެ އަވަހަށް އެ ގޯތިތަކަށް ވަދެވޭނެ ގޮތެއް ހެދުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން، ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލުތަކެއް އެކަނި ގެނެސްފައި ހުންނާނީ. އަޅުގަނޑު ވީ ކޮންމެ ވަޢުދަކީ، ފުއްދުމުގެ ފުރިހަމަ ޢަޒުމުގައި، ނިޔަތުގައި ވެފައި ހުރި ވަޢުދުތައް. އެ ވަޢުދުތައް ފުއްދަމުން އިރާދަކުރެއްވީތީ މިދަނީ، މިއަދާ ހަމައަށްވެސް.

ދެން އޮތީ، އިތުރަށް ގޯތި ދިނުމާއި، އިތުރަށް ފްލެޓް ދިނުން. އެކަމަށްޓަކައި މިހާރު އެއޮތީ އުސޫލެއް އިޢުލާނު ކޮށްފައި. އާދެ، މި ގޯތިތަކާއި ފްލެޓްތައް ދޭނީ ކޮންތާކުންތޯ ބަލާއިރުގައި، މި ދެންނެވި ތިން ތަން، ގުޅީފަޅު، ގިރާވަރުފަޅު، އަދި ހުޅުމާލެއިން، ގާތްގަނޑަކަށް ބިން ހުސްވެފައި. ގުޅީފަޅުގެ ފުންތަން ހިއްކީމާ، އިތުރު ބިން އެތަނުން ލިބޭނެ. އެހެންވީމާ، އުތުރުތިލަފަޅު އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ހިއްކަން. އަޅުގަނޑު ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އެ ވާހަކަ އޮންނާނީ އިޢުލާނުވެސް ކޮށްފައި. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި އަހަރު އެބައޮތް އަދި ބާކީ ކުޑަދުވަސްކޮޅެއް. އަޅުގަނޑުމެން މި ބަލަނީ، އުތުރުތިލަފަޅުގެ މަސައްކަތް ރިޔާސީ ބަޔާނުގައި އަޅުގަނޑު އިޢުލާނުކުރި ގޮތަށް، ފިޒިކަލް މަސައްކަތް ފަށަން. އެތަނުންވެސް އިތުރުވާނެ ބިން. ގާތްގަނޑަކަށް، 150އެއްހާ އަކަފޫޓުގެ ބިން އެތަނުންވެސް އެބަ ލިބޭ.

އެހެންވީމާ، މިއީ މާލޭ ސަރަޙައްދުން ފިޒިކަލީ ކަނެކްޓެޑް ގޮތަކަށް ހެދެން ހުރި ތަންތަން. ހުރިހާ ތަނެއް ހިއްކާ ނިމި، ގޯތި ދެވެނީ. އިތުރަށް ބިން ބޭނުންވާނެތީ، މާލޭގެ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކީ، ގޯތިގެދޮރުގެ މައްސަލަ ކަމުގައިވާތީ، ދެން، އެންމެ ކައިރިން ހިއްކެން އޮތް ބޮޑު ފަޅަކީ، ފުށިދިއްގަރުފަޅު ވީމާ، އެތަން ރަސްމާލެ ޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ ގޮތުގައި މި ހިއްކަނީ. އެތަނުން މި ހިއްކެނީ، 1,000ހަށްވުރެ ގިނަ ހެކްޓަރުގެ ބޮޑު ބިމެއް. އެތަނުން އަޅުގަނޑުމެން ފުރަތަމަ 15,000 ގޯތި، 1,250 އަކަފޫޓުގެ 15,000 ގޯތި މިދެނީ. އޭގެތެރެއިން 10,000 ގޯތި މާލޭގެ ރަށްވެހިންނަށް މިއޮތީ ކަނޑައަޅާފައި. އެހެންވީމާ، 10,000 ގޯތި، ދެން ހުރި ކެޓެގަރީތަކެއް ހުންނާނެ، 3,000 ގޯތި މާލޭގައި ދިރިއުޅޭތާ ގިނަދުވަސްވީ ރައްޔިތުންނަށް، ދެން ލާޖައްސާ އުސޫލުން، ކުދި ބިންތައް ހުރި ފަރާތްތަކުން މުޅި ގޯތި އެކީގައި އެންމެން ދޫކޮށްލާފައި، ކޮންމެ މީހަކަށް ގޯއްޗެއް ލިބޭގޮތަށް، ވަކި ކެޓެގަރީއެއް 1,500 ގޯތި ކަނޑައަޅާފައި އޮންނާނީ. މައިމުޅަ ވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށް ވަކި ކެޓެގަރީއެއް ކަނޑައަޅާފައި އޮންނާނީ. މިއީ ހުސް އަޅުގަނޑުގެ ވަޢުދުތައް.

އެހެންވީމާ، މާލޭ ކައިރިން ހިއްކެން ހުރި ހުރިހާ ބިމެއް މި ހިއްކަނީ އެއްފަހަރާ. މިހާރު ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، ރަސްމާލެ ހިއްކަމުންދާތަން. ވަރަށް ބާރު ސްޕީޑުގައި ކުރިއަށް އޮތް ހަތަރު ފަސް މަސް ތެރޭގައި، އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ނިންމާލަނީ. ނިމެންވާއިރަށް، ގޯތިތައް ލިބޭނެ ފަރާތްތައްވެސް މި ކަނޑައަޅަނީ. ފްލެޓް އެޅުން، މިހާރު މި ފެށެނީ ހުޅުމާލޭގައި. ހުޅުމާލޭގައި ގާތްގަނޑަކަށް، 2,700 ފްލެޓް އަޅުގަނޑު މި އަޅަނީ، ފޭސް 3ގައި ބާކީ އޮންނަ ބިމުގައި. އަދި ވިލިމާލޭގައި 300 ފްލެޓް މި އެޅެނީ. ޖުމްލަ 3,000 ފްލެޓް، ބީ.އެމް.އެލް. ޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރެއިން. ދެން، އިތުރު ފްލެޓްތައް މާލޭ ސިޓީގައި، ގުޅީފަޅުގައި، އޭގެތެރެއިން 4,000 ފެލްޓެއް އަޅަން ނިންމާފައި މިއޮތީ. އަދި މާލޭގައި އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އަދި އިތުރު 500 ފްލެޓް އަޅާނަން. އެހެންވީމާ، މި ފްލެޓްތައް އެޅުމުގެ މަސައްކަތް މި ކުރެވެނީ، މާލޭ ސިޓީ އޭރިއާގައި. މި ފްލެޓްތައް ލިބޭނެ ކެޓެގަރީތައް އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި އޮތީ.

ދެން، ރައްޔިތުންގެ ހުރިހާ ޚިޔާލަކަށް އަޅުގަނޑު ވަރަށް ސީރިއަސްކޮށް ސަމާލުކަންދެން. އެންމެ ބޮޑު އެއް ޝަކުވާއަކަށް، ނޫނީވިއްޔާ ކަންބޮޑުވުމަކަށް، ނޫނީވިއްޔާ ވަރަށް ޖެނުއިން އުދާހަކަށް ފާހަގަކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ކަމަކީ، މީގެކުރީގައި މަޖުބޫރުވެގެން، ނޫނީވިއްޔާ އެކި ސަބަބުތަކާ ހެދި އެއް ކޮޓަރީގެ ފްލެޓްތައް ލިބިފައި ތިބި ފަރާތްތަކަށް ސަރުކާރުގެ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ސްކީމްތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު އިޢުލާނު ކޮށްފައި އޮތް ގޮތުން ވިއްޔާ މިއަށް ކުރިމަތިނުލެވޭނެތީ އެކަން. އެކަމަކު ހަމަ ވަރަށް ގިނަ ދުވަސްވެއްޖެ މި ފްލެޓްތައް ލިބިފައި ހުރި ފަރާތްތައް އެ ތަންތާނގައި އުޅެމުންދާތާ. އެހެންވީމާ، އެ ތަންތާނގައި އުޅެމުން، ޢާއިލާ ބޮޑުވަމުން، ދަރިންތައް ގިނަވަމުންގޮސް، އެ ކޮޓަރި އޮތީތީވެ، އެއްވެސް ވަރަކަށް ކުރިމަތި ނުލެވެނީ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބަދަލެއް މި ގެންނަނީ، އެއް ކޮޓަރީގެ ފްލެޓެއް އޮތް ކަމުގައިވިޔަސް، އެތަން ދޫކޮށްލާ ކަމުގައިވަންޏާ، އަލުން އަޅުގަނޑުމެން މި ހުޅުވައިލާ ތިން ކޮޓަރީގެ ސްކީމަށް ކުރިމަތިލެވޭގޮތަށް. އެ ޝަރުޠު އެބަ ބަދަލުކުރަން. އެ ބަދަލުވެސް މި ގެންދަނީ، ރައްޔިތުންގެ އަޑުއަހައިގެން، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް ކަންކޮށްދޭން.

