بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ
اَلْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينْ، وَالصَّلاَة وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ ٱللَّهِ وَعَلَى آلهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينْ.
ރަސްދޫގެ ކައުންސިލްގެ ރައީސް، އަދި ކައުންސިލަރުން، އަދި ރަށުގެ އެންމެހައި މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިން، ރަސްދޫގެ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުން، އެންމެހައި ވަޒީރުންނާއި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޢިއްޒަތްތެރި މެންބަރުން، މި ޖަލްސާ، ދުރާއި ގާތުން ބައްލަވާ ލޮބުވެތި ހުރިހާ ރައްޔިތުން؛
السَّلامُ عَلَيْكُم ورَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاتُهُ.
އާދެ، މި ހޫނުގަދަ ވަގުތުވެސް އަޅުގަނޑު އަދި އަޅުގަނޑާ އެކީގައި ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅުން މި ރަށަށް ވަޑައިގަތުމުން، ތިޔަބޭފުޅުން ނުކުމެވަޑައިގެން ވިދާޅުވި ހޫނު މަރުޙަބާއަށްޓަކައި ރަސްދޫގެ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް އަޅުގަނޑުގެ ހިތުގެ އެންމެ ފުންމިނުން ފަށްފަށުން ޝުކުރު ދަންނަވަން. ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ!
އާދެ، މިއަދު މި ފެށި ދަތުރަކީ، ކުރިން އަޅުގަނޑު ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ސިލްސިލާގެ ތެރެއިން މެދުކެނޑުމަށްފަހު، ހުރިހާ ރަށެއްގެ ކައުންސިލްތަކާއި ޑަބްލިޔޫ.ޑީ.ސީ.އާ ބައްދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން މިހާރު ބާކީ އަޅުގަނޑަށް ނުދެވި އޮތް ރަށްރަށަށް ދިޔުމާއި، އަދި މުޅި ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށަކަށް ދިޔުމުގެ ދަތުރުގެ ތެރެއިން ކުރިއަށްގެންދާ ދަތުރެއް.
އާދެ، މި ރަށުގެ ތަރައްޤީއަށް ބޭނުންވެފައި ހުރި ވަރަށްގިނަ ކަންތައްތަކެއް އެބަހުރި. ކައުންސިލްގެ ފަރާތުން އެކަންކަން ވަނީ ޙިއްޞާ ކުރައްވާފައި. ދެންމެ ކައުންސިލްގެ ރައީސްވެސް ފާހަގަކުރެއްވި. އަދި ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި އަޅުގަނޑު ވާނީ މީގެ ގިނަ ކަންތައްތަކަށް ވަޢުދުވެސް ވެފައި. އާދެ، އިރާދަކުރެއްވީތީ، އަޅުގަނޑު ވެފައިވާ ވަޢުދުތަކެއްވިއްޔާ ފުއްދަމުން ދާނަން.
އާދެ، އަޅުގަނޑު ތޮއްޑޫގައި ކުރިން ވާހަކަ ދައްކަމުންވެސް ދެންނެވިން. މި ނިމިގެން މިދާ އަހަރު، މި އަހަރު، 2024 ގައި އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވިގޮތަކަށް، ކަންކަން ކުރެވޭ ގޮތަށްވާ ގޮތަކަށް އޮތް ބަޖެޓެއް ނޫނޭ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައި އޮތީ. އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުން ގާތު އަޅުގަނޑު މަޖިލިސް އިންތިޚާބުގައި އެދުނީ، މި އަންނަ އަހަރަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަޢުދުތައް ފުއްދޭގޮތަށް ބަޖެޓް ފާސްކުރެވޭނީ، ރައްޔިތުންގެ ކަންކަމަށް އެހީތެރިކަން ދޭނެ މަޖިލީހެއް ހޮވައިދީގެން ކަމަށް. އެހެންވީމާ، ރައްޔިތުން އެކަން ކޮށްދެއްވާފައިވަނީ.
މިހާރު ފާސްކޮށްފައި މި އޮތް ބަޖެޓް، މި އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަކީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ރަށުގެ ތަރައްޤީއަށް އަދި ޖުމްލަކޮށް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ކަންކޮޅެއްގައިވެސް ހިންގަން ހުރި މަޝްރޫޢުތައް، ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތައް ހިންގޭގޮތަށް ފާސްކޮށްފައި އޮތް ބަޖެޓެއް. މި އަހަރު އަދިވެސް މި ޢަމަލުކުރަމުން މިދަނީ، މިދިޔަ ސަރުކާރުގެ ފިނޭންސް މިނިސްޓަރ، އޭރުގެ މަޖިލީހަށް، ހުށަހެޅުއްވި ބަޖެޓް. އޭރުގައި މަޖިލީހުގައި ޕީ.އެން.ސީ.ގެ ވަރަށް މަދުން މެންބަރުން ތިބީ. ޕީ.ޕީ.އެމް.، ޕީ.އެން.ސީ.ގެ ހައެއްކަ މެންބަރުން.
އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވިގޮތަކަށް ނޫން. އަޅުގަނޑު އޭރުގައި ޓްރާންސްސެޝަން މަރުޙަލާގައި ހުށަހެޅި އެއްވެސް ކަމެއް ނެތް ހިމަނައިދީފައި. ހިމަނައިނުދީ، ފާސްކޮށްފައި އޮތް ބަޖެޓެއްވީމަ، ލޮކް އެޅުވިފައި، ތަޅު އެޅުވިފައި އޮތީ. ތަޅެއް އަޅުވާފައި އޮތް ބަޖެޓެއްވީމަ، ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތަކަށް އެހާބޮޑު އިސްކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެވޭ ގޮތަކަށް ނޫން އޮތީކީ. ކޮންމެ މަޝްރޫޢަކަށް ޢަދަދެއް، ކުޑަކުޑަ ޢަދަދެއްގެ ފައިސާކޮޅެއް ހިމަނާފައި މަޝްރޫޢުތައް އޮތީ ލިސްޓްކޮށްފައި. މިސާލަކަށް، މި ރަށުގައި މިއޮތީ ބަނދަރު. ވަރަށް މުހިންމު މަޝްރޫޢެއް. ތަރައްޤީގެ ގޮތުން، ޓޫރިޒަމާއި ހުރިހާ ގޮތަކުންވެސް. އަދި ވަރަށް ޔުނީކް ކޮންސެޕްޓަކަށް މި ރަށުގެ ބަނދަރުގެ ބޭރުތޮށްޓާއި، ބަނދަރު ހަދަން މިއޮތީވެސް. އެކަމަށް ފުދޭވަރަކަށް ފައިސާ ބޭނުންވޭ. އެގްރީމަންޓެއްގައި ސޮއިކޮށްފައި އޮތަސް، ބަޖެޓުގައި ނެތް ހިމަނާފައެއް. މި ދެންނެވީ، ރަމްޒީ ބަޖެޓެއް އޮތީ.
އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ވީވަރަކުން މަސައްކަތްތައް އެހެރީ ކޮށްފައި. ކޮންސްޓްރަކްޝަން މިނިސްޓްރީގެ ދާއިރާގައި ބަނދަރު ހެދުން އޮންނަނީ. އެ ދާއިރާއިން އެކަނިވެސް ފަންސާހަކަށް މަޝްރޫޢު މި އަހަރު ނިމިއްޖެ. އަދި އެހެން ދާއިރާތަކުންވެސް ވަރަށްގިނަ މަޝްރޫޢު ނިންމިއްޖެ. ސްޕޯޓްސް މިނިސްޓަރ އެބަ އިންނެވި. އަދި ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރ އަދި މިތާ ނެތް ހުރިހާ މިނިސްޓަރުންވެސް ހިމެނޭހެން 22 ދާއިރާއިން ވަރަށްގިނަ ކަންކަން ކުރެވިއްޖެ. އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވާ ސްޕީޑްގައި ކަންކަން ކުރެވޭނެ ބަޖެޓަކަށް ނުވާތީ، ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އަޅުގަނޑުގެ އެކްސްޕެކްޓޭޝަނާ އެއްވަރަށް ކަންކަން ކުރެވޭކަހަލަ ގޮތަކަށް ނޫން މި އަހަރު ނިމިގެން މިދަނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަންނަ އަހަރު އެކަން އެބަ ބަދަލުވޭ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ފެށޭ އަހަރަށް މިހާރު ފާސްކޮށްފައި އޮތް ބަޖެޓުން މި ރަށުގައި ދެންމެވެސް ކައުންސިލްގެ ރައީސް އެ ފާހަގަކުރެއްވި ކަންކަމަށާއި، އަދިވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަޢުދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނިފައިވާ ކަންކަމަށް އިސްކަންދޭނަން.
އާދެ، ހުރިހާ މަޝްރޫޢުތަކެއް ލިސްޓް ނުކުރެވުނަސް، މިތާ ނަން ކިޔާފައި އަޅުގަނޑަށް ނުދެންނެވުނު ނަމަވެސް، އެންމެ މަޝްރޫޢެއްވެސް ދޫކޮށްނުލައި، ބަނދަރު ހެދުމުގެ މަޝްރޫޢު ކަމުގައިވިޔަސް، އަދި އައިސް ޕްލާންޓް މަސައްކަތް އެއީ، ސަޢޫދީ ފަންޑުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިހާރު ހަމަޖެހިފައި އޮތް މަޝްރޫޢެއް. އެ މަޝްރޫޢާއި އަދި މިހެންގޮސް ވަރަށްގިނަ މަޝްރޫޢުތައް އެހެރީ. ސްކޫލް، ޞިއްޙީ ދާއިރާ، ހޮސްޕިޓަލްގެ އެކްސްޓެންޝަން، ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާއިން، މިހެންގޮސް ވަރަށްގިނަ މަޝްރޫޢުތައް އެބަހުރި ހިންގަންޖެހޭ. އެއީ، އަޅުގަނޑު ވަޢުދުވެފައި ހުރި ކަންކަން. އެކަންކަން އެހެރީ ލިޔެވިފައި.
އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު މި އަންނަ އަހަރަށާއި، ދެން އަންނަ އަހަރަށް ޕްލޭންކޮށްފައި މިއޮތީ، މުޅި ރާއްޖޭގައި މިގޮތަށް ހުރިހާ ރަށެއްގައި، އެންމެ ކުޑަ ރަށެއްވެސް ބާކީނުކޮށް، އަދި އެންމެބޮޑު ރަށްވެސް ހަމަ އޭގައި ހިމެނޭގޮތަށް، ހުރިހާ ރަށެއްގައި ވެފައި ހުރި އުމްރާނީ ތަރައްޤީގެ، އިޖުތިމާޢީ ތަރައްޤީގެ، އިޤްތިޞާދީ ތަރައްޤީގެ ދާއިރާތަކުން ވެފައި ހުރި ވަޢުދުތަކުގައި ހިމެނޭ މަޝްރޫޢުތައް ޢަމަލީގޮތުން ފަށައި ނިންމުމަށް.
އެހެންވީމާ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޖަނަވަރީ މަހުން ފެށިގެން ރާއްޖޭގައި ފެނިގެންދާނީ، އަހަރުތެރެއަށް ބަހައިލެވިގެން އެކި ރަށްރަށުގައި އެކި މަޝްރޫޢުތައް ހިނގާ ތަން. ހަމަ އެގޮތުން، މި ރަށުގައިވެސް މަސައްކަތްތައް ހިނގާނެ.
އާދެ، އެހެންވީމާ އަޅުގަނޑު ދޭނެ ޔަޤީންކަމަކީ، އެންމެ މުހިންމު އެއް މަޝްރޫޢަކީ، ތަރައްޤީގެ ގޮތުން ބަނދަރުގެ މަޝްރޫޢު ކަމަށްވާތީ، ރައްޔިތުން ތިޔަ އެދިވަޑައިގަންނަވާ ފުރިހަމަ މިނުގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެ މަޝްރޫޢު އަޅުގަނޑު ކުރިއަށް ގެންދާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އަރުވަން.
އާދެ، އަޅުގަނޑަށް ކޮންމެ މަޝްރޫޢެއް ލިސްޓް ކޮށްނުލެވިދާނެ. އެހެން ނަމަވެސް، މި ދިން ޔަޤީންކަމަކީ، ބަނދަރު ހަދައިދޭނަމޭ، ދެންމެ މި ދެންނެވި ގޮތަށް، ޔަޤީންކަމާ އެކީގައި، އަޅުގަނޑު ދަންނަވާ ވާހަކައެއް ކަމުގައި ގަބޫލުކުރެއްވުން އެދެން.
އާދެ، އައިސް ޕްލާންޓްގެ ވާހަކަ ހަމަ އަދިވެސް އެއްފަހަރު ފާހަގަކޮށްލާނަން. އާދެ، މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގައި އެންމެ މުހިންމު އެއް ދާއިރާ. މަސްވެރިކަމަށް ވަރަށް އިސްކަމެއް އަޅުގަނޑު ދެން. މި ރަށުގައިވެސް ކަންނެއްޔަށް ދާ ބާރަ، ތޭރަވަރަކަށް އުޅަނދު މިއޮތީ. އަޅުގަނޑު އެދެނީ، މި ރަށުގެ މަސްވެރިކަންވެސް އިތުރަށް ފުޅާވެގެންދާން. އިތުރު އުޅަނދުވެސް ބަންނަން.
އާދެ، އައިސް އެއީ ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެއް. އައިސް ޕްލާންޓްތައް ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ޤާއިމުކުރުމަކީ އަދި އިތުރުކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން މެނިފެސްޓޯގައިވެސް ހިމަނާފައި އޮތް ކަމެއް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑު މި ބަލަނީ، މި އަންނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ސަޢޫދީ ފަންޑު އަދި އެހެން ޤައުމުތަކުގެ މަލްޓިލެޓަރަލް އެކިކަހަލަ އޭޖެންސީތަކުގެ ފަންޑުތަކާ އެކީގައި އަދި ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން އެކި ރަށްރަށުގައި އައިސް ޕްލާންޓްތައް ޤާއިމުކޮށް، މި ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުމާ އެކީގައި، ޢާންމު މަސްވެރިންނަށް، ކެޔޮޅުންނަށް، އޮޑިވެރިންނަށް، އެ މީހުންގެ އޮޑީގައި، އާރު.އެސް.ޑަބްލިޔޫ ފެސިލިޓީ އާދެ، އަމިއްލައަށް އައިސް އުފައްދައިގެން މަސް ރައްކާތެރިކަމާއެކީ ގެންގުޅެވޭނެ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކޮށްދިނުމަށް. އިރާދަކުރެއްވީތީ މިހާރު އެގޮތަށް މަސައްކަތްވެސް އެވަނީ ފެށިފައި. މިހާރު އެކަމަށް ލޯނުދޭން ފަށާފައި އެވަނީ. ވަރަށްގިނަ މަސްވެރިން އެކަމުގެ ފައިދާ އެބަ ހޯއްދަވާ.
އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ، ސަރުކާރުން ހުރިހާ ކަމެއް ނުގެންގުޅެ، ސަރުކާރުން ހުރިހާ ކަމެއްގެ ކޮންޓްރޯލް ނުގެންގުޅެ، ޢާންމު މަސްވެރިންނަށް، ވިޔަފާރިވެރިންނަށް އެ ފުރުޞަތު ދޭން. ސަރުކާރުގައި މި އޮންނަ ކޮންޓްރޯލް، އެ ބާރު މަސްވެރިންގެ އަތްމައްޗަށް ދޫކޮށްލަން. އެހެންވީމާ، ދޯނިފަހަރުގައި އާރު.އެސް.ޑަބްލިޔު ޕްލާންޓް ޤާއިމުކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ދޭން ނިންމައި، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ރަށުގެ މަސްވެރިންނަށްވެސް އެ ފުރުޞަތު އޮންނާނެ. އަމިއްލަފުޅަށް އެ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކުރުމަށް ލޯނުގެ އެހީތެރިކަން މިދެނީ. ލުއި ލޯނުން.
އެހެންވީމާ، އެކަން ވަރަށް ބާރަށް ފުޅާވެގެންދާނެ މި އަންނަ އަހަރު. އަދި ރަށްރަށުގައި އައިސް ޕްލާންޓްތައް ޤާއިމުކުރެވޭނެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން ގަސްދުކުރަނީވެސް ކައުންސިލްތަކުން ބޭނުންފުޅުވާނަމަ، އައިސް ޕްލާންޓްތައް ހިންގަން ކައުންސިލްތަކާ ހަވާލުވެސް ކުރަން. އެއީ، އެ ރަށެއްގެ ހާލަތުގައި އެ ރަށަކުން ނިންމާނީ ބޭނުންވެލައްވާ ގޮތް. އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ ރައްޔިތުންނާ ވީހާވެސް ގާތުން، މަސްވެރިންނާ ވީހާވެސް ގާތުން މަސްވެރިކަމުގެ ޞިނާޢަތް ފުޅާކުރަން.
އާދެ، އެހެންވީމާ، މަސްވެރިކަމަށް ދޭ އިސްކަން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ރައްޔިތުންނަށް ފެނިގެންދާނެ. މި ނިމިގެންދާ އަހަރު މި ދެންނެވި ފަދައިން، އަޅުގަނޑުމެން އެންމެ އެދޭގޮތަށް ކަންތައްތައް ނުކުރެވި އޮތީ ބަޖެޓުގެ ސަބަބުން. ރާއްޖެ ބަނގުރޫޓު ކުރުމަށް، މި ދެންނެވީ، އެގޮތަށް އެ މަގުން ގޮސްފައި އޮތް އިޤްތިޞާދެއް ސަލާމަތް ކުރަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޖެހުނީ. އަޅުގަނޑު ކުރިން ދުވަހެއްގައި، ދާދިފަހުން 17 ނޮވެންބަރުގައި ރައްޔިތުންނާ ބައްދަލުކޮށް ވާހަކަ ދެއްކިއިރު، ވަރަށް ތަފްޞީލުކޮށް އެ ވާހަކަ ދެއްކިން.
2023ގެ ނޮވެންބަރުގައި، އޭރުގައި އޮތް ވެރިކަން ބަދަލުވުމުގެ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން، އައި.އެމް.އެފް. އިން ނެރެފައި އޮތް ރިޕޯޓުގައި އޮތް، ރާއްޖެ އޮތީ ބަނގުރޫޓުވާ ހިސާބުގައޭ. އެހެންވީމާ، އެ ހިސާބުން އެ އިޤްތިޞާދު ސަލާމަތްކޮށް، ސަލާމަތުގެ އައްސޭރިއަށް ގެންދިޔުން އެއީ، ޙަޤީޤަތުގައި މިދިޔަ އަހަރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވުނު އެންމެބޮޑު ކަންތައް. ޑިފޯލްޓްނުވެ، ޤައުމު ސަލާމަތްކުރުން. އިޤްތިޞާދު ސަލާމަތްކުރުން. އެއީ، އަޅުގަނޑު ހިތުން ފެންނަން އޮތް އެއްޗެއް ނޫން. ތެދުފުޅެއް، ފެންނާކަށް ނެތް އެކަމެއް. އަތުން ހިފޭކަށް ނެތް. އެހެން ނަމަވެސް، އެއީ، ކުރެވުނު އެންމެ ބޮޑު ކަންތައް. އެކަން ކުރެވުނީ ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކަކަށް އަޅުގަނޑުމެން އިސްކަންދީގެން ކޮށްގެން. އެހެން ނަމަވެސް، ދެން ދާނީ ކުރިއަށް.
އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން މި ޤާއިމުކުރި ބިންގަލުގެ މަތީގައި. ފައިސާ ޗާޕުނުކޮށް، އަޅުގަނޑު ވީ ވަޢުދާ އެއްގޮތަށް މި ޤާއިމުކުރި ބިންގަލުގެ މަތީގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޤްތިޞާދު ދާނީ ކުރިއަށް. ޓޫރިޒަމް ދާއިރާ، މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާ. މި ރަށުގައި އެބައޮތް، ދެ އިންޑަސްޓްރީވެސް. މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީވެސް އެބައޮތް. ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްގެ އިންޑަސްޓްރީވެސް އެބައޮތް. ގެސްޓްހައުސްތައް ވަރަށްގިނަ. ތިރީހަށްވުރެ ގިނަ ގެސްޓްހައުސް މިހާރުވެސް މި ރަށުގައި އެބަހުރި. އަދި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ފުޅާވެސް ވާނެ. އަޅުގަނޑުމެން ހިތްވަރުވެސް ދެނީ ފުޅާކުރަން.