ދެން، މިތަނުގައި ދެންމެ ފާހަގަކުރައްވައިފި، އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާފައި މި އޮންނަނީ ފަސް އަހަރު މާލޭގެ ރަށްވެއްސަކަށް ވެފައި ހުންނަން ޖެހޭނެއޭ. ފަސް އަހަރު މާލޭގެ ރައްޔިތަކަށް ވެފައި ހުރި މީހާއަށޭ ކުރިމަތިލެވޭނީ. އެއަށްވެސް އަޅުގަނޑުމެން އީޖާބީ ގޮތެއްގައި، ޕޮޒިޓިވް ނޯޓެއްގައި ވިސްނާނަން. ވިސްނާފައި، އެއަށް ގެނެވޭނެ އެންމެ ބޮޑު ލުޔެއް ގެނެސްދީ،
އެ މުއްދަތު ކުރުކޮށްދެވޭނެ އެންމެ ބޮޑަކަށް ކުރުކޮށްދީ، ނޫނީ އެކީގައި އުވައިވެސް ލެވިދާނެ. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބަލާނަން އެއަށް ގެނެވޭނެ ބަދަލަކީ ކޮބައިތޯ. ބަލާފައި، އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ އެންމެ ގިނަ ރައްޔިތުންނަށް ފުރުޞަތު ދޭން، މި ފްލެޓްތަކަށް ކުރިމަތިލާން، ގޯތިތަކަށް ކުރިމަތިލާން.

އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުން ތިޔަ ފާހަގަކޮށްދެއްވި ކަންކަމަކީ، ފާހަގަކޮށްދެއްވަމުން ގެންދަވާ ހުރިހާ ކަމަކީ، ހަމަ ވަރަށް މުހިންމު، ވަރަށް ބިނާކުރަނިވި، ވަރަށް ރަނގަޅު ވާހަކަތަކެއް. މުޅި ޖަމާޢީ ގޮތެއްގައި، މުޅި މާލެއާ ގުޅޭ ކަންކަމާއި، ޕަރސަނަލް ކަންކަމާއި، އަދި ދެން ހުރި ކަންކަމަކީވެސް، ވަރަށް ރަނގަޅު، ވަރަށް މުހިންމު ޚިޔާލުފުޅުތަކެއް. އެހެންވީމާ، ބޯހިޔާވަހިކަމާ ގުޅޭގޮތުން އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް ގިނަ ވާހަކަ ދެއްކިދާނެ. އަޅުގަނޑު ހިތުން، ޖުމްލަކޮށް މި ވާހަކަތައް މި ދަންނަވާލަނީ.

ކޭޕާކް ވާހަކަވެސް ފާހަގަކުރެއްވި. ޕްރައިވެޓް ޑިވެލޮޕަރ އަކުން ހޯދާފައި ހުރި ތަންތަން. މިއީ، ވަރަށް ބޮޑު، ވަރަށް ބޮޑު ކްރިމިނަލް ކޭސްއެއް ހިނގަމުންދާ ކަމެއް. ކްރިމިނަލް ކޯޓުގައި މިހާރު އެ މައްސަލަ ނިމެމުން އެދަނީ. ދެން، އެޗް.ޑީ.ސީ.އިން މިހާރު އެ ތަންތަން ލިބުނު ފަރާތްތަކަށް، މި ދެންނެވީ އެ ޑިވެލޮޕްމަންޓް އަލުން ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ ގޮތެއް އެބަ ބަލާ. ޖެނުއިން އިޝޫޒް ތިޔަބޭފުޅުން ތިޔަ ފާހަގަކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ. އެހެންވީމާ، އެ ކޮންމެ ކަމަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ރަނގަޅު ޙައްލެއް ގެނެސްދިނުމަށްޓަކައި، ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް ކޮށްދޭނަން.

މީގެތެރޭގައި، ކުރީގައި މިސާލަކަށް، ދަރިންގެ އޭޖް، ނޫނީވިއްޔާ މިނިމަމް އޭޖް 18 އަހަރު ކަނޑައަޅާފައި އޮންނަ މައްސަލަވެސް އަޅުގަނޑުމެން މީގައި އޮންނާނެ ލުއިތަކެއް ދީފައި. ދެން މިހެންގޮސް، ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކަކަށް އަޅުގަނޑުމެން އިތުރަށް ލުއިތައް އެބަ ދެން، ރައްޔިތުންނަށް މީގައި ފަސޭހަކޮށްދިނުމަށްޓަކައި.

އާދެ، އެހެންވީމާ، ޖުމްލަކޮށް ހައުސިންގ ދާއިރާއިން، އަޅުގަނޑަށް އިތުރު ކަމެއް ފާހަގަ ނުކުރެވިވެސް އޮވެދާނެ. އެކަމަކު، މިއިން ކޮންމެ ކަމަކަށް ސީރިއަސް ގޮތެއްގައި، އެޓެންޑް ކޮށްދޭނަން. މިތަނުން އެއް ބޭފުޅަކު ފާހަގަކުރެއްވި، ކުރީގެ ވެށިފަހި ސްކީމުން ހުސްވެފައި ހުރި ގޯތިތައް، އެ ބައިކުޅަ ބައިތައް ބެހެނިވެރިންނަށް ގަނެވޭނެ ގޮތަށް އޮތް ކަންތައް ކިހިނެއްތޯ އެއަށް ހަދަނީ. އަޅުގަނޑުމެން އެއަށް ރީވިޒިޓް ކޮށްދޭނަން. އެކަން ދެން ހަދާނެ ގޮތެއް. ކުރީގައި އޮންނާނީ، އެތަންކޮޅު ގަނެގެން، އެ ލިބޭގޮތް ހަދަން. މިހާރު އެއަށް ހެދޭނެ ގޮތެއް އަޅުގަނޑު ބަލައިދޭނަން. ކޮބައިތޯ އެއަށް އެންމެ ރަނގަޅު ޙައްލަކަށް ވާނީ.

އާދެ، މާލޭގައި ބޯހިޔާވަހިކަމާ ޖެހިގެން، ދެން އެންމެ ބޮޑު ކަމަކަށް އޮންނާނީ، މާލޭގެ މަގުތަކާ ގުޅޭ ކަންތައް ކަން އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޔަޤީން. އެހެންވީމާ، ދެން އެންމެ ގިނައިން ފާހަގަކުރެވޭ އެއްކަމަކަށް އޮތީ، މިހެން ހުރި ކަންތައްތައް. މަގުތަކުގެ ޙާލަތު ގޯސްވުން. މަގުތަކުގައި ހިނގާ ބިނގާވެ އުޅެން އުނދަގޫވުން. ދުއްވަން އުނދަގޫވުން. ޕާކް ކުރަން އުނދަގޫވުން. ޕާކް ކުރުވީމާ ދިމާވާ މައްސަލަތައް. މި ހުރިހާ ކަމެއް. މިއިން ކޮންމެ ކަމަކަށްވެސް ގިނަ ޙައްލުތަކެއް ގެނައުމުގެ މަސައްކަތްތައް އެކުރެވެނީ. އެއް ކަމަކީ، ދާއިމީ ޙައްލުގެ އެއްބައި، މަގުތައް ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ހެދުން. މުޅި މާލޭގެ ހުރިހާ މަގެއް، ގޯޅިއެއް، ވިލިމާލެ ހިމެނޭގޮތަށް ހަދާގޮތަށް މިހާރު. އެންމެ ބޮޑު ކަމަކަށް އޮންނާނީ، މިވަރުކަމެއް ކުރާއިރު ފައިސާ ދޮގެއްތޯ؟ އެހެންވީމާ، ފައިސާގެ މައްސަލަ ޙައްލުވެއްޖެ. ޗައިނާގެ ހިލޭ އެހީގައި އެކަން އޮތީ ކުރެވޭ ގޮތަށް. ވާގޮތަކީ، ބޭރުގެ ހިލޭ އެހީގައި ކުރާ މަޝްރޫޢެއް ވެއްޖިއްޔާ، އޭގައި ޕްރޮސެސްތަކެއް ނިންމަން ހުރޭ. ފީޒިބިލިޓީ، ޑިޒައިން ސްޓޭޖް، ދެން ގޮސް ޓެންޑަރިންގ ސްޓޭޖް. މިހާރު ޑިޒައިން ސްޓޭޖަށް ގޮސްފައި އެވަނީ. ދެން ދާނީ، ޓެންޑަރ ކޮށްގެން ބަޔަކު ހޯދަން.

އެހެންވީމާ، މީގައި ނަގާ ވަގުތު ނަގާއިރުވެސް، އަޅުގަނޑުމެން މި ބަލަނީ، މިހާރުން މިހާރަށްވެސް ކުރެވެން ހުރި ކަންތައްތައް، މަގުތަކުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅު ކުރުމަށްޓަކައި، ނޫނީވިއްޔާ ހިނގާ ބިނގާވެ އުޅުމަށް ފަސޭހަ ކުރުމަށްޓަކައި ކުރެވޭނެ ކަންތައްތަކަކީ ކޮބައިތޯ؟ މީގެތެރެއިން، ބޭރުމަގުގެ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ ބައި އަޅުގަނޑުމެން ހަދަން ފަށާފައި މިހާރު އެއޮތީ. ބާޒާރުމަތި ވަރަށް ތޮއްޖެހޭ ތަނެއް އެއީ. ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ، ބާޒާރުމަތީގެ މަގު ފުޅާކޮށް، ދެކޮޅަށް ދުއްވޭ ދެ ލޭން އޮންނަ ގޮތަށް، ފުޅާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ބާރަށް އެބަ ހިނގާތަން.

އެހެންވީމާ، ރޯދަ މަސް ނިމެންވާއިރަށް މި ބަލަނީ ބާޒާރުމަތީ އެންމެ ބާރު ބޮޑު ސަރަޙައްދުގެ މަސައްކަތް ނިންމާލަން. އެއީ އެމް.ޕީ.އެލް. ސަރަޙައްދުންގޮސް މަސްމާރުކޭޓާ ހަމައަށް. ނޫނީވިއްޔާ، އެއަށްވުރެ އެކޮޅަށް އިއްޒުއްދީން ފާލަމާ ހަމައަށް. އިއްޒުއްދީން ފާލަމާއި އެމް.އެމް.އޭ.އާ ދޭތެރެ ތިޔަބޭފުޅުންނަށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ މިހާރު އެއޮތީ ވަރަށް ފުޅާވެފައި. އެހެންވީމާ، އެ މަސައްކަތް ކުރެވުނީމާވެސް ބާޒާރު މައްޗަށްވެސް ލުއިތަކެއް އެބައާދޭ.

ދެން ޖުމުލަކޮށް ދަންނަވާނަމަ ޕާކިންގ މައްސަލައަކީ ބޮޑު މައްސަލައެއް. މިތަނުން ބޭފުޅަކު ފާހަގަކުރެއްވި، ކުރީގައި އަޅުގަނޑު މޭޔަރަކަށް ހުރި އިރުގައި އަޅުގަނޑު އިޢުލާނުކޮށްފައި، ނޫނީވިއްޔާ ކުރިއަށްގެންދަން ނިންމާފައި އޮތް މަޝްރޫޢެއްގެ ވާހަކަ. އެކަން އޭރުގައި އޮތީ އެ ހިސާބުގައި. އެހެންނަމަވެސް، އެކަން އޭރު ކުރެވޭނެކަހަލަ ގޮތަކަށްނޫން މަގުފަހިވެފައި އޮތީ. ދެން އެކަން ލަސްވެގެން ދިޔުމުގެ ސަބަބުން، އަޅުގަނޑުމެން ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން އެކަން ކުރަން ބެލިއިރުގައި، އެކަން ކުރުމަށްޓަކައި އޭރުގައި އެކި ކަހަލަ ގޮތްގޮތުން ކުރިމަތިލާފައި ތިބި ފަރާތްތަކުން، ނޫނީވިއްޔާ ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމާފައި ތިބި ފަރާތްތަކާއި އެކީ، ކުރިއަށް ގެންދިޔުމުގައިވެސް ދަތިތަކެއް ދިމާވެފައި އޮތީ.

އެހެންވީމާ، ސަރުކާރުން މިހާރު އެ އޮތީ އިންޑިއާގެ އެލް.އޯ.ސީ.ގެ ތެރެއަށް، އިންޑިއާގެ ލައިން އޮގް ކުރެޑިޓްގެ ތެރޭގައި ހިމަނާފައި، މާލޭގައި 4 ސަރަޙައްދެއްގައި، ޕާކިންގ ބިލްޑިންގތައް އަޅަން. އޭގެ ހުރިހާ ލިޔެކިޔުންތައް އިންޑިއާގެ ސަރުކާރަށް ފޮނުވައިގެން އޭގެ މަރުހަލާތަކުގައި އެއްކަލަހެން އެ އޮންނަ ޑިއު ޕްރޮސެސް އެބަ ހިނގާ. އޭރުން މާލޭސިޓީގައި އެޅޭނެ 4 ޕާކިންގ ބިލްޑިންގ. 4 ޕާކިންގ ބިލްޑިންގ އެޅިގެންދިޔުންވެގެންދާނީ، ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ވަރަށް ބޮޑު ލުޔެއް ލިބޭނެ ކަމަކަށް. އޭގެތެރެއިން، 2 ބިލްޑިންގ މާލޭގައި، 1 ބިލްޑިންގ ބުރިޖުން ފައިބާ ދިމައިގައި ވިލިމާލޭގައި. އެއީ، ވިލިމާލެއަކީ ހިނގާބިނގާވެ އުޅޭ ތަނެއްވީމާ. ބުރިޖުން ވިލިމާލެއަށް ފައިބާއިރަށް އެތަނުގައި ޕާކު ކުރަންޖެހޭނެ. އެހެންވީމާ، އެ ތަނުގައި 1 ބިލްޑިންގ. ދެން ހުޅުމާލޭގައި ހަމަ ރަނގަޅު ލޮކޭޝަނެއްގައި އެންމެ ގިނަ މީހުންނަށް ބޭނުންހިފޭ ތަނެއްގައި އެއް ބިލްޑިންގ. 4 ބިލްޑިންގ މީގެ ތެރެއިން އަޅާނެ.

ދެން އޭގެ އިތުރަށް ކުރެވެންހުރި ކަންކަމަކީ، ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ތެރެއިން ޙަޤީޤަތުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް. ސަރުކާރުން ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުން ސިޓީ ކައުންސިލަށް މި ކަންކަމުގައިދޭނެ. އަދި ސީދާ ސަރުކާރުންވެސް މަސައްކަތްތައް ކުރަމުން މިދަނީ. މީގައި ގެނެވޭނެ ޙައްލުތަކަކީ ކޮބައިތޯ މަގުމަތީގައި ޕާކު ކުރުމުގައި މި ދިމާވާ. މިސާލަކަށް، ޓުރެފިކް ޕޮލިސް މެދުވެރިވެގެން އަޅުގަނޑުމެން މަގުމަތީގައި އެބަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން. އެހެންނަމަވެސް، މި ކަންކަމަކީ އެންމެން ގުޅިގެން އެއް ވިސްނުމެއްގައި މަސައްކަތްކޮށްފިއްޔާ އޭގެ އެންމެ ރަނގަޅު ޙައްލު އަންނާނެ ކަންތައްތައް. އެހެންވީމާ، ޕާކިންގައި މި ދިމާވާ މައްސަލަތަކަކީ، މީގައި އެންމެން ގުޅިގެން މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިގެން، އެއަށް ރަނގަޅު ޙައްލެއް އަންނާނެ ކަންތައްތައް.

ދެން ހަމައެއާއެކީގައި ފާހަގަކުރެއްވި ޕާކިންގެ މައްސަލައިގެ އިތުރަށް، ޓުރެފިކް ޖޫރިމަނާގެ މައްސަލައާއި މި ކަހަލަ ކަންތައްތައްވެސް. ދެން ޓުރެފިކް ޖޫރިމަނާގެ މައްސަލައަކީ، މިހާރު ވަކި އުސޫލެއް ގެޒެޓު ކުރެވިގެން، އެގޮތަށް ދައްކަންހުރި ފައިސާ، އެމީހަކަށް އެފޯޑުކުރެވޭގޮތަކަށް ބަހާލައިގެން ދެއްކޭގޮތަށް އެގްރިމެންޓް ހެދޭ އުސޫލެއް އޮތްކަމެއް. މީގައި މިހާރު ހާހެއްހާ ފަރާތުން އެގްރިމެންޓް ހަދައިފިކަމަށް އަޅުގަނޑަށް ދެންމެ މިނިސްޓަރ މައުލޫމާތު ދެއްވި. އެހެންވީމާ، ދެން އިތުރަށް މާފުކުރުމާއި ނުކުރުން، އެއީ ދެން އޮތް ކަމަކަށް އޮންނާނީ. އެހެންނަމަވެސް އުސޫލަކުން ބަހައިލައިގެން ދައްކާގޮތަށް އެ އޮތީ ހަމަޖެހިފައި.