އަޅުގަނޑު އެދެން، ގެސްޓްހައުސް ހިންގާ ފަރާތްތަކުންވެސް، އެ ބޭފުޅުން ބޭނުންވާ ކަންކަން އަޅުގަނޑާ ހަމަޔަށްވެސް ގެނެސްދެއްވުމަށް. މަސްވެރިންގެ ކިބައިންވެސް އެގޮތަށް އެދެން. މަސްވެރިކަމާ ބެހޭ ކަންކަމުގައިވެސް ވުޒާރާއަށާއި އަދި އަޅުގަނޑާ ހަމަޔަށްވެސް ކަންކަން ގެނެވޭނެ.
އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ، ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްވެސް މި ރަށުގައި ކުރިއަރުވަން. މަސްވެރިކަންވެސް ކުރިއަރުވަން. އަދި އެހެން އިންޑަސްޓްރީތައްވެސް. އެހެންވީމާ، މި އަންނަ އަހަރު ވެގެންދާނީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި ދެންނެވި ގޮތަށް، ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްގެ ދާއިރާއިންވެސް މި ރަށުގެ ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ކަންކަމުގައިވެސް މަގުފަހިވެގެންދާ އަހަރަކަށް.
އާދެ، ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްގެ ދާއިރާއިން ކުރިއަށް ގެންދާއިރުގައި، އަޅުގަނޑު ތޮއްޑޫގައިވެސް ދެންނެވިން، އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ، ސޯލަރ ޕަވަރއަށް އިންވެސްޓް ކުރުމަށް، ގެސްޓްހައުސްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކަށް އަޅުގަނޑު ވަރަށް ބޮޑަށް ހިތްވަރު ދެން. ސަރުކާރުން ލޯނު ފެސިލިޓީތައް މަގުފަހިކޮށްދޭނެ. އަޅުގަނޑު ވަރަށް ބޮޑަށް ބޭނުން، އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ހިތްވަރު ދެން، ތިޔަބޭފުޅުން ޝައުޤުވެރިކަން އިތުރުކުރައްވައި އެކަމާ އުޅުއްވުމަށް. އެއީ، އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ބޭނުންކޮށްގެން، ސޯލަރ ޕަވަރޑް ގެސްޓްހައުސްތަކެއް ގޮތުގައި، ތިޔަބޭފުޅުންގެ ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީ، ލޯކަލް ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީ ފުޅާކުރެއްވުމަށް.
އެއީ، އަޅުގަނޑުމެން ދާންވީ މަގަކީ. ސަރުކާރުން އެހީތެރިކަން ދޭނަން. އަޅުގަނޑު އެދެނީ، ތިޔަބޭފުޅުންގެ އަތްޕުޅުގައި ހިފައިގެން، ފައިނޭންޝަލް ފެސިލިޓީޒްތައް ފޯރުކޮށްދީގެން، ޓޫރިޒަމްގެ ޚާއްޞަކޮށް، ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްގެ އިންޑަސްޓްރީއަކީ، މި ދެންނެވި ފަދައިން، އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށްގެން ކުރިއަށްދާ އިންޑަސްޓްރީއަކަށް ހަދަން.
އެއީ، އަޅުގަނޑު މުޅި ދުނިޔެއަށް އިޢުލާނުކޮށްފައި އޮންނާނެ، ރާއްޖޭގެ ތެލަށް ކުރާ ޚަރަދުގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި، 33 އިންސައްތައަކީ، ކުރިއަށް އޮތް ހަތަރު އަހަރު ނިމޭއިރުގައި، އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިން އުފައްދާ އެއްޗަކަށް ހަދާނަމޭ. ޚަރަދު ކުޑަކުރާނަމޭ. އެކަން އަޅުގަނޑު ބޭނުން، ޓޫރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީގެ ތެރެއިން، މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީގެ ތެރެއިންވެސް ފުރިހަމަވެގެން ދާން. އެހެންވީމާ، އެކަމަށް މަސައްކަތްކުރާ ކަމުގައިވާނަމަ، ސަރުކާރުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑު އެކަމަށް އެހީތެރިކަންވެސް ދޭނަން.
އާދެ، މި ރަށުގެ ތަރައްޤީއަށް ކުރަންހުރި ހުރިހާ މަސައްކަތެއްގައި މި ދެންނެވި ފަދައިން، ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާވިޔަސް، އަދި ޞިއްޙީ ދާއިރާ، ތަޢުލީމީ ދާއިރާ، ހުރިހާ ދާއިރާއަކުން އަޅުގަނޑު ވެފައިހުރި ވަޢުދުތަކަށް އިސްކަންދީގެން، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މި އަންނަ އަހަރު އެކަންކަން ކުރާނަން. އެ ޔަޤީންކަން ދެން.
ހަމައެއާއެކީގައި، މުޅި ރާއްޖޭގައިވެސް، ބޮޑުވެފައި ހުރި ހުރިހާ މައްސަލަތަކެއް ޙައްލުކުރުމަށްޓަކައި މިވަނީ މަސައްކަތް ފަށާފައި.
އާދެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕްލޭން ރާވާފައި މިއޮތީ އެގޮތަށް. ތަރައްޤީގެ ކަންކަން ކުރަމުން، ރާއްޖޭގައި ޙައްލުނުކޮށް ދޫކޮށްލާފައި، ސަރުކާރުތަކުން ފަސޭހައަކަށް އަޅައިނުލައި ހުންނަ، އެހެންނަމަވެސް، ރައްޔިތުންނަށް އެހާ ދަތިވާ، އަދި ރައްޔިތުން ޙައްލުކުރަން ބޭނުންވާ ކަންކަމުގައިވެސް އަތްލައި، އެކަންކަންވެސް ރަނގަޅުކުރަން މަސައްކަތް ކުރުމަށް.
އެގޮތުން ބަލާއިރު، އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކީ، ޑުރަގުގެ ވަބާ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ ޒަމާންތަކެއްވީ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލަ މިއީ. ތިރީހަކަށް އަހަރު، ސާޅީހަކަށް އަހަރު މިވަނީ. ދުވަހަކުވެސް އެ މައްސަލަ ޙައްލެއްނުވޭ. ކޮންމެ ބޮޑު ޢާއިލާއެއްގައި، ކޮންމެ ރަށެއްގައި، ކޮންމެ މުޖުތަމަޢެއްގައި އެ މައްސަލަ އެބައޮތް. ހައްތަހާ ބޮޑުވަނީ. މިކަމަކަށް ޙައްލެއް ނުއެއްގެނެވޭ. އެހެންނަމަވެސް، އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރަނީ، ރައްޔިތުން ބޭނުންވަނީ އެކަންކަން ޙައްލުކުރުން ކަމަށް. ޒުވާނުންވެސް އެކަމުން ދުރުކޮށްގެން، ބޭނުންތެރި، ބިނާކުރަނިވި، ފައިދާހުރި ބަޔަކަށް ހަދަން މައިންބަފައިންވެސް ބޭނުންވާނީ.
އެހެންވީމާ، އެ މަގުން ކަންތައް ގެންދިޔުމަކީވެސް އަޅުގަނޑުމެން އިސްކަންދީފައި އޮތް ކަމެއް. ދޭ ކަމެއް. މިދިޔަ ދުވަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި، މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، މި ނިމެމުންދާ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، އަޅުގަނޑުމެން މި ދެންނެވި ދާއިރާއިން، ޑުރަގުގެ މައްސަލައިންވެސް ޤައުމު ޙައްލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް މި ކުރަނީ. މިއިން ކޮންމެ ރަށެއްގައިވެސް އެއީ، މުހިންމު ކަމެއް ކަމުގައިވާނެތީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ނަން، ރީތި ނަމެއްގެ ގޮތުގައި ބޭރަށް ވިއްކެންވެސް އޮތީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަކީ، ހަމަޖެހުން އޮތް، ސްޓެބިލިޓީ އޮތް، ރައްކާތެރި، އަމާން ޤައުމަކަށް ހެދިގެން. އެކަން ކުރެވޭނީ އަޅުގަނޑުމެންނަކީ، ޑުރަގުގެ ވަބާއިންވެސް ދުރަށް ގޮސްފައިވާ، ބިނާކުރަނިވި މުޖުތަމަޢެއް ޤާއިމުކުރެވިފައި އޮތް ޤައުމަކަށް ހެދިގެން.
އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މިގޮތުން ވަރަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް، މިދިޔަ ދުވަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި ކޮށްފައި. އަޅުގަނޑު ކޮމްޕެއަރ ކޮށްލަން ދަންނަވާލަން ބޭނުން، މި ދާއިރާއިން ޑުރަގުގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރި ކަންކަން. ޑުރަގުގެ ވިޔަފާރީގައި އުޅޭ ބޭރު މީހުން ރާއްޖޭގައި ވަރަށްގިނަ. އަދި މީގައި ގިނައީވެސް ނުގަވާއިދުން އުޅޭ ބޭރު މީހުން. އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، 153 ބޭރު މީހުން، ޑުރަގާ އެކީގައި ހިފައި، އެ މީހުންގެ މައްސަލަ ބަލައި، ޑީޕޯޓް ކޮށްފައި. 153 މީހުން. އޭގެ ކުރީ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، 2023ގެ ނޮވެންބަރާ ހަމައަށް، މިދިޔަ އަހަރުގެ ނޮވެންބަރާ ހަމައަށް 74 މީހުން ޑީޕޯޓް ކޮށްފައި ވަނީ. އެހެން ނަމަވެސް، އަޅުގަނޑުމެން އެކަމަށް ދިން އިސްކަމުގެ ތެރެއިން، މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި 153 މީހުން ވަނީ ޑިޓެއިން ކުރެވި އަދި ޑީޕޯޓް ކުރެވިފައި.
އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ޑުރަގުގެ ވިޔަފާރި ކުރާ، ނޫނީވިއްޔާ ޑުރަގް ބޭނުންކުރާ ތަންތަން ސަރޗް ކުރުންވެސް އިންތިހާއަށް އިތުރުކޮށްފައި. އެގޮތުން، މި ނިމިގެންދާ އަހަރު، 13435 ތަނެއް އަޅުގަނޑުމެން ބަލައި، އެކަމުގައި އުޅޭ ފަރާތްތައް ވާނީ ހޯދާފައި. އެއީ، އޭގެ ކުރީ އަހަރާ ބަލާއިރުގައި 8581. ގާތްގަނޑަކަށް ދެގުނަ. ދެގުނައަށްވުރެ ތަންކޮޅެއް މަދު. މާނައަކީ އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް އިސްކަން އެބަދެމޭ، މި މައްސަލަ ޙައްލުކުރަން.
ހަމައެއާއެކީގައި، ކޮންފިސްކޭޓް ކުރެވުނު ޑުރަގުގެ އަދަދަށް ބަލާއިރު، މި އަހަރު 655 ކިލޯގެ ޑުރަގް އަޅުގަނޑުމެން ކޮންފިސްކޭޓް ކޮށްފިން. އެ ތަކެތި ނައްތާލަނީ. ނައްތާލަނީވެސް ނޫސްވެރިންގެ ކުރިމަތީގައި. މިދިޔަ އަހަރު، 2023ގެ ނޮވެންބަރާ ހަމައަށް، ކޮންފިސްކޭޓް ކޮށްފައި ވަނީ، އެންމެ 113 ކިލޯ. އެހެންވީމާ، ހަގުނަ އިތުރަށް އަޅުގަނޑުމެން މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި ޑުރަގް ކޮންފިސްކޭޓް ކޮށްފިން. އާދެ، މިއީ ޑުރަގުގެ އަގަށް ބަލާއިރުގައިވެސް ބޮޑު ޢަދަދެއް. މި އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން ކޮންފިސްކޭޓް ކުރި ޑުރަގުގެ އަގު އެއީ، 1.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ. އެއްހާސް ތިންސަތޭކަ މިލިއަން ރުފިޔާގެ ޑުރަގް ކޮންފިސްކޭޓް ކުރިއިރުގައި، މިދިޔަ އަހަރު ނޮވެންބަރާ ހަމަޔަށް ކޮންފިސްކޭޓް ކުރީ، އޭގެ ގާތްގަނޑަކަށް ހަގުނަ މަދު، 255 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ޑުރަގް. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން މި މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށްޓަކައި ކުރަމުންދާ މަސައްކަތް.
މިހާރު ފުލުހުންގެ އިދާރާގެ ތެރެއިން، އަދި އިމްޕްލިމެންޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި އުޅޭ އިދާރާތަކުގެ ތެރޭގައި، މިކަމުގައި ކޮމްޕްރޮމައިޒް ވެފައި ތިބޭ މީހުންނެއް ނުތިބޭނެ. އަޅުގަނޑުމެން މި އިސްކަންދެނީ، މިކަން ޙަޤީޤީ މާނައިގައި ޙައްލުކުރުމަށް. އެހެންވީމާ، މިހާރު އެއޮތީ މަޖިލީހަށް މިކަމަށް ޚާއްޞަ ބިލެއްވެސް ހުށަހަޅާފައި. އެއީ، ޤާނޫނުގެ ތެރެއިން އެބަ ލިބިދޭންޖެހޭ ވަކި ބާރުތަކެއް، ވަކި ހައިސިއްޔަތުތަކެއް، މިކަން މާނަހުރި ގޮތެއްގައި، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ޙައްލުކުރުމަށް. އެހެންވީމާ، މިހާރު މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލު ފާސްވެގެން އަންނައިރު، ރައްޔިތުންގެ ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުމާ އެކީގައި، މި މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމުގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ދާއިމީ ނަތީޖާ ނެރެވޭނެ.
އަޅުގަނޑު އެދެނީ ޤައުމު ތަރައްޤީ ކުރުމަށްޓަކައި، މި ކުރެވޭ މަސައްކަތާ އެކުގައި، އެކަންކަމުގެ ބައިވެރިވުމާ އެކީގައި، މިހެންހުރި ބޮޑެތި މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމުގައިވެސް ރައްޔިތުން އެހީތެރިކަން ދޭން. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެ އެހީތެރިކަމާއި، އެ އެއްބާރުލުމާ އެކީގައި، އަޅުގަނޑުމެން އެކުގައި މަސައްކަތްކުރާ ކަމުގައިވާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނިގެންދާނީ މިގޮތަށް މި ޤައުމުގައި ހުރި ބޮޑެތި މައްސަލަތައް ޙައްލުވެގެންދާ ތަން.