ދެން ފާހަގަކުރެއްވި ފެމިލީކޯޓުން ކައިވެނިކުރުމާއި، މި ކަންކަމުގައި ބަލާކަންކަން. މިއީ ދެން ގުޅިލާމެހިފައި ހުރި ކަންކަން. އެހެންވީމާ، އީޖާބީގޮތެއްގައި ޕޮޒިޓިވް ނޯޓެއްގައި ހަމަ އެހެން ފާހަގަކުރެއްވި ޚިޔާލުތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން އެޓެންޑު ކުރާނަން. ކޮބައިތޯ މިކަމާ ގުޅިފައި ހުރި ދެން ހުރި ކަންކަމަށް ގެނެވޭނެ ޙައްލަކީ. އޮތް ކަމަކީ ބަލާފައި ގެނެވެން އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު ޙައްލެއް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ގެންނާނެ ކަންތައްތައް މިއީ.

އާދެ، އެހެން ކަންކަމަށް ބަލައިލާއިރުގައި އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލާނަން. އާދެ، އަޅުގަނޑު މަސައްކަތްކުރަނީ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ރައްޔިތުންނާ ގާތުން. ރައްޔިތުންނާ އެކީގައި އަޅުގަނޑު މިހާރުވެސް މިހުރީ. ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ރަށަކަށް ހިނގައްޖައިން. ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރީ. ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރުމުގެ ކުރީގައި ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުންނާ ބައްދަލުކުރިން. ކޮންމެ ރަށެއްގައި، ކައުންސިލާއި، އެ ރަށެއްގެ މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިންނާ ބައްދަލުކުރިން. ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ކަންކަން، އެ މުއައްސަސާތަކުން ބޭނުންވާ ކަންކަމުގެ ޚިޔާލާއި މަޝްވަރާ އަޑުއެހިން. އަޑު އަހައިފައި އެއިން ކޮންމެ ކަމަކަށް އަޅުގަނޑު އެޓެންޑުވަން. އެޑްރެސް ކުރަން ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން.

މާލޭގައިވެސް ކޮންމެ އަވަށެއްގެ ރައްޔިތުންނާ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މާލޭގެ ތިޔަ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންގެ ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުމާ އެކީގައި ބައްދަލުވުންތައް ބާއްވަމުން މި ދަނީ. ކޮންމެ ބޭފުޅަކަށްވެސް ފުރުޞަތު މިދެނީ ވަގުތު އޮތް ވަރަކުން. ވަރަށް ގިނަ ބޭފުޅުން ޚިޔާލާއި މަޝްވަރާ އެބަދެއްވާ. އަދި ވަކިވަކިން އަޅުގަނޑުގެ އަތަށް އެ ބޭފުޅަކު ބޭނުންވެލައްވަންޏާ، ލިޔުމުން އެބަ ދެއްވާ. އެ ބޭފުޅެއްގެ ޚިޔާލާއި ނޫނީވިއްޔާ ކަންބޮޑުވުން. މަޝްވަރާގެ އުސޫލުން ހުރިހާ ކަމެއްވެސް ދަނީ. މަޝްވަރާ ކުރުން، ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކުރުން، ރައްޔިތުންނާ ގާތުން މަސައްކަތްކުރުން، އެއީ އަޅުގަނޑު ހިތުން އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ކަންތައްކުރާ ގޮތަކީ. ކުރީގައި މޭޔަރަކަށް ހުރި އިރުވެސް މާލޭގައި ގޭގެއަށް ދިޔުމާއި، ރައްޔިތުންނާ އެކީގައި ބައްދަލުކުރަނީ.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތްކުރަނީ މަޝްވަރާ ނުކޮށްކަމަށް، ޚިޔާލާއި މަޝްވަރާ ނުހޯދާކަމަށް އަޅުގަނޑު ހިތުން އެއީކީ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ގިނަބަޔަކު ގަބޫލުކުރާނެ ކަމަކަށްނުވާނެ. އިރާދަކުރެއްވީތީ، ރައްޔިތުން އަޅުގަނޑު އިންތިޚާބުކޮށްފައި މިހުރީ ރައްޔިތުންނަށް އަޅުގަނޑު ހުށަހެޅި ކަންތައްތަކާ އެކީގައި ރައްޔިތުން ބަލައިގަނެގެން. ރައްޔިތުން ވޯޓު ދެއްވީ މެނިފެސްޓޯއަކަށް، ވަޢުދުތަކަކަށް. އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުންގެ ވިސްނުން ހުރި ގޮތް އެބަ އެނގޭ. އެހެންވީމާ، މި ކަހަލަ ބޮޑެތި ކަންތައްތައް ނިންމާއިރުގައި، ރައްޔިތުންގެ ވިސްނުން އެނގިހުރެގެން، ކަންތައްތައް ނިންމަމުން ދަނީ.

މިސާލަކަށް ވޭޕުގެ މައްސަލަ. އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޔަޤީން މިއަދު ރާއްޖޭގައި ވޯޓެއް ނެގިޔަސް، ވޭޕް ބޭންކުރުމަށް ތާއީދުކުރާނެ 90 ޕަސެންޓަށްވުރެ ގިނަ ރައްޔިތުން. ތާއީދުކުރާނެ. ޖެނެރޭޝަނަލް ބޭންއެއް 2007 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އުފަންވި، މާނައަކީ ޒުވާންކުދީން 18 އަހަރުން ދަށުގެ ޒުވާން ކުދިން، އެ ކުދިން ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމުން ދުރުކުރަން އަޅުގަނޑު ހަމަ ޔަޤީން 90 އިންސައްތައަށްވުރެ ގިނަ ރައްޔިތުން ތާއީދުކުރާނެ. ދެން މިހެންގޮސް ޑުރަގުގެ ވަބާއިން ޤައުމު ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ޑުރަގު އެތެރެކުރާ ފަރާތްތައް، ވަކި ވަރަކަށް ވުރެ ގިނައިން އެތެރެކުރާ ފަރާތްތައް، ޤާނޫނުގައި މި ކަނޑައެޅި އިޖުރާޢަތްތަކުގެ ތެރެއިން ބަލައި، މަރުގެ އަދަބުދޭން މި ހިމެނި ހިމެނުން ހަމަ 90 ޕަސެންޓަށްވުރެ ގިނަ ރައްޔިތުން ތާއީދުކުރާނެ. އެހެންވީމާ، މިއިން ކޮންމެ ކަމެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން މިކުރާ ކަންކަމަކީ، ރައްޔިތުންގެ ވިންދާއި އިޙްސާސް އެނގިހުރެ، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ އެންމެ ރަނގަޅު ކަންތައްތައް، ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތް. އެ ކަންކަން މިކުރަނީ އަޅުގަނޑަށް އެކަމުގެ ފުރިހަމަ ޔަޤީންކަން އޮތީމާ، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާގޮތަކީ އެއީކަން. ޚިޔާލާއި މަޝްވަރާ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަރަށް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި އެބަ ހޯދަން.

އާދެ، ވަރަށް ގިނަ އިރުވެސް އެބަވޭ. އަޅުގަނޑު ގިނަ ސުވާލުތަކެއްގެ ޖަވާބު ދެވޭތޯ މި ބަލަނީ. މި ސުވާލަށް އިތުރަށް ބާރު ދިނުމަށްޓަކައި، ދަންނަވަލަން. ނޭޝަނަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕްލޭނެއް ހެދުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ފަށައިގެން މި އުޅެނީ. މި ތަނުން ބޭފުޅަކު ސުވާލު ކުރެއްވި ޕްލޭނެއްގެ ތެރެއިން ކަންކަން ކުރިއަށް ގެންދާށޭ. ޕްލޭނެއްގެ ތެރެއިން ދަނީ. މެނިފެސްޓޯއަކީ ޕްލޭނެއް. ވަޢުދުތަކަކީ ހަމަ އެ ޕްލޭނުގެ ތެރޭ ހުރި ކަންކަން. ޤައުމީ ތަރައްޤީގެ ޕްލޭން މި ހަދަނީ އެންމެ ދުވަހަކަށްނޫން. 20 އަހަރު ދުވަހަށް ހަދާ ޕްލޭނެއް މި އޮތީ. އެވެސް ވަޢުދެއް. އެ މަޝްވަރާތައްވެސް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި، ހުރިހާ ރަށެއްގެ ރައްޔިތުންނާ އެކީގައި ބޭއްވިއްޖެ. އެން.ޖީ.އޯ.ތަކާއި މިހެންގޮސް ފުލް ލިސްޓެއް އެބައޮތް. އެހެންވީމާ، މަޝްވަރާގެ އުސޫލުން ގެންދަނީ. ގެންދާއިރުގައި، މިހެން ހުންނަ ބައެއް ކަންކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ ވިންދާއި އިޙްސާސާ ގުޅޭ ކަންކަންކަން އެނގޭތީ، ބައެއް ކަންކަމުގައި ކަންކަން އެ އޮންނަ އުސޫލުން ޤާނޫނުތަކަށް ގެންނަ ބަދަލުތައް ގެންނަނީ. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެގޮތަށް މިއިން ކޮންމެ ކަމެއް މި ގެންދަނީ. ރައްޔިތުން ހޮވާފައިތިބި މަންދޫބުން، އެ މަންދޫބުން ހޮވާފައި މި ތިބެނީ ވަކި ގޮތަކަށް. ވަކި ޕާޓީއަކުން ކުރިމަތިލަނީ. އެހެންވީމާ، ވޯޓު ދިނީ. މިނިވަންކޮށް ކުރިމަތިލީ، އެހެންވީމާ، ވޯޓުދެނީ މިސާލަކަށް. އެ ބަދަލު ގެންނަންޏާ އެއީ، ރައްޔިތުންގެ ނިންމުމާ ޚިލާފަށް ކުރާ ކަމެއްކަމަށްވާތީ، ރައްޔިތުންގެ ނިންމުމަށް އިޙްތިރާމު ކުރުމަށްޓަކައި ގެނައި ބަދަލެއް ޤާނޫނަށްވެސް، ޤާނޫނުއަސާސީއަށްވެސް ގެނެސްފައި އެއޮތީ. އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުންގެ ވިސްނުމާއި އެއްގޮތަށް، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކަންކަން ކުރަނީ.

ޖުޑިޝަރީ އެއޮތީ ޙަޤީޤީ މާނައިގައި މިނިވަން ކޮށްފައި. ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އަޅުގަނޑު އިޢުލާނުކުރިގޮތަށް އެކަން އެ އޮތީ. 2023ގެ ނޮވެންބަރު 17 ވަނަ ދުވަހު އަޅުގަނޑު އެންމެ ފުރަތަމަ މަގާމުގެ ހުވާކޮށްފައި، ރައްޔިތުންނާ ވާހަކަ ދައްކަމުން އިޢުލާނުކުރި ގޮތަށް، އެކަން އެ ހިނގަނީ. ހަމަ ޔަޤީނުންވެސް ޖުޑިޝަރީގައި ނުހުންނާނެ އެންމެ ފަނޑިޔާރެއްވެސް ވިދާޅުވާން ކެރިވަޑައިގަންނަވާނެ އަޅުގަނޑު، ނޫނީވިއްޔާ ސަރުކާރުގެ އެއްވެސް ބޭފުޅަކު ޖުޑިޝަރީއަށް ނުފޫޒު ފޯރުވައެކޭ. ފޯރުވާ ކަމަކަށް ވިދާޅުވާނެ އެއްވެސް ބޭފުޅަކު ނުހުންނާނެ. އެކަމެއް ނުކުރަން އަޅުގަނޑުމެންނެއް.

ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް، ބައެއް ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެދާނެ ތިއީ ދޮގެކޭ. ނޫން. ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ބައެއް ބޭފުޅުން ކޯޓަށް ގެންދަން އިޢުލާނުކޮށްފައި، ނޫނީވިއްޔާ ކޯޓަށް ގެންދަން ޗިޓު ފޮނުވިކަން އަޅުގަނޑަށް ފެންނަނީ ނޫހުން. އަޅުގަނޑަކީ ސިޔާސީގޮތުން މީހުންނަށް ފިޔަވަޅުއަޅާނެ މީހެއްނޫން. މީހަކު ސިޔާސީ މީހަކަށްވެގެން، އެމީހާއަށް ފިޔަވަޅު އަޅަން ކޯޓަށް ގެންދިޔުން، އެމީހާ ފުލުސް އޮފީހަށް ގެންދިޔުން، އެއީ އަޅުގަނޑު ކުރާނެ ކަމެއްނޫން. އަޅުގަނޑު ދެންނެވިން، އަޅުގަނޑު ބޭނުންވަނީ މި ޤައުމުން ބަދަލުހިފުމުގެ ރޫހު ނައްތައިލައި، މި އޮންނަ ސިޔާސީ އޮއިވަރުގެ ތެރޭގައި އެކަކު އަނެކަކަށް، އަނިޔާކުރުން ނައްތާލާށޭ. އެއީ އަޅުގަނޑުވީ ވަޢުދެއް. މި ދެ އަހަރު ވީއިރުގައި ނުހުންނާނެ ސިޔާސީ ހައްޔަރީއެއް، ނުހުންނާނެ.

އެހެންވީމާ، ކޯޓުތަކަށް ނުފޫޒެއް ނުފޯރުވަން. އެދުވަހުން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރުގައި، ނުހުންނާނެ އެއްވެސްކަމެއް އަޅުގަނޑު އަންގައިގެން، ނޫނީވިއްޔާ އަޅުގަނޑު ވަކިގޮތަކަށް ކުރަން ބުނެގެން ކޯޓުތެރެއިން ކޮށްފައި ހުރި ކަމެއް. ކޯޓުތައް މިނިވަންކުރަން މި މަސައްކަތް ކޮށްދެނީ. ކޯޓުތައް ޙަޤީޤީ މާނައިގައި މިނިވަންކޮށް ހިންގޭގޮތަށް ހުރިހާ ކަމެއް ކޮށްދެމުން މިދަނީ. އެކަން އެބަ ފެނޭ މިހާރު. ޑުރަގުގެ މީހުންނަށް ފިޔަވަޅު އަޅާއިރުގައި، ނޫނީވިއްޔާ، އެހެން ކަހަލަ ނުބައި ޢަމަލުތައް ހިންގާފައިތިބި މީހުންނަށް މިހާރު ހުކުމްތައް ކުރާއިރުގައި، ކުރީގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ކަންކަމާ ދެކޮޅަށް ބިރުން ފިޔަވަޅު ނާޅައި، ނޫނީވިއްޔާ ހުކުމް ނުކޮށްތިބޭ ތިބުން މިހާރު ނިމިގެންދާތަން އެބަ ފެނޭ. އެއީ، މިނިވަންވީމާ ކުރާކަމެއްކަމަށް އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރަނީ. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޖުޑިޝަރީ މިނިވަންވެގެންދާނެ. ކުރިއަށްއޮތްތާނގައި ޖޭ.އެސް.ސީ.އަށް ގެންނަ ބަދަލު އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީގޮތަށް ޖޭ.އެސް.ސީ. ކޮމްޕޮޒިޝަންވެސް ބަދަލުކުރާނަން. އެކަމަށް ގެންނަ ޤާނޫނީ އިސްލާހުވެސް ހުށަހަޅާނަން. ކޮންމެ ކަމެއްވެސް އެކަމުގައި އޮންނަ ތަރުތީބުގެ ތެރެއިން، ކަންކަން ގެންދަންޖެހޭނީ. ޖުޑިޝަރީ ޙަޤީޤީ މާނައިގައި މިނިވަންކަމާއެކީގައި އޮޕްރޭޓްކުރާކަން ރައްޔިތުންނަށް އިޙްސާސްވާ ވަރަށް، އެތަން ފެންނަން އެބަޖެހޭ. ދެން ހުންނަ ފިޔަވަޅުތައް އަޅާއިރުގައިވެސް. އެހެންވީމާ، ޖުޑިޝަރީ ފުރިހަމަކަމާއެކިގައި މިނިވަންވެގެންދާނެ. ދެން ހުރި ތަންތަންވެސް އަޅުގަނޑުމެން އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ ގޮތަށް އެ ކަން ހިނގަމުން އެދަނީ. އާދެ، އެއީ އަޅުގަނޑަށް އައި ސުވާލެއްވީމާ އެ ހުރިހާ ސުވާލަކަށް އަޅުގަނޑު ޖަވާބުދެވޭތޯ މި ބެލީ އެ މައުޟޫޢުގައި އައި ހުރިހާ ސުވާލަކަށް.