އެއީ، އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާގޮތުގައި އިޚްލާޞްތެރިވުމަކީ. ރައްޔިތުން އިންތިޚާބުކޮށްފައި ހުންނަ މީހަކު ޤައުމާއި ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތެއް ކުރާނަމަ، ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑުވެފައި ހުރި މިކަހަލަ ކަންކަން ޙައްލުކުރަން އުޅެންޖެހޭނެ. އަބަދުއަބަދު އެކަންކަމަކީ ދޫކޮށްލާފައި، ފަސޭހަކޮށްލެވިފައި ހުންނަ ކަންކަމަށް ވެއްޖިއްޔާ، ދުވަހަކުވެސް ޤައުމަށް ނާންނާނެ ޙަޤީޤީ ކުރިއެރުމެއް. ކުރިއެރުމަކީ ހަމައެކަނި ލޯކުރިމަތިން ފެންނަ އިމާރާތް އެކަންޏެއްނޫން. ޙަޤީޤީ ކުރިއެރުމަކީ އެ އިމާރާތްވެސް އެޅިފައި، މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ހުރި ކަންކަމަށްވެސް ޙައްލުއައިސް، ފިކުރީގޮތުންވެސް ތަރައްޤީއައިސް، ބިނާކުރަނިވި މުޖުތަމަޢެއް، ފުދުންތެރި މުޖުތަމަޢެއް ޤާއިމުވެގެން ދިޔުން. އެ ތަރައްޤީ ގެންނަން، ވަށައިޖެހޭ ޙަޤީޤީ މާނައިގެ ތަރައްޤީ ގެންނަން އަޅުގަނޑު ބޭނުންވަނީ. އަޅުގަނޑު ހިތުން ރައްޔިތުންވެސް ބޭނުންވާނީ އެގޮތް. ސިޔާސީ އޮއިވަރުގައި ނުޖެހި، ޤައުމީ ވިސްނުމެއްގައި، އަމިއްލަ ސިކުނޑިން ވިސްނައިގެން، އެންމެން އެކަތިގަނޑަކަށް ވެގެން، މިހިރަ މުހިންމު ކަންކަމުގައި އެކުގައި ކުރިއަށްދިޔުން. އޭރުން އަޅުގަނޑު ޔަޤީންކުރަނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢާއިލާތަކަށް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ރަށަށް، މުޖުތަމަޢަށް، ޤައުމަށް ލިބިގެންދާނީ ބިނާކުރުވަނިވި، ދެމެހެއްޓެނިވި ޙަޤީޤީ ތަރައްޤީކަން.
އަޅުގަނޑު ޔަޤީންކުރަނީ، ރަސްދޫގެ ރައްޔިތުންވެސް ބޭނުންވެލައްވާނީ މިގޮތް ކަމުގައި. އޭރުން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކުގައި ފެނިގެންދާނީ، މި ރަށުގެ ޓޫރިޒަމްވެސް، މި ރަށުގެ މަސްވެރިކަންވެސް، މި ރަށުގެ އުމްރާނީ ތަރައްޤީވެސް، ޞިއްޙީ ދާއިރާވެސް، ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާވެސް، ތަޢުލީމީ ދާއިރާވެސް ކުރިއަރައި، އަދި ހަމައެއާއެކީގައި، ޑުރަގުގެ ވަބާއިންވެސް ސަލާމަތްކުރެވި، ނުގަވާއިދުން އުޅޭ ބޭރު މީހުންގެ މައްސަލަވެސް ޙައްލުކުރެވި، ދެން ހުރި މައްސަލަތައްވެސް ޙައްލުކުރެވި، ވޭޕް ބޭނުންކުރުމުގެ ކަންތައްވެސް މި ޤައުމުން ޙައްލުކުރެވި، މިހެން ހުރި ކަންކަމުންވެސް ޤައުމު ދޮވެ ސާފުކުރެވިގެންދާ ތަން. އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވާ ކަހަލަ ޤައުމަކަށް މި ޤައުމުވެގެން ދިޔުން. އެއީ، އަޅުގަނޑުގެ ހިތުން ދިވެހީންގެ ރާއްޖެއަކީ. ދިވެހިންނަކީ ދިވެހިރާއްޖެއަކީ މީގެ އަހަރުތަކެއްގެ ކުރީގައި، މި ދެންނެވި ވަބާތަކުގެ ތެރޭގައި އޮތް ޤައުމެއް ނޫން. އެހެންވީމާ، އެ ދިވެހިރާއްޖެ، އެ ހަމަހިމޭން ޤައުމު އަނބުރާ ގެނައުން އަޅުގަނޑު ހިތުން ރައްޔިތުން ބޭނުންވެލައްވާނީ.
އެހެންވީމާ، މިގޮތުގައި ކުރިއަށްދިޔުމަށް އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތް މި ކުރަނީ. އަދި ރައްޔިތުންގެ ފުރިހަމަ ޔަޤީންކަމަށްވެސް އަޅުގަނޑުމެން އެދެނީ.
އާދެ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިގޮތުން މި ޤައުމުގެ، މި ރަށުގެ ތަރައްޤީގެ ކަންތައްތައް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ގެންދާއިރުގައި، އަޅުގަނޑު އެދެނީ، މި ދެންނެވި ވިސްނުމުގައި، އަޅުގަނޑުމެން އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރަން. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އޭގެ ފުރިހަމަ، ފޮނި ނަތީޖާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިގެންދާނެ.
ތިޔަބޭފުޅުންނާ ބައްދަލުވުމުން އަދިވެސް އެއްފަހަރު، ވަރަށް ބޮޑަށް އުފާކުރަން. އަދި ޝުކުރު ދަންނަވަން ތިޔަ ދެއްވާ ވަގުތަށް. އަދި ދެއްވާ ތަރުޙީބަށް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިރަށުގެ ތަރައްޤީގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނިގެންދާނީ ދާދި އަވަހަށް ޢަމަލީގޮތުން ކަންކަން ވެގެންދާތަން. ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ.
وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.