ސްޕެސިފިކް ބައެއް ކަންކަމަށް ބަލާއިރުގައި، ފާހަގަކުރެއްވި ޕެންޝަން ފަންޑުގެ ވާހަކަ. އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި އޮތް ކަމެއް މިއީ ޕެންޝަން ފަންޑުގެ ބޭނުން ހިފޭނެ ކަންކަން ކޮށްދޭން. ބައެއް ކަންކަން މިހާރު ފެށިފައި އެ ހުރީ. އިތުރަށްވެސް އަޅުގަނޑުމެން އިތުރު ފުރުޞަތުތައް ދޭންވެގެން މިހާރު މަޖިލިސް އެވަނީ ޗުއްޓީއަށް ގޮސްފައި. ދެން ހުޅުވޭ ދައުރަށް އެބަ ހުށަހަޅަން އިޞްލާޙުތަކެއް ޕެންޝަނާބެހޭ ޤާނޫނަށް. އޭގެ ތެރެއިން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކަށް ފުރުޞަތު އެބަ ލިބޭ. އަޅުގަނޑު އެކަންކަން އޮތްގޮތް ކުޑަކޮށް ދަންނަވާލެވޭތޯ ބަލާނަން.

އާދެ، ޚާއްޞަ ހާލަތްތަކުގައި ޕެންޝަން ފަންޑުން ފައިސާ ބޭނުންކުރެވޭނެ ގޮތް އޭގައި ބަޔާންކުރެވޭނެ. އެހެންވީމާ، މިހާރަށްވުރެ ގިނަ ފުރުޞަތުތައް އެ މީހާގެ ޕެންޝަން ފައިސާ ބޭނުންކުރެވޭނެގޮތަށް، ޤާނޫނަށް އިޞްލާޙު ގެންނަން އެބަ ހުށަހަޅަން. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވީ ގޮތަށް، އޭގެތެރެއިން އެއްބައި ކަންކަން މިހާރު ފެށިފައި އެވަނީ. އިތުރަށް ފުޅާކޮށްދޭން. އެހެންވީމާ، އެ ސުވާލަށްވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑު ހިތުން ޖަވާބެއް އެ ދެވުނީ.

އާދެ، މީގައި ސުވާލު އައި ސީމަނުންގެ ވާހަކަވެސް. އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ބަލައިލާއިރުގައި މިކަމުގައިވެސް މި ވާގޮތަކީ، ކުރީގައި 12 ވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެން ހުއްޓިފައިއޮތް ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެން ފުރުޞަތުދީގެން ފެށީ. މި ކަމުގައި މި ވާގޮތަކީ، އާދެ، ސީ ފަޔަރެންސް އައިޑެންޓިފިކޭޝަން ޑޮކިއުމެންޓް ކިޔާ އެއްޗެއް އޮންނަނީ. އެ އިޝޫނުކޮށް ރާއްޖޭގައި އޮތީ މި ވޭތުވެދިޔަ 13 އަހަރު. ދެން އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުމެން މި ސަރުކާރު އައުމަށްފަހު ފުރަތަމަ 4 މަސް ތެރޭގައި، އެ ޑޮކިއުމެންޓް އިޝޫކުރަން މިހާރު ފަށައިފިން. ފެށީމާ ސަރުކާރުގެ މިދިޔަ 2 އަހަރުގެ ތެރޭގައި 200އަށްވުރެ ގިނަ ސީ ފަޔަރެންސްވަނީ ވަޒީފާ ސެކުއަރކޮށްފައި، ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު ޝިޕިންގލައިންތަކުން. މިތަނުން ބޭފުޅަކު ފާހަގަކުރެއްވި، މި ފުރުޞަތު ހުޅުވާލީމާ، ރާއްޖެއަށް ބޭރުފައިސާ ވަނުމާއި، މި ކަންކަމަށްވެސް ފުރުޞަތު ހުޅުވި އަދި ވަޒީފާވެސް އިތުރުވާނެއޭ. މި ދިޔަ ދެ އަހަރު 200. އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް 3 އަހަރު 500 އެއްހާ މީހުން އަޅުގަނޑު އުންމީދުކުރަން ސީމަނުންގެ ގޮތުގައި ނުކުންނާނެކަމަށް.

އާދެ، އެންސްޕާގެ ވާހަކަވެސް ފާހަގަކުރެއްވި. އެންސްޕާގައި ރަޖިސްޓްރީވުމަށް އޮންނަ ފުރުޞަތުތަކާއި ނޫނީވިއްޔާ އެ އުސޫލަށް އިތުރު ލުއިތައް ގެންނަން ވަރަށް ބިނާކުރަނިވި ޚިޔާލެއް އައި. މި ކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ސީރިއަސްކޮށް ބަލައި، ކޮބައިތޯ އެންމެ ގިނަ ރައްޔިތުންނަށް އެންމެ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި، އެންމެ ރަނގަޅަށް މިހެން ހުންނަ ސީރިއަސް ކޭސަސްތަކަށް އެޓެންޑުވެވޭގޮތަށް ބަދަލުގެނެވޭނެގޮތަކީ ކޮބައިތޯ ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ބަލައިދޭނަން. ބަލައި އެކަމަކަށް ގެނެވޭނެ އެންމެ ރަނގަޅު ޙައްލު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ގެނެސްދޭނަން.

އާދެ، އައި.ވީ.އެފް. ކަންތަކުގައި ފާހަގަކުރެއްވި ކަންތައް. އޭގައި އަޅުގަނޑު ހިތުން މައުލޫމާތު ލިބިވަޑައިގެންފައި ނެތީ ކަމަށް އަޅުގަނޑަށް އެނގިފައިމިވަނީ. އާދެ، ކުރިން އޮތް ގޮތް އެއީ އިނގޭތޯ، ބޭރަށް ފޮނުވާއިރުގައި. ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފޮނުވާއިރުގައި، ވަރަށް ހަރުކަށި ކުރައިޓީރިއާ އެއް އޮތް. އެހެންނަމަވެސް، މިހާރު ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލުގައި ނޭޝަނަލް ފަރޓިލިޓީ ސެންޓަރެއް ހުޅުވައި، އެތަނުން އައި.ވީ.އެފް. ހެދުމުގެ ކަންތައް އާސަންދައިގެ ދަށުން މިހާރު ކުރިއަށް އެބަދޭ. އެއީ، ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލުގެ 22 ވަނަ ފަންގިފިލާގައި ހުޅުވިފައިވާ ތަނެއް. އެ ތަނަށް ވަޑައިގަތީމާ، ޑޮކްޓަރު އެގްޒެމިން ކޮށްފައި، ދެންމެ މި ތަނުން ބޭފުޅަކު ފާހަގަކުރެއްވި އެއްވެސް ކަހަލަ ކަމަކަށް މިހާރަކު ނުބަލާނެ އޭ. ޑޮކްޓަރު ބައްލަވާފައި، ޑޮކްޓަރު މެޑިކަލީ އެމީހާއަށް އެ އައި.ވީ.އެފް. ޓްރީޓްމަންޓް ދޭންޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅާ ހިސާބުން، އެތަނުން އެ ފުރުޞަތު މިހާރު ލިބޭނެ. އެހެންވީމާ، ކުރީގައި އެ ވިދާޅުވިގޮތަށް އޮތް އޮތުން ބަދަލުވެ، މިހާރު ރާއްޖޭގައި މި ސެންޓަރު ހުޅުވިގެން ގޮސްފައި މިހާރު މިހުރީ. އެހެންވީމާ، މިހާރު އެކަން އެވަނީ ޙައްލުވެފައި. އަޅުގަނޑު އުންމީދުކުރަނީ، މިހާރު މި މައުލޫމާތު އެނގިވަޑައިނުގަންނަވާ ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް އަޅުގަނޑާ އެ ސުވާލު ކުރެއްވި ބޭފުޅާ ފަދައިން، މިކަން ސާފުވެވަޑައިގަންނަވާނެއޭ. މިހާރު އެ ވިދާޅުވި ވަރަށް ގިނަ ކޮންޑިޝަން ނުވަތަ ޝަރުޠުތައް ބޭނުމެއްނުވާނެ. މެޑިކަލީ ޓެސްޓްކޮށްފައި ފާސްވީމާ ދެން ކުރިއަށްދާނެ މިހާރު. ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލުގައި.

އާދެ، ދެން ހަމައެއާއެކީގައި ސްޕީޗް ތެރެޕީއާއި، ނުކުޅެދޭ ކުދިންނާބެހޭ ކަންކަމުގައިވެސް ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް އަޅުގަނޑުމެން ތަޢާރުފުކުރަން މިހާރު ދޮގެއްތޯ؟ މި ކަމުގައި ސްކޫލްތަކަށް ބޭނުންވާ ޓީޗަރުން ތަމްރީނުކުރުމަށްވެސް ވަރަށް ބޮޑު ޕްރޮގްރާމެއް ހިންގަން މި އަންނަ އަހަރުގެ އެން.ޕީ.އައި.ގެ ބަޖެޓުގެ ތެރޭގައިވެސް އެ އޮތީ ހިމެނިގެން ގޮސްފައި. މިހާރުވެސް ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް އެބަ ކުރެވޭ. އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް އިސްކަމެއްދެން، މިގޮތަށް މާޖަނަލައިޒް ސޮސައިޓީސްތަކަށް ހުރިހާ އެންމެންނަށް މެއިންސްޓްރީމަށް އާދެވުމަށްޓަކައި، އައުމަށްޓަކައި. އޭގެ ތެރޭގައި ނުކުޅެދޭ ފަރާތްތައްވެސް އަދި ދެން ހުރި ފަރާތްތައްވެސް ހިމެނޭ. އެހެންވީމާ، އެ ފާހަގަކުރެއްވި ކަންތައް ތެރެޕިސްޓުން އުފެއްދުމާއި، އޭގައި ޓުރެއިނިންގ ދިނުމާއި، އަދި ބޭރުން ގެނައުމަށްޓަކައިވެސް ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތައް އެބަ ކުރަން. ވަރަށް ގިނަ ރަށްތަކުގައިވެސް ސްޕީޗް ތެރެޕީ ދޭނެ ޑޮކްޓަރުން އަޅުގަނޑުމެން ފޯރުކޮށްދެން އެބަ. ވަރަށް ގިނަ ރަށްތަކުގައި އާބާދީ ބޮޑެތި ރަށްތަކުގައި. އަދި މާލޭގައި ވަކިން ބޮޑަށް ބޭނުންވާ ކަމެއް މިއީ. އެހެންވީމާ، އެކަންވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިޔަށް އޮތީ. ފެށިގެންދާ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން، ވަރަށް ގިނަ ރަށްރަށުގައި މާލެ ހިމެނޭހެން ޙައްލުވާނެ ކަމެއް އެއީ.

އާދެ، މީގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑު ހިތުން ޓީޗަރުންގެ ވާހަކަ އެއީ، ވަރަށް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި އެޑިޔުކޭޝަން މިނިސްޓްރީއިން އެކަން ބައްލަވާނެ ކަމެއް. އަޅުގަނޑު ޕޮޒިޓިވް ނޯޓެއްގައި އެ ޚިޔާލަށް އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލާނަން، އަޅުގަނޑުމެން ބަލާނަމޭ ގެނެވެން ހުރި އެންމެ ބޮޑު ޙައްލެއް ގެނެސްދިނުމަށްޓަކައި.

އާދެ، ޕޭ ހާމަނައިޒްކުރުމުގެ ކޮންސަރންތައް. އަސާސީ މުސާރަ މިހާރު ވަރަށް ބޮޑު ތަނުން މަތިވެފައި މިވަނީ. އޯވަރޓައިމް ހެދުމުގައި، އޯވަރޓައިމްގައި ދިމާވާ ބައެއް ކޮންސަރންސްތައް ވަރަށް ގިނަ މުވައްޒަފުންގެ ހުރި. ވަރަށް ގިނަ އޮފީސްތަކުގައި މިހާރުވަނީ އެކަން ޙައްލު ކުރެވިފައި. އަދިވެސް ބައެއް އޮފީސްތަކުގައި މި ކަހަލަ ކޮންސަރންސް ހުރި ކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބޭތީ، އެކަންވެސް ޕޭ ކޮމިޝަނާ ގުޅިގެން، ކަމާބެހޭ އޮފީސްތަކުގެ އިސް ވެރިން ވަޑައިގެން އެކަމަށް މަޝްވަރާކުރީމާ، ކުރިއަށްއޮތްތާނގައި ގެނެވެން ހުރި ޙައްލެއް ގެންނާނެ. މީގައި މައިގަނޑު މަފްހޫމްގެ ތެރެއިން، ބޭސިކް މުސާރަ ބޮޑުކުރެވި، އެ ލިބޭ އެއްޗެއް ގެއަށް ގެންދެވޭ އާމްދަނީ ބޮޑުކުރުމަށްޓަކައި، މި ގެނެވޭ ބަދަލު މި ގެނެވެނީ ވީހާވެސް ގިނަ ރައްޔިތުންނަށް އޭގައި އާމްދަނީ ބޮޑުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި.

ޖުޑިޝަރީއަކީ، ވަކި ގޮތަކަށް ޕޭ ނިޒާމު އޮތް ތަނެއްވީމާ، ވަކިން ޚާއްޞަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވުނު ޖުޑިޝަރީގައި. ތެދުފުޅެއް. އަދިވެސް ކޮންސަރންސްތައް އެބަހުރި. އެކަމަކު ވަރަށް ގިނަ ޙައްލުތައް ގެނެސްދެވިއްޖެ. ހަމަ އެގޮތަށް ދެން އެހެން ހުރި ސްޕެސިފިކް ބައެއް ތަންތަނުގައިވެސް ވަރަށް ގިނަޙައްލުތައް ގެނެވިއްޖެ. އެހެންވީމާ، ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައިވެސް އަޅުގަނޑުމެން ބަލާނެ، ޕޭ ކޮމިޝަނުން ބައްލަވައި، މީގައި ދެން އިތުރަށް ގެނެވޭނެ ޙައްލެއް އޮވެއްޖިއްޔާ އެޙައްލުވެސް ގެނެސްދޭނެ. އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑު ހިތުން މެޖޯރިޓީ، ނޫނީވިއްޔާ ވަރަށް ގިނަ އޮފީސްތަކުގައި މިހާރު ޙަޤީޤަތުގައި މައްސަލަ ޙައްލުވެފައި އޮތީ. އެހެންނަމަވެސް، މިއީކީ އަޅުގަނޑުމެން ކުލޯޒްކޮށްފައި އޮތް ދޮރެއްނޫން. އޭގައި ޙައްލެއް ގެންނަންޖެހޭ ކަމެއްގައިވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ގެންނަމުން ދާނަން.

އާދެ، މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ބައެއް ކަންކަން އަޅުގަނޑު މި ފާހަގަކޮށްލީ. މިތަނުގައި ދެން އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަނުކުރެވި ހުރި ކަންކަންވެސް ހުރެދާނެ. ހުންނާނެ. އެކަމަކު މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަޅުގަނޑު ހިތުން ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން އަޅުގަނޑު މި ފާހަގަކޮށްލަދިނީ.

ދަތުރުވެރިންގެ މާރުކޭޓާއި، މަސްމާރުކޭޓުގެ ވާހަކަ ފާހަގަކުރެއްވީމާ އަޅުގަނޑު އެއްޗެއް ދަންނަވާލާނަން. އާދެ، ސިޓީ ކައުންސިލުން އެކަން ކުރުމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑު އޭރު މޭޔަރަކަށް ހުރި އިރުގައި މަސައްކަތްތަކެއް ފެށިން. ބަޔަކާ ހަވާލުވެސް ކުރިން. އެހެންނަމަވެސް، މިދިޔަ ދުވަސްތަކުގައި އެކަން ނުހިނގައި އެއޮތީ. އަޅުގަނޑުމެން މިހާރުވާނީ، ޖަޕާނު ސަރުކާރުގެ ހިލޭ އެހީއިން، ހިނގާ މަޝްރޫޢެއްގެ ގޮތުގައި އެ މަޝްރޫޢު ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އެބޭފުޅުންނާ އެކީގައި ވާހަކަ ދެކެވި މަސައްކަތްތަކެއް ފެށިފައި. ޖަޕާނުގެ ފަންނީ ޓީމެއް ވަރަށް އަވަހަށް ފޮނުއްވަވާނެ އެ ބޭފުޅުން. މިހާރު އެހެރަ ލޯކަލް މާރުކޭޓް ހުރި ތަނުގައި މަސްމާރުކޭޓް އަޅާނީ. އެއީ، އޮރިޖިނަލް ޕްލޭނަކީވެސް. އެންމެ ކުރީގެ އޮރިޖިނަލް ޕްލޭނަކީ. ރައީސް މައުމޫނު އިރުގައި އެތަން ހިއްކި އިރުގެ ޕްލޭން އެއީ. ލޯކަލް މާރުކޭޓް ހުރި ތަނުގައި، ޒަމާނީ ފެންވަރެއްގެ މަސްމާރުކޭޓަކާއި އަދި ތަރުކާރީ މާރުކޭޓެއް ހިމެނޭހެން މިކްސްޑް ޔޫޒްޑް މާކެޓެއް ހަދާގޮތަށް، ވަރަށް މޮޑަރން ބިލްޑިންގްއެއް ހިމެނޭގޮތަށް ޖަޕާނު ސަރުކާރުގެ އެހީގައި. އަދި މިހާރުގެ މަސްމާރުކޭޓު ހުރި ތަނުގައި، މަސްވެރިކަމުގެ ޞިނާޢަތަށް ބޭނުންކުރެވޭ ޖާގަ ލިބިގެންދާ، އެ ޞިނާޢަތުގައި މަސައްކަތްކުރާ އެން.ޖީ.އޯ.ތަކާއި، އެ ޞިނާޢަތުގައި މަސައްކަތްކުރާ ކުންފުނިތަކަށްވެސް އޮފީސް ސްޕޭސްއާއި، ތަންތަން ލިބޭކަހަލަ މަސްވެރިކަމުގެ ޢިމާރާތެއް އެތަނުގައިވެސް އަޅާގޮތަށް. އެހެންވީމާ، މި ޕްރޮޖެކްޓުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ޓެކްނިކަލް ލެވެލްގައި ކުރިއަށް އެބަދޭ. އެކަން ޙައްލުވެގެންދިޔައިމާ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އެއީ ވަރަށް ބޮޑު ޙައްލެއް އެ ސަރަޙައްދަށްވެސް އަންނާނެ ކަމަކަށްވާނެ.

އާދެ، ވަރަށް ގިނަ ރައްޔިތުން ފާހަގަކުރެއްވި، ސިޓީތަކަށް ޖަވާބު ނުލިބޭ ވާހަކަ. އާދެ، މިކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި އިތުރު ހިތްވަރެއްލާނެ ކަމެއް. އާންމުކޮށްވެސް އޮންނަ މައްސަލައެއް މިއީ. އާންމުކޮށްވެސް އޮންނަ މައްސަލައެއް މިއީ. އެކަމަކު އެއީ ރަނގަޅުކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. ގުޑް ގަވަރނަންސް ނިޒާމެއްގެ ތެރޭގައިވިއްޔާ، ރައްޔިތުން ނޫނީވިއްޔާ ކޮންމެ ތާކުންވެސް ފޮނުވާ ސިޓީތަކަށްޖެހޭނެ ޖަވާބުދޭން. އިންކުލޫޑިންގ ރައީސް އޮފީސްވެސް. އެހެންވީމާ، ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މި ކަމަށް އިތުރު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާނަން. މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާނަން. ޕެންޑިގް ބެކް ލޮގް އެކީގައި ފިލުވާލައި، ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި އެ ބެކް ލޮގް ފިލުވާލެވުނީމާ، ދެން އެވްރެޖްކޮށް 3 ދުވަސް ތެރޭގައި، އެއަށް އެ ވަގުތަކު ދެވެން އޮތް ޖަވާބެއް ދިނުމަށްޓަކައި، އެ ހިސާބަށް ގެންދިޔުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތްކުރާނެ ކަމެއް. ގިނަ ރައްޔިތުން ފާހަގަކުރެއްވި އެ ކަންތައް.

ދެން އަޅުގަނޑާ ބައްދަލުކުރަން ވަގުތު ނުލިބޭ ވާހަކަ. އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ވަގުތެއް ނުއެއް ދެވޭ އިނގޭތޯ. ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު ރެޔާއި ދުވާލު މި މަސައްކަތްކުރަމުން މިދަނީ މަސައްކަތުގައި. ދެން ވީވަރަކުން އަޅުގަނޑު ބައްދަލުކުރަނީ. އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑު ކުރިންރޭވެސް ދެންނެވިން، ރައީސް އޮފީހުގައި އަޅުގަނޑާ އެކީގައި ކޮންމެ ދުވަހަކު ބައްދަލުވާ، ނޫނީވިއްޔާ އަޅުގަނޑާ އެކީގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ މިނިސްޓަރ ލެވެލްގެ ބޭފުޅުން ތިއްބަވާނެއޭ. އަޅުގަނޑާ ބައްދަލުކުރަން އެދިވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅުން އެއްބަސްވެލައްވަންޏާ، އެއިން ބޭފުޅަކާ އެކީގައި ބައްދަލުކޮށްލާފައި އެ ވިދާޅުވާކަމެއް ވިދާޅުވީމާ، އެ ދުވަހުން އެދުވަހަކަށް އެކަމެއް އަޅުގަނޑާ ހަމައަށް ގެނެސްދެއްވާނެ. ގެނެސްދެއްވީމާ އެކަމަކަށް އަޅުގަނޑު ޙައްލެއް ގެނެސްދޭނަން.

އެހެންވީމާ، އަވަހަށް ބައްދަލުކުރަން ބޭނުންވާ ކަމަށްވަންޏާ، އަޅުގަނޑާ ބައްދަލުކުރަން ނަންނޯޓު ކުރެއްވީމާ، ރައީސް އޮފީހުގެ މިނިސްޓަރަކާ އަޅުގަނޑު ބައްދަލުކުރެވޭގޮތް ހަދައިދޭނަން. އަޅުގަނޑާ އެކީގައި ކޮންމެ ދުވަހަކުހެން މަސައްކަތްކުރައްވާ މިނިސްޓަރުން މިއީ. އެ ބޭފުޅުން އަޅުގަނޑާ ހަމައަށް އެކަން ގެނެސްދެއްވާނެ ސޭމް ޑޭ. އެހެންވީމާ، އެ ކަމަށް އެ އޮތީ އެޓެންޑުވެފައި. އެހެނެއްނޫން، އޭގެވެސް އިތުރަށް އަޅުގަނޑާ އެކަނި ސީދާ ބައްދަލުކުރަންވެއްޖިއްޔާ، އަޅުގަނޑަށް ވަގުތުވީ ވަރަކުން އެކަން ކޮށްދޭނަން. އެހެންނަމަވެސް، ހަމަ ނުވެފައި މި އޮންނަނީ. އެކަމަކު އެއީ، އެކަން އޮތް ގޮތް. އެކަމަކު އަޅުގަނޑަށް އަންޑަސްޓޭންޑުވޭ ބައެއް ބޭފުޅުން ބޭނުންވާނީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުގެ ގާތުގައި ވިދާޅުވާން. އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުގެ ގާތުގައި ވިދާޅުވުން ކަހަލަ ކަމެއް އަޅުގަނޑާ އެކީ ކޮންމެ ދުވަހަކު ބައްދަލުކުރައްވާ ރައީސް އޮފީހުގެ މިނިސްޓާޒުންނަށް ދެންނެވީމާ. އެ ބޭފުޅުން އަޅުގަނޑާ ހަމައަށް ގެނެސްދެއްވާނެ އެ ކަންކަން އިނގޭތޯ.

މިހާރު ގަޑިން 12 ވެސް ޖަހައިފި. ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު ތިޔަބޭފުޅުން މިތާގައި ތިއްބަވައިފި. އެހެންވީމާ، ދެން އޮންނަ ދުވަހަކުން އިތުރު ފުރުޞަތުތައް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ދޭނަން. އަޅުގަނޑު އަދި ގަލޮޅާ ބައްދަލުކުރުން އެބައޮތް. ހުޅުމާލޭގެ ދެ ފޭސް އޮންނާތީ ދެ ފޭސް ވަކިން ބައްދަލު މި ކުރަނީ. އެހެންވީމާ، އަދި އިތުރު ބައްދަލުވުންތައް ނިންމާލާފައި، ދެން ވަގުތުވީ ވަރަކުން އަނެއްކާވެސް މި ރައުންޑު ފަށާނަން.

އެހެންވީމާ، ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް.

وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ.